DK၊ ၊ဦးေတဇသည္ ဤကမာၻတြင္ သင္းကြဲကဲ့သို႔ ျဖစ္ေနသည့္ႏိုင္ငံ႐ွိ အရင္း႐ွင္စနစ္၏ ျပင္ပဆက္ဆံ ေရးမ်က္ႏွာစာတခုသဖြယ္ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ သူလုပ္ေပးေနသည္မွာ ဘယ္သူ႔အတြက္ျဖစ္ပါသလဲ။
ျမန္မာျပည္ေျမာက္ပိုင္း႐ွိ ေရခဲေနေသာကန္တခုသို႔ ခရီးထြက္ရန္ ဦးေတဇမွ ၄င္း၏ကိုယ္ပိုင္ရဟတ္ယာဥ္ေပၚ သို႔တက္ျပီးခ်ိန္တြင္ ရာသီဥတုမွာၾကည္ၾကည္လင္လင္ ႐ွိေန၏။ ထိုအရပ္တြင္တည္းခိုရန္အတြက္ သူပိုင္ဆိုင္ေသာ ေတာင္ေပၚဇိမ္ခံအိမ္တလံုးလည္း ႐ွိႏွင့္ျပီးသားျဖစ္သည္။
သူ၏အသက္သည္လည္း (၄၇) ႏွစ္ထဲသို႔ဝင္ေရာက္လာျပီျဖစ္သလို သူစပြန္ဆာလုပ္ေပးခဲ့ျပီးယမန္ေန႔ည၌က်င္းပခဲ့ေသာ ေရာ့ခ္႐ွိုးပြဲတခုမွေတးသံမ်ားကလည္း သူ၏နားထဲတြင္ၾကားေယာင္ေနဆဲျဖစ္သည္။ ရဟတ္ယာဥ္သည္ တျဖည္းျဖည္းႏွင့္ အျမင့္ေပ (၁၅၀၀၀) ခန္႔ေရာက္လာေသာအခါ မညီမညာျဖစ္ေနေသာ ေရကန္၏မ်က္ႏွာျပင္ကို သူ႔စိတ္ၾကိဳက္ဓါတ္ပံုမ်ား႐ုိက္ယူခဲ့သည္။
ကံမေကာင္းလွစြာပင္ ထိုမွမိနစ္ပိုင္းအတြင္းတြင္ ရဟတ္ယာဥ္ပိုင္းေလာ့မွ ရဟတ္ယာဥ္အားေဝဟင္တြင္ဆက္လက္ထိန္းမထားႏိုင္ေတာ့ပဲ ေတာင္ေပၚတေနရာသို႔ပ်က္က်သည့္အေနအထားႏွင့္ဆင္းသက္မွု (Crash-landing) ျပဳခဲ့ရသည္။
ဦးေတဇႏွင့္အျခားသူမ်ားအားလံုးသည္ ရဟတ္ယာဥ္ပ်က္အတြင္းမွ တိုးထြက္ခဲ့ၾကရျပီး ၄င္းတို႔တြင္ပါ႐ွိသည့္တ႐ုတ္ႏိုင္ငံလုပ္ဖုန္းတလံုးမွတဆင့္ အေရးေပၚအကူအညီေတာင္းခံမွု (Distress Call)အားေပးပို႔ခဲ့ၾကသည္။ ၄င္းတို႔၌ ရိကၡာအေနႏွင့္လည္း သၾကားလံုး လက္တဆုပ္စာႏွင့္ ေသာက္ေရႏွစ္ပုလင္းသာ႐ွိေနခဲ့ျပီး ေျခက်င္းဝတ္ျမဳပ္ေသာႏွင္းထုထဲတြင္ ေနေနၾကရသည္။
အျဖစ္ကမႏွစ္ကနဲ႔မတူဆိုသလိုပင္ ေယာက်္ားငါးဦးႏွင့္မိန္းမတဦး စုစုေပါင္း (၆) ဦးပါဝင္ေသာ သူတို႔အဖြဲ႔အေနႏွင့္ တဝွီးဝီွးႏွင့္တိုက္ခတ္ေနသည့္ ေရခဲမတတ္ေအးျမေသာ ေတာင္ေပၚေလ၏ အေအးဒဏ္မွ သက္သာရာရရန္ အျမင့္ေပ(၁၂၀၀၀) တြင္႐ွိသည့္ ေက်ာက္တံုးတတံုး၏ေနာက္တြင္ ပူးကပ္ေနခဲ့ၾကရသည္။ အိပ္ေပ်ာ္သြားပါက ေသြးခဲျပီးအသက္႐ွူရပ္တန္႔သြားႏိုင္၍ မအိပ္ပဲႏိုးေနေစရန္ တဦးႏွင့္တဦး အခ်ိန္ငါးမိနစ္ခန္႔ၾကာျမင့္တိုင္း အျပန္အလွန္သတိေပးေနခဲ့ၾကရသည္။ ဦးေတဇသည္လည္း ၄င္းတို႔အေနႏွင့္ၾကာၾကာခံမည္ဟု မထင္လွေတာ့။
ထိုအက်ပ္အတည္းစတင္ျဖစ္ပြားျပီး သံုးရက္ခန္႔အၾကာတြင္မွ ၄င္းတို႔အားလံုးကို ထိုေတာင္ေပၚမွ အသက္႐ွင္လ်က္ႏွင့္ ကယ္ဆယ္ႏိုင္ခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္အေတာအတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွ အခ်မ္းသာဆံုးလုပ္ငန္း႐ွင္တဦး၏ရဟတ္ယာဥ္ပ်က္က်မွုသတင္းသည္ ျမန္မာျပည္တြင္း လမ္းမ်ားေပၚႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာသို႔ပ်ံ႕ႏွ႔ံသြားခဲ့ျပီျဖစ္သည္။
ထိုင္းႏိုင္ငံမွ ငွားရမ္းလာသည့္ ရဟတ္ယာဥ္တစီးႏွင့္အတူ ျမန္မာစစ္တပ္မွလည္း ေျမျပင္တပ္မ်ားႏွင့္ ေလတပ္ဖြဲ႔မ်ားအားျဖန္႔ခ်၍ ဦးေတဇတို႔အား႐ွာေဖြေနခဲ့ၾကသည္။ ရဟတ္ယာဥ္ေပၚတြင္ပါ႐ွိသူ ေျခာက္ဦးလံုးတြင္ သာမန္အေသးစားထိခိုက္ဒဏ္ရာမ်ားသာရၾကျပီး အားလံုးအသက္႐ွင္လြတ္ေျမာက္ခဲ့ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ရဟတ္ယာဥ္ပိုင္းေလာ့မွာမူ ႏွင္းကိုက္ေသာဒဏ္ေၾကာင့္ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ေျခေထာက္ႏွစ္ဖက္လံုးဆံုး႐ွုံးခဲ့သည္။(ထိုပိုင္းေလာ့ႏွင့္မိသားစုအတြက္ ေရ႐ွည္ေထာက္ပံ့မွုမ်ား ေပးရန္ ဦးေတဇမွစီစဥ္ခဲ့သည္ဟု ေနာက္ပိုင္း၌ ျမန္မာမီဒီယာမ်ားတြင္သတင္းထြက္လာခဲ့သည္။)
ေဘးဒုကၡၾကီးတခုမွလြတ္ေျမာက္ခဲ့ေသာ ဦးေတဇအဖို႔ ထပ္မံေပၚလာမည့္ အလားအလာ႐ွိေသာ အျခားေဘးဒုကၡတခုကို ထိန္းႏိုင္ပါမည္လားဆိုသည္မွာလည္း စိတ္ဝင္စားစရာပင္။ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္လွေသာ စစ္ဘက္အုပ္စိုးမွုေအာက္တြင္ က်ေရာက္ေနသည့္ ဘားမား (Burma) ဟု အေနာက္တိုင္းအသိုင္းအဝိုင္းမွအသိအမွတ္ျပဳထားသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဦးေတဇသည္ သူ၏ႏိုင္ငံေရးအဆက္အသြယ္မ်ားမွတဆင့္ခ်မ္းသာၾကြယ္ဝလာခဲ့သူျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ထိုေအာင္ျမင္မွုေၾကာင့္ပင္ ျမန္မာစစ္တပ္၏ဖိႏွိပ္မွုလက္ေအာက္မွျမန္မာျပည္သူမ်ားႏွင့္ အတိုက္အခံႏိုင္ငံေရးတက္ၾကြလွုပ္႐ွားသူမ်ားကို အဓိကကူညီေထာက္ပံ့ေပးေနသည့္ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားမွအစိုးရမ်ား၏ ေစာင့္ၾကည့္မွုေအာက္သို႔ေရာက္လာခဲ့ေစျပီး သူ၏ထူးလုပ္ငန္းစုဝင္(Htoo Group) ကုမၸဏီမ်ားအား ပစ္မွတ္ထားပိတ္ဆို႔မွုခံခဲ့ရသည္။
သူသည္လက္နက္ကုန္သည္တဦးျဖစ္ျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံအားရက္စက္မွုျဖင့္ဖိႏွိပ္အုပ္စိုးေနသည့္ စစ္အစိုးရအားဘ႑ာေငြ႐ွာေပးေနသည့္ အမာခံဘက္ေတာ္သားတဦးျဖစ္သည္ဟု အေမရိကန္ဘ႑ာေရးဝန္ၾကီး႒ာနမွအတည္ျပဳသတ္မွတ္ထားျပီးျဖစ္သည္။ ဦးေတဇ၏ပိုင္ဆိုင္မွုတန္ဖိုးအားခန္႔မွန္းခ်က္ႏွင့္ပတ္သက္၍ အျငင္းအခံုျဖစ္ေနၾကဆဲျဖစ္ျပီး၊
သန္းေပါင္းမ်ားစြာေသာျမန္မာျပည္သူမ်ားအနက္အမ်ားစု၏ တေန႔ဝင္ေငြမွာအေမရိကန္ေဒၚလာတေဒၚလာေအာက္သာ႐ွိေနခ်ိန္တြင္ ျမန္မာျပည္သူမ်ားကို ဆင္းရဲတြင္းထဲသို႔တြန္းပို႔ထားေသာစစ္အစိုးရႏွင့္အလြမ္းသင့္လွျပီး အီတလီျပိဳင္ကားမ်ား၊ ကိုယ္ပိုင္ဂ်က္ေလယာဥ္မ်ားႏွင့္ အဖိုးတန္ဝိုင္မ်ားကို ဝယ္ယူထားေသာ သူ၏အသံုးအျဖဳန္းၾကီးလွသည့္ ေနထိုင္မွုပံုစံသည္ တကမာၻလံုး႐ွိ ျမန္မာစစ္အုပ္စုအား ဆန္႔က်င္ၾကသူမ်ားအားလံုး၏ ပစ္မွတ္တခုျဖစ္လာခဲ့ရျခင္းမွာလဲ သိပ္ေတာ့မဆန္းလွပါ။
ယခုမူ ထိုရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္လွျပီးလူမုန္းမ်ားလွေသာစစ္အုပ္စုဝင္အမ်ားစုမွာ လူဝတ္လဲ၍အလွ်ဳိလွ်ဳိလစ္ထြက္သြားၾကျပီျဖစ္၍ ဘတ္ဂ်က္လိုေငြ အၾကီးအက်ယ္ျပေနသည့္အခ်ိန္တြင္ အခြံသာက်န္ေတာ့သည့္ ႏိုင္ငံ့ဘ႑ာတိုက္ေၾကာင့္ ေ႐ွ႕ေလွ်ာက္အသက္ဆက္ႏိုင္ရန္ ထိပ္တန္းစစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းမ်ားႏွင့္ အရပ္သားမ်ားပါဝင္ေသာ ဖားတပိုင္းငါးတပိုင္းအစိုးရမွ ျမန္မာစီးပြားေရးအားဖြင့္ခ်ရန္ စတင္ၾကိဳးပမ္းလာေနခဲ့ျပီျဖစ္သည္။ ရလာဒ္မွာ ပြင့္လာမည္ျဖစ္သည့္ေနရာမ်ားကိုရယူရန္ တြန္းတိုက္လွုပ္႐ွားလာေနသည့္ စင္ျပိဳင္လုပ္ငန္း႐ွင္မ်ား၏အၾကိဳက္ျဖစ္လာျပီး၊ အာဏာ႐ွင္ေဟာင္းႏွင့္ဗို္လ္ခ်ဳပ္ေဟာင္း သန္းေ႐ႊ၏အေရးေပးမွုကိုရ႐ွိေနခဲ့သည့္ဦးေတဇႏွင့္အျခားခ႐ုိနီမ်ားအားလံုး၏ ေအာက္မွေထာက္ေပးထားေသာေဒါက္သည္လည္း ေနရာေ႐ြ႕စျပဳလာျပီျဖစ္သည္။
ဖခင္ျဖစ္သူ ေဒးဒလပ္စ္ (Daedalus) ၏စကားကိုလ်စ္လ်ဴ႐ွုျပီး ေနႏွင့္နီးကပ္စြာပ်ံသန္းမိ၍ ၄င္း၏ကိုယ္ေပၚတြင္တပ္ဆင္ထားေသာ အေတာင္ပံတုအားဆက္ထားေသာေနရာမ်ား႐ွိ ဖေယာင္းမ်ားအရည္ေပ်ာ္က်ကာ ေအဂ်ီယန္ပင္လယ္ထဲသို႔ ထိုးက်သြားခဲ့သည့္ ဂရိဒ႑ာရီလာ အစ္ကရပ္စ္ (Icarus) ကဲ့သို႔ပင္ ဦးေတဇသည္လည္း ေနႏွင့္နီးကပ္စြာပ်ံသန္းေနခဲ့ေလ၏။
သူ႔အားအျမတ္အစြန္းၾကီးမားစြာရ႐ွိေစခဲ့သည့္ သစ္ထုတ္လုပ္ခြင့္မ်ား၊ ရတနာတူးေဖၚထုတ္လုပ္ခြင့္မ်ားႏွင့္ သြင္းကုန္လိုင္စင္မ်ားအား ပံ့ပိုးမွုမ်ားေပးထားသည့္ ျမန္မာစစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ား၏ တိုက္တြန္းမွုေၾကာင့္အျပန္အလွန္အားျဖင့္ ဦးေတဇသည္လည္း စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔ခံရမွုမ်ားေၾကာင့္ ေသခ်ာေပါက္အ႐ွုံးေပၚမည့္ေလေၾကာင္းလိုင္းေထာင္ျခင္း၊ ဟုိတယ္မ်ားဖြင့္လွစ္ျခင္းႏွင့္ လယ္ယာစိုက္ပ်ဳိးေရးက႑မ်ားတြင္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွုမ်ားျပဳလုပ္ခဲ့ေလသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ပင္လွ်င္ ဦးေတဇအေနႏွင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရန္ ၾကိဳးပမ္းလာေနျပီး အခ်ိန္အတိုင္းအတာတခုအတြင္း ျပည္ပမွအရင္းအႏွီးမ်ား ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံျဖင့္ ဝင္ေရာက္လာမည့္ အလားအလာ႐ွိသည့္ ျပိဳင္ဘက္သစ္မ်ားႏွင့္ယွဥ္ျပိဳင္ရန္လည္းေကာင္း၊ ျမန္မာ့စီးပြားေရးေခတ္ေျပာင္းကာလတြင္ ေ႐ွ႕က်ေသာေနရာမွ ပါဝင္လုပ္ေဆာင္ေနေသာ သူ႔အေနႏွင့္ ယခုအခါ ႏိုင္ငံေရးအလွည့္အေျပာင္းမ်ားတြင္ ထိခိုက္ဆံုး႐ွုံးရန္လြယ္ကူလွေသာ သူ၏ေဖာင္းပြေနသည့္ စီးပြားေရးအင္ပါယာအား ထိန္းခ်ဳပ္စီမံရန္အားလည္းေကာင္းၾကိဳးပမ္းရေတာ့မည္ျဖစ္သည္။
သူ႔အေနျဖင့္လာမည့္စိန္ေခၚမွုမ်ားအတြက္ အသင့္ျဖစ္ေနျပီး “မိမိတို႔သည္ယွဥ္ျပိဳင္ရျခင္းကိုႏွစ္သက္ျပီး မွ်တေသာယွဥ္ျပိဳင္မွုကိုသာလိုလားသည္” ဟု စကၤာပူႏိုင္ငံ႐ွိ၊ မာရီနာေဘးဆဲန္းစ္ဟုိတယ္ (Marina Bay Sands Hotel)တြင္ ဖိုးဘီးစ္-အာ႐ွမဂၢဇင္း (FORBES ASIA) ႏွင့္ေတြ႔ဆံုျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ ႐ွား႐ွားပါးပါးအင္တာဗ်ဴးတခုတြင္ဂ်င္းေဘာင္းဘီအနက္၊ ဆြယ္တာအပါးတထည္ႏွင့္ အေပါ့စား႐ွူးဖိနပ္ကိုဝတ္ဆင္ထားေသာ ဦးေတဇမွဆိုခဲ့သည္။
ယခင္က FORBES ASIA ႏွင့္ ရန္ကုန္ျမိဳ႕တြင္ျပဳလုပ္ရန္စီစဥ္ထားျပီးမွ မလုပ္ျဖစ္ခဲ့ေသာ အင္တာဗ်ဴးတခု အတြက္လည္း ဦးေတဇမွ ေတာင္းပန္စကားဆိုခဲ့သည္။ ေန႔လယ္စာစားခ်ိန္ႏွင့္ ႏွစ္နာရီၾကာအင္တာဗ်ဴးအခ်ိန္ကာလတိုအတြင္း သူ၏ဘ႑ာေရးအဆင့္အတန္း အေနအထားႏွင့္ပတ္သက္၍ ေရေရရာရာ႐ွင္းျပရန္ကိုမူ ဘာေၾကာင့္မွန္းမသိ ႏွုတ္ဆိတ္ေနခဲ့ေသာ ဦးေတဇအေနႏွင့္ အျခားမ႐ွင္းမ႐ွင္းျဖစ္ေနသည္မ်ားကိုသာ ႐ွင္းလင္းရန္အားသန္ေနခဲ့သည္။
ထူးလုပ္ငန္းစုအေနႏွင့္ ႏွစ္စဥ္ဝင္ေငြအားျဖင့္ အေမရိကန္ေဒၚလာသန္းေပါင္း (၅၀၀) ႐ွိသည္ဟု (၂၀၁၁) ဧျပီလတြင္အီတလီသတင္းစာတေစာင္အား ဦးေတဇမွေျပာၾကားခဲ့ေသာေၾကာင့္ ထူးလုပ္ငန္းစုသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏အၾကီးဆံုးေသာမဟာလုပ္ငန္းစုၾကီး (Conglomerates) ျဖစ္သည္ ဟုဆိုရမည္ျဖစ္သည္။ သူ႔အေနႏွင့္ ထူးလုပ္ငန္းစု၏ဦးေဆာင္ကုမၸဏီ၌အမ်ားဆံုး႐ွယ္ယာ ပိုင္ဆိုင္သူျဖစ္သည္ဟု ဦးေတဇမွဆိုခဲ့ေသာ္လည္း ထူးလုပ္ငန္းစုမွရ႐ွိသည့္ အျမတ္အစြန္းပမာဏႏွင့္ထိုလုပ္ငန္းစု၏ဥကၠ႒အတြက္ အသားတင္အက်ဳိးအျမတ္ မည္မွ်ထပ္တိုးရ႐ွိလာခဲ့သည္ဆိုသည္ကား မသဲကြဲေပ။ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း႐ွိ ကုမၸဏီအမ်ားစုသည္ ၄င္းတို႔၏ဘ႑ာေရးအခ်က္အလက္မ်ားကို ထုတ္ျပန္ေလ့မ႐ွိၾကပဲ၄င္းတို႔၏အစု႐ွယ္ယာပိုင္ဆိုင္မွုမ်ားကိုလည္း ေဖၚျပေလ့မ႐ွိၾကေပ။
ျပင္သစ္တိုတယ္ (Total) ေရနံကုမၸဏီႏွင့္ပူးေပါင္း၍ သဘာဝဓါတ္ေငြ႔တူးေဖၚထုတ္လုပ္ေနေသာ ႐ွက္ဗ႐ြန္ေရနံကုမၸဏီ(Chevron) တခုတည္းအား ခြ်င္းခ်က္ေပးထားသည့္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာမွ ျမန္မာျပည္အားပိတ္ဆို႔ထားမွုမွန္သမွ်ကို ခါးသီးစြာဆန္႔က်င္ေလ့႐ွိသူတဦးျဖစ္သည္။ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားမွအစုိးရမ်ားသည္ အခ်က္အလက္မွန္မ်ားကို မ်က္ကြယ္ျပဳထားသည္ဟု ဦးေတဇမွစြပ္စြဲ၏။ သူ႔အေနႏွင့္ ျမန္မာစစ္တပ္အား ရဟတ္ယာဥ္မ်ားသာေရာင္းခ်ခဲ့ျပီး လက္နက္ခဲယမ္းမ်ားေရာင္းခ်ခဲ့ျခင္းမ႐ွိပဲ အမ်ားထင္သလို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းသန္းေ႐ႊမွ အၾကီးအက်ယ္ေျမွာက္စားခံရသူလည္းမဟုတ္သလို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းသန္းေ႐ႊ၏သားမက္လည္းမဟုတ္၊ လက္နက္ကုန္သည္လည္းမဟုတ္ပဲ နာမည္ၾကီးထမင္းငတ္သာ ျဖစ္သည္ဟုဆို၏။ သူေျပာသလိုဟုတ္မဟုတ္ဆိုသည္ကားသူႏွင့္နီးစပ္သူမ်ား၊ အေနာက္ႏိုင္ငံအစုိးရမ်ားႏွင့္ ၄င္းတို႔၏နာမည္ေက်ာ္ ေထာက္လွမ္းေရးအဖြဲ႔အစည္းမ်ားမွသာအသိဆံုးျဖစ္ေပမည္။
DK၊ ၊ ဦးေတဇ ဆိုသည္မွာ ဘယ္လိုလူမ်ဳိးျဖစ္ပါသလဲ?
ဦးေတဇအား ဗိုလ္ေတဇ ဟူ၍လည္း အမည္ရေသာ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးသူရဲေကာင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ နီးစပ္ေသာ စစ္ဘက္အရာ႐ွိတဦးမွ (၁၉၆၄) ခုႏွစ္တြင္ ေမြးဖြားခဲ့သည္။ ေတဇဆိုသည္မွာသကၤ႐ုိက္ ဘာသာ စကား မွဆင္းသက္လာျခင္းျဖစ္ျပီး လင္းလက္မွု (သို႔) ေတာက္ပမွု ဟုအဓိပၸာယ္ရေလသည္။
ျဗိတိသွ် အင္ပါယာမွ ျမန္မာႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရး ရခါနီးဆဲဆဲ (၁၉၄၇) ခုႏွစ္တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း အား ႏိုင္ငံေရးျပိဳင္ဘက္တဦး ျဖစ္သည့္ ဂဠဳန္ဦးေစာမွ လုပ္ၾကံခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္လည္းမိသားစုႏွစ္စု၏ ဆက္ဆံေရးမွာ ယခင္အတိုင္းပင္ ထဲထဲဝင္ဝင္ ႐ွိေနခဲ့၏။ ဗိုလ္္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏သမီးျဖစ္သူ ျမန္မာ့ ဒီမိုကေရစီေရး ႏွင့္ အတိုက္အခံ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္မွာမူေနာက္ပိုင္းတြင္ ဖခင္ျဖစ္သူ ထက္ပင္ ကမာၻ တဝွမ္း လံုး ၌ ထင္႐ွား ေက်ာ္ၾကား လာခဲ့ ေလသည္။
စစ္အရာ႐ွိ တဦးျဖစ္သည့္ ဖခင္၏ ေျခရာနင္းရန္ အတြက္ ဦးေတဇသည္ စစ္တကၠသိုလ္ (DSA) အားတက္ေရာက္ခဲ့သည္။
သို႔ေသာ္လည္း စစ္တကၠသိုလ္၊ တတိယႏွစ္ အေရာက္ တြင္ ႏွစ္ဖက္မိဘမ်ားကန္႔ကြက္ ေနသည့္ ၾကားမွ ၄င္း၏ ခ်စ္သူ ေဒၚသီတာေဇာ္ အား လက္ထပ္ခဲ့၍ ေက်ာင္းမွထြက္ခဲ့ရသည္။ (ဦးေတဇသည္ ဇနီးျဖစ္သူႏွင့္ ၂၀၀၀ ခုႏွစ္တြင္ ကြာ႐ွင္းခဲ့သည္။)
ထို႔ေနာက္ ၁၉၈၈ အေရးအခင္းတြင္ ပါဝင္ပတ္သက္ျခင္း မျပဳမီထိ စီးပြားေရး အနည္းအက်ဥ္းလုပ္ေနခဲ့၏။ (၁၉၈၈) တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း၌ စစ္အာဏာ႐ွင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္း ေနဝင္း၏အုပ္စိုးမွုအား ျပည္သူလူထုမွ အံုၾကြေတာ္လွန္ခဲ့ျပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္လည္းအတိုက္အခံအင္အားစု ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ေပၚထြက္လာခဲ့သည္။ “ အဲဒါက်ေနာ္တို႔မ်ဳိးဆက္ပါပဲ ” ဟု လမ္းေပၚဆႏၵ ျပပြဲမ်ားတြင္ ပါဝင္ခဲ့သူတဦး ျဖစ္သူ ဦးေတဇမွ ဆိုသည္။
ေနာက္ပိုင္းတြင္ (၁၉၈၉ ၌ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္း ေစာေမာင္ဦးေဆာင္ေသာ စစ္အာဏာသိမ္းအစိုးရမွ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား မတရား ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းျခင္း မျပဳမီအခ်ိန္ထိ)ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သည္ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ျပင္ ႐ွိ ဦးေတဇတို႔ မိသားစု၏ ေနအိမ္တြင္ ေနထိုင္ခဲ့ျပီး သူမအား မိမိ၏ကားျဖင့္ လိုက္လံ ပို႔ေဆာင္ေပးေလ့ ႐ွိခဲ့သည္ဟု ဦးေတဇမွဆို၏။
၁၉၆၂ တြင္ စတင္အာဏာသိမ္းကာ လူေပါင္းမ်ားစြာကို ဖမ္းဆီး၊ႏွိပ္စက္၍ ေထာင္ခ်ျခင္း၊သတ္ျဖတ္ျခင္းမ်ားကို ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ပထမမ်ဳိးဆက္ စစ္အာဏာ႐ွင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္းဦးေဆာင္ေသာ ဆို႐ွယ္လစ္ အမည္ခံ စစ္အစိုးရလက္ေအာက္ တြင္ ျမန္မာ ျပည္သူမ်ား၏ဘဝမ်ား အစစအရာရာ နိမ့္က်ခဲ့ျပီး အတိဒုကၡေရာက္ခဲ့ၾကရသည္။ အာဏာ႐ွင္ ဦးေနဝင္းသည္လည္း ၄င္းစင္တင္ေပးခဲ့သည့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေ႐ႊ၏ လက္စာမိကာ အေသထြက္ထြက္သြားျပီးေနာက္ သားမက္ျဖစ္သူ ေအးေဇာ္ဝင္းႏွင့္ ေျမးမ်ားျဖစ္ေသာ ေအးေနဝင္း၊ေက်ာ္ေနဝင္း၊ ဇြဲေနဝင္း တို႔အား အင္းစိန္ေထာင္တြင္း႐ွိ သီးသန္႔ေထာင္၌ ယခုခ်ိန္ထိအက်ဥ္းခ်ထိန္းသိမ္း ခံေနရသည္။ တခ်ိန္က ေမာက္မာလွခဲ့ေသာ ဦးေနဝင္း ၏သမီးျဖစ္သူ စႏၵာဝင္းသည္လည္း ေနအိမ္ အက်ယ္ခ်ဳပ္မွ လြတ္ေျမာက္လာခဲ့ျပီး ေနာက္၊ ယခင္အိမ္မၾကီးတြင္ပင္ မေနရပဲ အလုပ္သမားတန္းလ်ားတြင္ ဆင္းရဲခ်ဳိ႕တဲ့စြာ ေနထိုင္ေနရသည္ဟုျပည္ပမီဒီယာမ်ားတြင္ သတင္းထြက္ေပၚလာခဲ့သည္။
၁၉၈၈ တြင္ အနည္းဆံုး ျမန္မာျပည္သူ တေသာင္းေက်ာ္အား ပစ္ခတ္သတ္ျဖတ္၍ လူေပါင္းမ်ားစြာတို႔အား မတရားေထာင္ခ် ႏွိပ္စက္၍ အာဏာသိမ္းခဲ့ေသာ န.ဝ.တ – စစ္အစိုးရ၏ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္သူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေစာေမာင္အား ႐ူးသြပ္ေနသည္ဟု ၄င္း၏လက္ေထာက္ျဖစ္သူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ သန္းေ႐ႊမွ ပရိယာယ္ဆင္ျဖဳတ္ခ်ခဲ့ျပီး၊ မထင္မ႐ွားဇာတ္သိမ္းခဲ့သည္။ န.ဝ.တ(အတြင္းေရးမွူး-၂) ျဖစ္သူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တင္ဦးသည္ ရဟတ္ယာဥ္ ပ်က္က်ျပီး ေသဆံုး၍ ၄င္း၏သမီးမွာလည္း ပါဆယ္ဗံုး ေၾကာင့္ေသဆံုးခဲ့ရသည္။
အာဏာ ပါးကြက္သား ဟု နာမည္ဆိုးႏွင့္ ေက်ာ္ၾကားျပီး ျမန္မာ ျပည္သူမ်ား၊ အစိုးရဝန္ထမ္းမ်ားႏွင့္ စစ္အရာ႐ွိမ်ား ဖိန္႔ဖိန္႔တုန္ေအာင္ ေၾကာက္႐ြံ႕ၾကရသည့္ န.ဝ.တ (အတြင္းေရးမွူး-၁) ျဖစ္သူစစ္ေထာက္လွမ္းေရး အၾကီးအကဲႏွင့္ ဝန္ၾကီး ခ်ဳပ္ျဖစ္သည့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ခင္ညြန္႔မွာလည္း (၂၀၀၄)တြင္ ရာထူးမွဖယ္႐ွားခံရျပီး ယခုခ်ိန္ထိေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ က်ခံေနရျပီး ျခံဝင္းထဲ ပန္းစိုက္၍ရေသာဝင္ေငြ ႏွင့္ ခက္ခက္ခဲခဲ အသက္ေမြးေနရသည္။ ဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္းခံထားရေသာ ၄င္း၏သားႏွစ္ဦး ျဖစ္ေသာ ဒုဗိုလ္မွူးၾကီး ေဇာ္ႏိုင္ဦးႏွင့္ ေဒါက္တာရဲႏိုင္ဝင္း ႏွင့္ သားမက္ျဖစ္သူ တို႔မွာလည္း သတင္း အစအန ေပ်ာက္ေနဆဲျဖစ္သည္။
(၁၉၉၀) တြင္ လူအမ်ားေလးစားမွု႐ွိေသာ ကုန္သည္မ်ားျဖစ္သည့္ ဇနီးဘက္မွမိသားစု၏ နာမည္ကိုယူ၍ ထူးထေရးဒင္းကုမၸဏီအား ဦးေတဇမွ စတင္တည္ေထာင္ခဲ့သည္။ (ဇနီးဘက္မွမိသားစု၏ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားသည္ (၁၉၆၂) ေနာက္ပိုင္း အတုအေယာင္ ဆို႐ွယ္လစ္ေခတ္တြင္ ဆုတ္ယုတ္ခဲ့ရသည္။) ဦးေတဇသည္ ေယာကၡမျဖစ္သူ ထံမွ ဆန္စက္တလံုးကို ငွားရမ္း၍ လုပ္ငန္းစတင္ခဲ့သည္။ထုိ႔ေနာက္ ထိုင္းနယ္စပ္အနီးတြင္ သစ္ထုတ္ယူခြင့္ အား ေလလံမ်ားခ်ေပးသည့္ အခ်ိန္တြင္ သစ္လုပ္ငန္းဘက္သုိ႔ ကူးေျပာင္းခဲ့သည္။ ထိုင္းနယ္စပ္အနီး႐ွိ အလြယ္တကူသြားေရာက္ ႏိုင္ေသာ ေနရာမ်ား႐ွိ သစ္ကြက္မ်ားအား ထိုင္းလုပ္ငန္း႐ွင္မ်ား ႏွင့္အျပိဳင္ ေလလံ ဆြဲယူျခင္းျပဳ မည့္အစား ဦးေတဇအေနႏွင့္ ျမန္မာ-ထိုင္းနယ္စပ္ႏွင့္ ေဝးလံေသာ ေနရာမ်ားတြင္ သစ္ထုတ္ခြင့္ရရန္ ေလလံဆြဲခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ သစ္လံုးတလံုးလွ်င္ အေမရိကန္ (၁၀) ေဒၚလာတန္ေသာ ခုတ္လွဲျပီးသစ္လံုးမ်ားကို ေဒၚလာ (၅၀၀) ႏွင့္ အထက္ေစ်းျဖင့္ သစ္လံုး တလံုးလွ်င္ ေဒၚလာ (၄၉၀) ႏွင့္အထက္ အျမတ္တင္၍ ျပန္လည္ေရာင္းခ် ခဲ့ျပီး၊ မိမိသည္ ျမန္မာျပည္တြင္ အၾကီးဆံုး သစ္ထုတ္လုပ္သူလုပ္ငန္း႐ွင္ျဖစ္လာခဲ့သည္ဟု ဦးေတဇမွဆိုခဲ့သည္။
ဦးေတဇမွ ပါးပါးနပ္နပ္ျဖင့္ ျမိဳးျမိဳးျမက္ျမက္ ဝါးခဲ့ရေသာ ထိုတပြဲသည္ ႏိုင္ငံေရး အဆက္အသြယ္မ်ား၏ေကာင္းမွုေၾကာင့္ ျဖစ္ခဲ့၏။ ျမန္မာစစ္တပ္မွ အျငိမ္းစားယူခဲ့ေသာ ဒုဗိုလ္မွူးၾကီးေဟာင္းႏွင့္ စက္မွုဝန္ၾကီး႒ာနမွ အရာ႐ွိေဟာင္းတဦးျဖစ္သူ ဖခင္မွ ဦးေတဇအား လုပ္ငန္းပါမစ္မ်ားကို ရယူရန္ တိုက္တြန္းခဲ့သည္။စစ္အစိုးရ၏ သစ္လုပ္ကြက္ ၾကမ္းခင္းေစ်း သတ္မွတ္ခ်က္သည္ ေစ်းခ်ဳိလြန္း၍ ႐ွိသမွ်ေငြအားလံုးကိုရင္းႏွီးရန္ သူ၏ဖခင္မွ တိုက္တြန္းခဲ့သည္ဟု ဦးေတဇမွေျပာျပခဲ့သည္။ သစ္ထုတ္လုပ္ငန္းသည္ ဦးေတဇ၏ထူးလုပ္ငန္းစုအတြက္ အေရးပါလွေသာ လုပ္ငန္းတရပ္ ျဖစ္ေနခဲ့ေလ၏။ ဝီကီလိခ္စ္မွ ထြက္ေပၚလာေသာအေမရိကန္အစိုးရ၏ ေၾကးနန္းတေစာင္အရ (၂၀၀၇) အတြင္း ထူးလုပ္ငန္းစုအေနႏွင့္ သစ္လုပ္ငန္းမွအေမရိကန္ေဒၚလာ (၇၅) သန္းခန္႔ အျမတ္ရခဲ့သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ သစ္ေတာဧရိယာ က်ဳံ႕ဝင္လာမွုအားအေလးထားမိေသာေၾကာင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္အား မပ်က္စီးေစရန္ ယခုအခါတြင္ သူ႔အေနႏွင့္ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အၾကီးဆံုး သစ္တင္ပို႔သူ မဟုတ္ေတာ့ပါဟု ဦးေတဇမွဆိုသည္။ မယံုလွ်င္ပံုျပင္လို႔မွတ္ပါ။
သစ္ထုတ္လုပ္တင္ပို႔ေရာင္းခ်ျခင္းမွ အၾကီးအက်ယ္ ပြေပါက္ တိုးခဲ့ျခင္းမွ ဦးေတဇအား သူ၏ ပထမဆံုးေသာဟိုတယ္အပါအဝင္ အိမ္ျခံေျမလုပ္ငန္းတြင္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွုျပဳႏိုင္ေစခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ စကၤာပူႏိုင္ငံတြင္ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွုမ်ားျပဳလုပ္ခဲ့ျပီး စကၤာပူသို႔ ေ႐ႊ႕ေျပာင္း အေျခစိုက္ရန္ စိတ္ကူးခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္လည္း(၁၉၉၇-၉၈) အာ႐ွဘ႑ာေရးအက်ပ္အတည္း ေနာက္တြင္ သူ၏အရင္းအႏွီးမ်ားအား ျမန္မာႏိုင္ငံ၌သာ ျမွဳပ္ႏွံရန္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့သည္။ မိမိအေနႏွင့္ စကၤာပူႏိုင္ငံတြင္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံပါက စကၤာပူႏိုင္ငံသားမ်ားသာ အက်ဳိး႐ွိမည္ဟု ယူဆမိေသာ ေၾကာင့္ ဟု ဦးေတဇမွဆိုသည္။
ထိုမွေနာက္ ဆယ္စုႏွစ္အတြင္း အျခားေသာလုပ္ငန္းမ်ားကိုပါ မ်က္စိက်လာေသာ ဦးေတဇသည္ ထူးလုပ္ငန္းစုအား လုပ္ငန္းကြဲအမ်ားအျပားပါဝင္သည့္ မဟာလုပ္ငန္းစု (Conglomerate) အျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းခဲ့သည္။ (၂၀၀၄) တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ပထမဆံုးေသာ ပုဂၢလိက ေလေၾကာင္းလိုင္း ျဖစ္သည့္ အဲပုဂံ(Air Bagan) အား စတင္တည္ေထာင္ဖြင့္ခဲ့သည္။ ထို႔ျပင္ ဇိမ္ခံဟိုတယ္အမ်ားအျပားအား ဖြင့္လွစ္ခဲ့ျပီး၊အၾကီးစား စက္ယႏ ၱရားမ်ားကို ငွားရမ္းျခင္းအား စတင္လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္။
ဦးေတဇကဲ့သို႔ သစ္ကုန္သည္တဦးအေနႏွင့္ ေငြေၾကးအရင္းအႏွီးပမာဏ အမ်ားအျပားလိုအပ္ေသာစီမံကိန္းလုပ္ငန္း မ်ားကို ရင္းႏွီး ျမွဳပ္ႏွံ၍ လုပ္ကိုင္ႏိုင္ခဲ့ျခင္းသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း႐ွိ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို အံ့အားသင့္ေစခဲ့ေလသည္။ ဦးေတဇသည္ စစ္အစိုးရအား ေငြ႐ွာေပးေနသူတဦးျဖစ္ျပီး၊နာမည္ဆိုးႏွင့္ေက်ာ္ၾကားေသာ စစ္အာဏာ႐ွင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေ႐ႊႏွင့္ ႏိုင္ငံ့ဘ႑ာမ်ားကို အၾကီးအက်ယ္ သံုးျဖဳန္းေနသည့္ အာဏာ႐ွင္၏မိသားစုႏွင့္ တိုက္႐ုိက္ ဆက္ဆံေနသူ တဦးလည္း ျဖစ္သည္ ဆိုေသာ သတင္းမ်ား လည္းထြက္ေပၚ လာခဲ့သည္။
သို႔ေသာ္လည္း ထုိသတင္းမ်ားသည္ ေကာလဟလသာျဖစ္ျပီး သူသည္ စစ္အာဏာ႐ွင္ႏွင့္ မိသားစုမွေ႐ြးခ်ယ္ခံရသူ မဟုတ္ ဟု ဦးေတဇမွ ျငင္းဆိုခဲ့သည္။ ရဟတ္ယာဥ္ ပ်က္က်ျပီး ေနာက္ စစ္အာဏာ႐ွင္ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေ႐ႊအား ေက်းဇူးတင္ စကား ဆိုေသာ အခ်ိန္တခ်ိန္သာ ၄င္းႏွင့္ တဦးခ်င္း ေတြ႔ဆံုဖူးသည္ဟု ဦးေတဇမွဆိုသည္။ စစ္အစိုးရႏွင့္ အလုပ္လုပ္ရာတြင္ သူ၏ ႐ိုးသားမွု၊ တဲ့တိုးေျပာဆိုတတ္မွုႏွင့္သူ႔ဖခင္၏ရာထူးအဆင့္အတန္းတို႔ေၾကာင့္ ဦးေတဇအေနႏွင့္ အဆင္ေျပ ေခ်ာေမြ႔ခဲ့ေလ၏။ ျမန္မာစစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ မ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံုမွုမ်ားတြင္ ဦးေတဇ အေနႏွင့္ ေျပာလိုသည္အား ဟိတ္ဟန္မပါ၊ လွည့္စားမွုမပါပဲ တဲ့တိုးသာ ေျပာဆိုခဲ့ျပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္အခ်ဳိ႕သည္ ထိုသို႔ေျပာ ဆိုမွုအား အလြန္ႏွစ္သက္ၾကသည္ဟု၄င္းမွဆိုသည္။
ဦးေတဇပိုင္ ကမ္းေျခအပန္းေျဖဟိုတယ္ သို႔ အမွတ္မထင္ပဲ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေ႐ႊမွ ေရာက္လာခဲ့ျပီးဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေ႐ႊ အေနႏွင့္ ထိုဟုိတယ္အား အၾကီးအက်ယ္သေဘာက် သြားခဲ့ဖူးသည္ဟု အျခားသတင္းရပ္ကြက္ မ်ားမွဆိုၾကသည္။ ထို႔ျပင္ ဦးေတဇသည္ စစ္အစိုးရ၏ တတိယေနရာသို႔ ေရာက္႐ွိလာခဲ့သည့္ ထိပ္တန္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္တဦး ျဖစ္သူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သူရေ႐ႊမန္း (ယခုျမန္မာေအာက္လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒) ႏွင့္လည္း အေစာပုိင္းကတည္းက နီးစပ္မွုရယူႏိုင္ခဲ့ျပန္ေသးသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ သူရေ႐ႊမန္းမွသာမန္ဗိုလ္မွူးၾကီး တဦးအဆင့္သာ ႐ွိေသးခ်ိန္တြင္ ဦးေတဇႏွင့္ စေတြ႔ခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ထို႔ေနာက္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ သူရ ေ႐ႊမန္း၏ သားျဖစ္သူ ေအာင္သက္မန္း အား ထူးလုပ္ငန္းစုတြင္ ဒါ႐ုိက္တာတဦးအျဖစ္ခန္႔အပ္ခဲ့သည္။ (ဗိုလ္ခ်ဳပ္ သူရေ႐ႊမန္းႏွင့္ သားျဖစ္သူ ေအာင္သက္မန္းတို႔ ႏွစ္ဦးစလံုးသည္အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၏ ပိတ္ဆို႔ခံရသူမ်ားထဲတြင္ ပါဝင္သည္)
ထိုသို႔ေသာ အေနအထားႏွင့္ လမ္းေၾကာင္း ဝင္ထား မွုသည္ သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ထုံးစံလိုလိုပင္ျဖစ္၏။ ထိုအခ်ိန္က ျမန္မာစစ္တပ္မွ ဗိုလ္မွူးၾကီးမ်ား၏ သားမ်ားသည္ ပုဂၢလိက ကုမၸဏီမ်ားတြင္အလုပ္လုပ္ရသည္ကို သေဘာက်ၾကသည္ဟု ဦးေတဇမွ ဆို၏။
DK၊ ၊၄င္း၏ကုမၸဏီမ်ားအား အေနာက္မဟာမိတ္ ႏိုင္ငံမ်ားမွ ပိတ္ဆို႔ခဲ့ေသာေၾကာင့္ ကနဦးပိုင္းတြင္ဦးေတဇမွ အေတာ္ပင္ ေပါက္ကြဲ ခဲ့၏။ ဦးေတဇမွ မဟုတ္ပါ။ ယေန႔ကမာၻ တြင္ စီးပြားေရးအင္အားၾကီး ျဖစ္ျပီး အေျခခံတန္ဖိုးမ်ား တူညီၾကျပီး ညီညြတ္မွု႐ွိၾကေသာ အေနာက္ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ဆန္႔က်င္ဘက္ အေနအထား တြင္ ႐ွိေနသူ မ်ားအတြက္ လွုပ္႐ွား ႏိုင္ေသာ ဂြင္မွာ က်ဥ္းေျမာင္းသထက္ က်ဥ္းေျမာင္းလာေလ၏။
သို႔ေသာ္လည္း ျမန္မာ စစ္အာဏာ႐ွင္ မ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္း၍ ျပည္ပမွ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွုမ်ား မျပဳလုပ္ႏိုင္ေစရန္ အေနာက္မဟာမိတ္ႏိုင္ငံမ်ား၏ ပိတ္ဆို႔မွုမ်ားသည္ ၄င္းကို ပို၍အားေကာင္းလာေစခဲ့ ျပီး အျခားေသာ လုပ္ငန္း႐ွင္မ်ား အား ေစ်းကြက္တြင္းသို႔ ဝင္ေရာက္လာရန္မွာပိုမိုခက္ခဲလာသည္ ဟု ဦးေတဇမွ သူ၏အျမင္ကိုေျပာသည္။ “ ဒီလုိမ်ဳိး အေနာက္တုိင္းပိတ္ဆို႔မွု ေတြေၾကာင့္ က်ေနာ္ တို႔ပိုေတာင္မွ ခ်မ္းသာလာေသးတယ္ ” ဟု ဦးေတဇမွဆိုသည္။
လက္သင့္ရာ စားေတာ္ေခၚေသာ ျမန္မာစစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ မ်ား၏ အေလ့အထအရ ဦးေတဇ၏စကားသည္ ဟုတ္သလို႐ွိေန၏။ သို႔ေသာ္လည္း ထိုအေနအထားမ်ားသည္ အျမဲတေစေျပာင္းလဲေနသည္။ အေနာက္မဟာမိတ္မ်ား၏ ပိတ္ဆို႔မွုမ်ားေၾကာင့္ ဦးေတဇအေနႏွင့္ျပည္ပအရင္းအႏွီးမ်ား ႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ႏိုင္စြမ္း နည္းသြားခဲ့ရျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း ဖက္စပ္ရင္းႏွီးျမွဳပ္ ႏွံလုိသူ လုပ္ငန္း႐ွင္မ်ားအတြက္ ၄င္းသည္ ေ႐ွာင္ၾကဥ္အပ္သူ ျဖစ္လာခဲ့သည္။
ဦးေတဇအေနႏွင့္ သူ၏ဂုဏ္သတင္းအား ျပန္လည္တည္ေဆာက္ရန္ လိုအပ္ေနျပီး ၄င္း၏အေနအထားသည္ သုညအဆင့္ (Zero Level) တြင္ေတာင္မွမဟုတ္ပဲ အႏွဳတ္လကၡဏအဆင့္ (Negative Level) တြင္ က်ဆင္းေနသည္ဟု ႏိုင္ငံစံုလုပ္ငန္းၾကီးမ်ား(Multinational Firms) အတြက္ လုပ္ကိုင္ေနေသာ အၾကံေပးပညာ႐ွင္ တဦးမွဆိုုသည္။
ဦးေတဇအေနႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း႐ွိ ကမာၻလွည့္ခရီးသြား မ်ား လာေရာက္ေလ့႐ွိေသာအခ်က္အခ်ာ က်ေသာ ေနရာမ်ားတြင္ ႐ွိေနသည့္ ထူးလုပ္ငန္းစုပိုင္ ဟုိတယ္ (၁၇) ခုအားႏိုင္ငံတကာ စီမံခန္႔ခြဲမွုကုမၸဏီတခု အား အသြင္သစ္ျဖင့္ လုပ္ကိုင္ေစလိုေသာ္လည္း ၄င္းလိုလားေသာ အဆင့္႐ွိသည့္ အက်ဳိးတူလုပ္ငန္း႐ွင္ မ်ားအား မရႏိုင္ခဲ့ေသာ ေၾကာင့္ ၄င္းအေနႏွင့္ အေနာက္မဟာမိတ္မ်ား၏ ပိတ္ဆို႔မွုမ်ားကို အျပစ္တင္႐ုံမွ လြဲျပီး ဘာမွမတတ္ႏိုင္ခဲ့ေခ်။ သူ႔အေနႏွင့္ ထိုင္းဟိုတယ္လုပ္ငန္းစု တခုမွ ကမ္းလွမ္းလာမွု ရ႐ွိခဲ့ေသာ္ လည္းျငင္းပယ္ခဲ့သည္။အငယ္စား ဟိုတယ္ လုပ္ငန္းစု မ်ားအား စိတ္မဝင္စားပဲ ႏိုင္ငံတကာတြင္နာမည္ရျပီးသားလုပ္ငန္းစု မ်ားကိုသာ လိုလားသည္ဟု ဦးေတဇမွဆိုသည္။
ၾကပ္ေျပး႐ွိ ေနျပည္ေတာ္ျမိဳ႕ အား ပို၍တန္ဆာ ဆင္ေနေသာ ပညာေရး အားနည္းျပီး မသိသားဆိုးဝါးလွသည့္ လူမိုက္မ်ားျဖစ္ၾကေသာ ျမန္မာ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ မ်ားေၾကာင့္ စီးပြားေရး အရမဟာဗ်ဴဟာ က်သည့္ ပင္လယ္ႏွင့္ နီးစပ္ေသာ ေနရာတြင္႐ွိေသာ္လည္း ေခ်ာင္ထိုးျခင္းခံရ၍ ရန္ကုန္ျမိဳ႕တြင္ ဦးေတဇ၏ ေနအိမ္သည္ ထိုအရပ္႐ွိ အထင္ကရ အေဆာက္အဦပင္ျဖစ္ေလသည္။ သူ၏ေနအိမ္သည္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ၏ ေနအိမ္၊ အေမရိကန္သံ႐ုံးတို႔ ႏွင့္ သိပ္မေဝးလွေပ။
စစ္အုပ္စု၏ လက္ခ်က္ေၾကာင့္ စီးပြားေရး ခြ်တ္ျခံဳက်ျပီး လူအမ်ားစု မွာ ဆင္းရဲမြဲေတ၍ဆင္ေျခဖံုး အရပ္မ်ားတြင္ ထမင္းပင္ ဝယ္မစားႏိုင္ပဲ ထမင္းရည္သာ ေသာက္ ေနၾကရသူမ်ား႐ွိေနျပီး လူအမ်ား ဆင္းရဲ ဒုကၡေရာက္ ေနၾကခ်ိန္တြင္ ဦးေတဇ ဝယ္ယူစုေဆာင္းထားေသာ ဖာရာရီ၊ ႐ုိးလ္စ္႐ြိဳက္စ္ အစ႐ွိသည့္ တန္ဖိုးၾကီး ဇိမ္ခံကား မ်ားမွာ ကားလမ္းေပၚမွ ပင္ ျမင္ႏိုင္ေပသည္။ ၾကီးက်ယ္ခန္းနား လွသည့္ ဦးေတဇ၏ ေနအိမ္အားလမ္းေပၚမွ ျဖတ္သြားေသာ တကၠစီဒ႐ိုင္ဘာ မ်ားမွ ၄င္းတို႔၏ ခရီးသည္မ်ားကို လက္ညွဳိးထိုးျပ သြားခဲ့ၾကသည္။
ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံ၊ မက္ကြာရီတကၠသိုလ္ (Macquarie University) မွ ျမန္မာစီးပြားေရး ႏွင့္ပတ္သက္ေသာ ကြ်မ္းက်င္သူ ပညာ႐ွင္ ေ႐ွာင္တာနယ္လ္ (Sean Turnell) မွမူ ပါးနပ္ေသာမ်က္လံုးမ်ားႏွင့္ ဦးေတဇသည္ ကေလးမ်ားအတြက္ ပံုျပင္မ်ားထဲတြင္ ပါေလ့႐ွိေသာ ဗီလိန္လူၾကမ္း တဦးကဲ့သို႔ ျဖစ္လုနီးနီး အေနအထားတြင္ ႐ွိေနသည္ဟု ဆိုသည္။
ျမန္မာစစ္အရာ႐ွိမ်ားကမူ ဦးေတဇ၏ ထူးကုမၸဏီ ၏ေပါက္ေရာက္ေနမွဳကို ရည္ညႊန္းသည့္အေနျဖင့္ထူးကုမၸဏီ အား (ကက-ေတ) ဟုဆိုၾကသည္။ စီးပြားေရးသမားမ်ားကမူ ၄င္းအား ျမန္မာစစ္တပ္မွတတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္မွူးၾကီး ျဖစ္သည္ဟု ဆိုၾကသည္။ (ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္မွူးၾကီးေမာင္ေအး၏ေအာက္ကပ္လ်က္တြင္႐ွိသည္ဟု ဆိုျခင္းျဖစ္သည္) ၄င္းအား ခ႐ုိနီ (စစ္အုပ္စုႏွင့္ပလဲနံပသင့္သူ) အျဖစ္ဆိုၾကျခင္းကို မူဦးေတ ဇ အေနႏွင့္ ဘဝင္က်ပံု မရေပ။ “ ျမန္မာ ေတြဟာ ဒါေၾကာင့္ မခ်မ္းသာၾကတာဗ်၊ လူတေယာက္ တိုးတက္ရင္ သူတို႔ေတြက မနာလိုၾကဘူး၊ နည္းမ်ဳိးစံုနဲ႔တိုက္ခိုက္ ေနျပီးအဲလိုပဲ ေလွ်ာက္ဖြေန ေတာ့တာပဲဗ်ာ..” ဦးေတဇမွ ျငီးျငဴေလသည္။
ဦးေတဇအေနႏွင့္ ေဒၚလာသန္းဆယ္ ႏွင့္ခ်ီ၍ ႐ွိေသာ အခြန္ေၾကြးက်န္ မ်ားကို ေပးေဆာင္ရန္ေငြေတာင္းခံလႊာ အားရ႐ွိထား ျပီးျဖစ္သည္ဟု ဆိုၾကသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ၄င္းပိုင္ ထူးလုပ္ငန္းစုေအာက္႐ွိ မည္သည့္ ကုမၸဏီမွ အခြန္အမ်ားဆံုး ေဆာင္ရေသာ ထိပ္တန္း ေကာ္ပိုရိတ္လုပ္ငန္း (၁၀) ခုထဲတြင္ မပါေပ။ ကေမာၻဇ ဘဏ္သည္ ပထမေနရာတြင္ ႐ွိသည္။ ၄င္းမွအခြန္ေ႐ွာင္သည္ဟု ဆိုၾကျခင္းမ်ားအား ဦးေတဇမွ ျငင္းဆိုခဲ့ျပီး၊ သူ႔အေနႏွင့္ အခြန္ေဆာင္သူတဦး ျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။ လတ္တေလာ ေပးေဆာင္ထားေသာ အခြန္ေျပစာ မ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍မူ သူ႔အေနႏွင့္ (၂၀၁၁) စက္တင္ဘာလ အစပိုင္းတြင္ အေမရိကန္ေဒၚလာ (၂)သန္း႐ွိ ေသာ အခြန္ေငြ ပမာဏ အား ေပးေဆာင္ရန္ ခြင့္ျပဳခဲ့ျပီး ျဖစ္သည္ဟု ဦးေတဇမွဆိုသည္။
ထူးလုပ္ငန္းစု ၏ ကုမၸဏီခြဲမ်ားအနက္ သစ္လုပ္ငန္း၊ အိမ္ျခံေျမ ႏွင့္ ကုန္သြယ္မွု လုပ္ငန္းအခ်ဳိ႕တို႔မွသာ အက်ဳိးအျမတ္ ရ႐ွိခဲ့ျပီး သူ႔အေနႏွင့္ အလုပ္အကိုင္မ်ား ပိုမိုဖန္တီးႏိုင္သည့္လုပ္ငန္းမ်ားျဖစ္ေသာ ခရီးသြားလုပ္ငန္း (Tourism) ႏွင့္ ပစၥည္း မ်ဳိးစံုထုတ္လုပ္ေသာျမန္မာျပည္၏ လူသံုးကုန္ပစၥည္း အေျခခံေသာ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ား ကို လုပ္ကိုင္ရျခင္းအား ပို၍ ႏွစ္သက္သည္ဟု ဦးေတဇ မွဆိုသည္။ ဦးေတဇသည္ ရက္ေရာေသာ လုပ္႐ွင္တဦးျဖစ္သည္ဟူေသာ အမ်ားအျမင္ ကိုရ႐ွိထားသူ ျဖစ္ကာ ၄င္း၏ အျမဲတမ္း ဝန္ထမ္းေပါင္းေလးေသာင္းေက်ာ္၏ သစၥာေစာင့္သိမွုကို ရ႐ွိထားသူ ျဖစ္ေလသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ပထမဆံုးေသာ အမ်ဳိးသမီးေလယာဥ္ မွဴး အပါအဝင္ ေထာင္ဂဏန္းခန္႔ ႐ွိေသာ သူ၏ဝန္ထမ္းမ်ားအား ႏိုင္ငံရပ္ျခားသို႔ သင္တန္းမ်ား တက္ေရာက္ရန္ ေစလႊတ္ခဲ့ျပီး၊ အပိုဆုေၾကးႏွင့္ ခံစားခြင့္မ်ား ေပးအပ္ေသာေၾကာင့္ အလုပ္ၾကိဳးစားေသာ မန္ေနဂ်ာမ်ားလည္း အေရအတြက္ တိုးတက္လာခဲ့၏။ ဦးေတဇသည္ သူလုပ္သမွ်တြင္ အျခားသူမ်ားအား လည္း ႐ွယ္ယာေဝစု မ်ားခြဲေဝ ေပးတတ္သူ ျဖစ္ျပီး မွ်တသူ တဦးျဖစ္သည္ဟု ျပည္တြင္း ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူ စင္ျပိဳင္ လုပ္ငန္း႐ွင္ တဦးမွဆိုသည္။
ေဘာလံုးဝါသနာအိုး ႏွင့္ ကလပ္အသင္း ပိုင္႐ွင္တဦးလည္း ျဖစ္ေသာ ဦးေတဇသည္ ၄င္းပိုင္ကလပ္၏ ေလ့က်င့္ေရးကြင္းတြင္ သူ၏ဝန္ထမ္းမ်ားႏွင့္ ေဘာလံုးကစား ေလ့႐ွိကာ၊ ျမန္မာေတးဂီတ အား ပံ့ပိုးမွုမ်ား ေပးေလ့႐ွိသူလည္း ျဖစ္သည္။ FORBES ASIA သတင္းေထာက္ႏွင့္အတူ ေန႔လယ္စာ စားျပီးေသာအခါ ဦးေတဇသည္ သူပိုင္ဂစ္တာ အား ဆြဲထုတ္ကာ ၄င္း၏အမွုေဆာင္အရာ႐ွိမ်ားကို ေခၚေတာ့သည္။ “ ခင္ဗ်ားတို႔ကို ဒီသံစဥ္ေလး ၾကားဖူးေစခ်င္လို႔ဗ်ာ ”ဟုဆို၍ ဓါတ္ျပားတခ်ပ္ကိုဖြင့္၍ ဂီတတြင္ ဝင္စားကာ ေတးသံစဥ္တခုကို လိုက္ပါတီးခတ္ျပခဲ့သည္။
Wikileaks မွ ထြက္ေပၚလာေသာ အေမရိကန္ သံတမန္ ေၾကးနန္းစာ မ်ားအရ ဦးေတဇသည္ ယခင့္ယခင္က ၄င္းက်႐ွဳံးႏိုင္မည့္ အေျခအေန မ်ားကို ေက်ာ္လႊားလာႏိုင္ခဲ့သည္ဟုေဖၚျပထားသည္။ “ ဦးေတဇ ေဒဝါလီခံရ ျပီဟု မိမိတို႔၏ စီးပြားေရးအဆက္အသြယ္ ေျမာက္မ်ားစြာတို႔မွ ယံုၾကည္ၾကသည္” ဟု(၂၀၀၉) မတ္လတြင္ အေမရိကန္ အစိုးရထံသို႔ ေပးပို႔ခဲ့ေသာအေမရိကန္သံ႐ုံး၏ အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖၚျပထားသည္။ (၂၀၁၀) တြင္မွ လုပ္ငန္း႐ွင္ အသိုင္းအဝိုင္း အတြင္း ၌ ဦးေတဇ ဂိန္သြား ျပီ၊ ၄င္းေနရာ အား စင္ျပိဳင္ႏွင့္ ေနာက္တက္ ခ႐ုိနီ မ်ားမွဝင္ယူေနၾကျပီ ဆိုေသာ သတင္းမ်ား ပ်ံ႕ႏွံ႔ ေနခဲ့သည္ဟု ဆိုၾကသည္။ ဦးေတဇ ကြယ္လြန္သြားခဲ့ျပီဆိုေသာ ခ်ဲ႕ကားထားေသာ သတင္းမ်ားမွာ ၄င္း၏ ရဟတ္ယာဥ္ ပ်က္မက်မီကပင္ေပၚထြက္ေနခဲ့သည္။ ဦးေတဇကေတာ့ တိတ္တခိုး ၾကိတ္ရယ္ ေနေကာင္း ရယ္ေနလိမ့္မည္ ျဖစ္၏။
DK (Ref: Burma’s Showy Crony)
ဘႀကီးသက္
0 မွတ္ခ်က္ကေလးေရးေပးေနာ္.:
Post a Comment