မီဒီယာဥပေဒၾကမ္း စာေပစိစစ္ေရး ရွင္းလင္း

VOA — ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီးဌာနက ဦးေဆာင္ေရးဆြဲေနတဲ့ မီဒီယာဥပေဒမူၾကမ္းထဲမွာ စာေပစိစစ္ေရးအဖြဲ႔ဟာ လက္ရွိလိုမ်ဳိး စာမူေတြကို စိစစ္ျဖတ္ေတာက္တာေတြ လုပ္ေတာ့မွာမဟုတ္သလို သတင္းနဲ႔စာနယ္ဇင္း လုပ္ငန္းေတြ လြတ္လပ္စြာ လုပ္ကိုင္ႏိုင္မယ့္ အခ်က္ေတြပါဝင္တယ္လို႔ စာေပစိစစ္ေရးအဖြဲ႔ရဲ့ ဒုတိယ ညႊန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္က ေျပာလိုက္ပါတယ္။ သတင္း/ဂ်ာနယ္က အယ္ဒီတာေတြနဲ႔ စာေပစိစစ္ေရး အဖြဲ႔က တာဝန္ရွိသူေတြ ဒီကေန႔ ေတြဆံုစဥ္ အခုလိုေျပာလိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေတြ႔ဆံုမႈအတြင္း ေဆြးေႏြးခ်က္ေတြနဲ႔ ဒီအေပၚ သံုးသပ္ခ်က္ေတြကိုေတာ့  မသင္းသီရိက တင္ျပေပးထားပါတယ္။
ျပည္တြင္း သတင္း/ဂ်ာနယ္က တာဝန္ရွိတဲ့ အယ္ဒီတာေတြ၊ ထုတ္ေဝသူေတြနဲ႔  စာေပစိစစ္ေရးအဖြဲ႔က အႀကီးအကဲေတြဟာ  ရန္ကုန္က စာေပစိစစ္ေရး႐ံုးမွာ ဇန္နဝါရီ ၂၅ ရက္ ဗုဒၶဟူးေန႔ မနက္က ေတြ႔ဆံုခဲ့ၾကတာပါ။
လုပ္ငန္းညိႇႏိႈင္းေဆြးေႏြးပြဲအျဖစ္နဲ႔ စာေပစိစစ္ေရးက ေခၚယူခဲ့တဲ့ ဒီေတြ႔ဆံုမႈအတြင္းမွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ ရက္ပိုင္းေတြအတြင္း  ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြလြတ္လာတဲ့ သတင္းေတြ ေရးၾကရာမွာ စာေပစိစစ္ေရးက ထုတ္ျပန္ထားတဲ့ မူဝါဒေတြထက္ ေက်ာ္လြန္ၿပီးေတာ့ ထုတ္ေဝျဖန္႔ခ်ိခဲ့တဲ့ ဂ်ာနယ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေနာက္ ဒီလိုမ်ဳိး မျဖစ္ၾကဖို႔အတြက္ ေခၚယူ ေျပာဆိုခဲ့သလို ျပန္ၾကားေရးက ေရးဆြဲေနတဲ့ မီဒီယာ ဥပေဒမူၾကမ္း ကိစၥေတြကိုပါ စာေပစိစစ္ေရး အႀကီးအကဲေတြက ရွင္းျပခဲ့တယ္လို႔ ဒီေတြ႔ဆံုမႈအတြင္းမွာ ပါဝင္သူ ရန္ကုန္တိုင္မ္း ဂ်ာနယ္ရဲ့ အယ္တီတာခ်ဳပ္ ဦးကိုကို( စက္မႈ) က ေျပာပါတယ္။
အထူးသျဖင့္ ဒီ မီိဒီယာဥပေဒမူၾကမ္းမွာ အခန္း ၉ ခန္းပါၿပီး ဒီမူုၾကမ္းကို လႊတ္ေတာ္မွာ တင္ျပၿပီး အတည္ျဖစ္လာၿပီဆိုရင္ စာေပစိစစ္ေရးရဲ႕ အခန္းက႑ဟာ အခုလိုမ်ဳိးရွိေတာ့မွာ မဟုတ္ဘဲ  သတင္းလုပ္ငန္းေတြကို ပိုၿပီးေတာ့ လြတ္လပ္တဲ့ အခြင့္အလမ္းေတြနဲ႔ လုပ္ကိုင္ဖို႔ေတြ ပါမယ္ဆုိတာကိုလည္း ရွင္းျပခဲ့တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
“လႊတ္ေတာ္ မီဒီယာ ဥပေဒနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဒီကေန႔ ဒုတိယညႊန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္က ေျပာပါတယ္။ ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီးဌာနက ေျပာပါတယ္ ဆိုတာမ်ဳိး တိုက္တြန္းပါတယ္။ သူဘာေျပာသလဲဆိုေတာ့ – ဒီဥပေဒက ေသခ်ာတာတခုကေတာ့ ခင္ဗ်ားတို႔ကို ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ျခယ္ဖို႔ မဟုတ္ဘူး။ ခင္ဗ်ားတို႔ကို လြတ္လပ္ခြင့္ေပးဖို႔ ဆဲြတဲ့ ဥပေဒဆိုၿပီးေတာ့ ေျပာတယ္။ အဲဒီမွာ သူက ဥပမာအားျဖင့္ဗ်ာ-တဲ့- ဒီ ဥပေဒေပၚလာရင္ ဒီ စာေပ/စာ၊နယ္၊ဇင္း အေပၚမွာ က်ေနာ္တို႔က ဆင္ဆာျဖတ္ဖို႔ မရွိေတာ့ဘူး၊ ခင္ဗ်ားတို႔ တန္းၿပီးေတာ့ ထုတ္လို႔ရပါၿပီ။ အေျခခံဥပေဒမွာ ပါပါတယ္-တဲ့။
ေနာက္တခုက သတင္းရယူရာမွာလည္း ခင္ဗ်ားတို႔ သတင္းအရင္းအျမစ္ကို လွ်ဳိ႕ဝွက္စြာ ထားႏိုင္ခြင့္ေတြ၊ လြတ္လပ္စြာသတင္းယူပိုင္ခြင့္ကို ေႏွာင့္ယွက္ဟန္႔တားမႈေတြ ရွိရင္လည္း အေရးယူတိုင္တန္းတာမ်ဳိး လုပ္ႏိုင္တဲ့ဟာမ်ဳိးေတြလည္း ပါပါတယ္ေပါ့ေလ။ ဒီ ဥပေဒကိုလည္း ႏိုင္ငံတကာ ေဒသဆုိင္ရာ ဥပေဒေတြကို ေလ့လာၿပီးေတာ့မွ ဆဲြတဲ့ အေျခခံဥပေဒမ်ဳိးပါ – လို႔ေတာ့ ထည့္သြင္း ေျပာသြားပါတယ္ခင္ဗ်”
ဒါ့အျပင္ လက္ရွိလုပ္ေနၾကရတဲ့ အေျခအေနေတြအတြင္း အခက္အခဲနဲ႔ လိုအပ္တာေတြ ေျပာဆိုၾကတဲ့အခါမွာေတာ့ ႐ုတ္တရက္ ျဖစ္လာတဲ့ အေနအထားေတြအရ ေရးၾကရတဲ့ သတင္းေတြကို စာေပစိစစ္ေရး တင္ျပစရာမလုိဘဲ ထုတ္ေဝခြင့္ ရွိလာေအာင္ သူတို႔ဘက္က တင္ျပတာေတြရွိတယ္လိ႔ု ေျပာပါတယ္။
“သတင္းေတြကလည္း အရမ္းျမန္လာတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ မို႔လို႔ေလ- ေနာက္ဆက္တဲြသတင္းေတြကို တင္ခြင့္ျပဳဖို႔ေပါ့ဗ်ာ- ဥပမာအားျဖင့္ မ်က္ႏွာဖုံးေတြ ဘာေတြက အေျခအေန အေၾကာင္း ေၾကာင္းေၾကာင့္ ေျပာင္းလဲၿပီး မ်က္ႏွာဖုံး ေျပာင္းတင္တဲ့ အခါမ်ဳိးမွာလည္း အဲဒါကို ခြင့္ျပဳဖို႔ေပါ့။ အဲဒါကို က်ေနာ္တို႔ ေဆြးေႏြးၾကပါတယ္။
ေနာက္တခါ အုပ္စု ၁ မွာ ပါၿပီးသားျဖစ္တဲ့ အႏုပညာသတင္းလိုဟာမ်ဳိး၊ စီးပြားေရးသတင္းလိုဟာမ်ဳိး၊ မႈခင္းသတင္းလိုဟာမ်ုဳိး၊ ေနာက္တခါ သိပ္ၿပီးေတာ့ sensitive မျဖစ္တဲ့ ႏိုင္ငံတကာသတင္းလို ဟာမ်ဳိးမွာ သတင္းဂ်ာနယ္ေတြမွာ section ေတြအေနနဲ႔ ပါပါတယ္။ သတင္းဂ်ာနယ္ေတြမွာ အဲဒီအပိုင္းေတြကို ခ်န္ၿပီးေတာ့မွပဲ စိစစ္ေရးတင္ဖို႔နဲ႔ အဲဒီအပိုင္းေတြကို စိစစ္ေရးမျဖတ္ဘဲနဲ႔ ခြင့္ျပဳဖို႔ အဲဒါမ်ဳိးေလးေတြ က်ေနာ္တို႔ တင္ျပပါတယ္။
က်ေနာ္တို႔ တင္ျပခ်က္ကိုလည္း ဆက္ၿပီး ယူသြားေပးမယ္တဲ့၊ ဒီလိုမ်ဳိး ကိစၥေတြ ျဖစ္ႏုိင္ေျခရွိပါတယ္-ေပါ့ေလ။ တပတ္အတြင္းမွာ အေၾကာင္းျပန္ေပးပါ့မယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ကို ဒုတိယညႊန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္ ဦးတင့္ေဆြကေန ျပန္ေျပာပါတယ္ ခင္ဗ် ”
ရန္ကုန္တိုင္းမ္စ္ ဂ်ာနယ္အယ္တီတာခ်ဳပ္ ဦးကိုကို( စက္မႈ)ပါ။
ျပန္ၾကားေရးဌာနကသာ ဦးေဆာင္ေရးဆြဲေနတဲ့ မီဒီယာ ဥေပေဒမူၾကမ္းဟာ လက္ရွိ ျမန္မာ့မီဒီယာ သတင္းလုပ္ငန္းေတြထဲ အလုပ္လုပ္ေနၾကသူေတြရဲ့ သေဘာထားေတြ မပါဝင္တာမို႔ အေတာ္ေလး ေဝဖန္ေျပာဆိုေနသလို ထူးထူးျခားျခား ဥေပဒတရပ္ ျဖစ္လာမွာ မဟုတ္ပါဘူးလို႔လည္း   သတင္းေလာကထဲ တြက္ဆေနၾကတာရွိပါတယ္။
ဘယ္အခ်က္ေတြ ပါဝင္တယ္ဆိုတာကို ဘယ္သူမွ မသိရေသးေပမယ့္  ဒီမူၾကမ္းကို လႊတ္ေတာ္အတြင္း တင္ျပလာတဲ့အခါမွာလည္း သံုးသပ္ႏိုင္ဖို႔ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္တခ်ဳိ႕နဲ႔ သတင္း မီဒီယာလုပ္ေနသူတခ်ဳိ႕ ေတြ႔ဆံုကာ ပါဝင္သင့္တဲ့ အခ်က္ေတြ ကန႔္သတ္မႈမ်ဳိး မျဖစ္သင့္တဲ့ အခ်က္ေတြကို ဆိုတာမ်ဳိး ေဆြးေႏြးတာေတြ ရွိပါတယ္။
ဒီကေန႔ စာေပစိစစ္ေရး အႀကီးအကဲေတြေျပာဆုိတဲ့အထဲ အရင္ကနဲ႔မတူဘဲ မူဝါဒ  ကန္႔သတ္မႈေတြကို ေလွ်ာ့ေေပးထားပါတယ္ဆိုတဲ့အေပၚ ျပည္တြင္း သတင္းအယ္တီတာ တဦးသံုးသပ္တာကေတာ့ -
“လုပ္ရကိုင္ရတာ ေျပာမယ္ဆိုရင္ အရမ္းခက္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ခက္သလဲဆုိေတာ့ သူတို႔ ပိုၿပီးေတာ့မွ ေရးသားခြင့္ျပဳလာတာရွိတယ္။ သူတို႔ကေတာ့ ေျပာတာေပါ့ေနာ္- မူဝါဒပိုင္းဆိုင္ရာ ေလွ်ာ့ေပါ့မႈ ဆိုတဲ့ဟာ သူတို႔ဆီမွာ ဘာမူဝါဒလဲ ဆိုတာ ေသေသခ်ာခ်ာ ခ်ထားေပးတာ မရွိကို မရွိဘူးခင္ဗ်။
အဲဒီလို မရွိတဲ့အခါက်ေတာ့ စိစစ္ေရးမႉးတေယာက္က တမ်ဳိးစစ္တယ္၊ ေနာက္တေယာက္က တမ်ဳိးစစ္တယ္။ အဲဒီသေဘာမ်ဳိးေတြ ျဖစ္ေနတဲ့အခါက်ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ လုပ္ရကိုင္ရတာ အရမ္းခက္ပါတယ္။ ဒီဥစၥာက – စိုးရိမ္ေသာကနဲ႔ ေၾကာက္ရြံ႕ၿပီးေတာ့မွ လုပ္ေနရတယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဒါဟာ ဆင္ဆာအဖဲြ႔ကို ႀကိဳၿပီး တင္ရသည္ျဖစ္ေစ၊ မတင္ရသည္ျဖစ္ေစ ဘာမွ မထူးဘူးလို႔ေတာ့ ထင္တာပဲ”
သတင္းအယ္တီတာတဦးရဲ့ သံုးသပ္ခ်က္ပါရွင္၊ ေနာက္ပိုင္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ထုတ္ေဝၿပီးမွ တင္ျပရတဲ့ ထုတ္/တင္စံနစ္ကို ေျပာင္းမယ္လို႔ေျပာေနေပမယ့္  စာေပစိစစ္ေရးက ဒီ ထုတ္/တင္ဂ်ာနယ္ေတြအေပၚ သတ္မွတ္ထားတဲ့ စည္းကမ္းေတြအရ ေငြဒဏ္အျပင္ တရားစြဲဆိုမႈေတြနဲ႔ပါ  ရင္ဆုိင္ေျဖရွင္းရမယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ေတြပါဝင္တာမို႔ သတင္းေလာကသားေတြအတြက္ ပိုၿပီး အႏၱရာယ္ႀကီးလာမယ္လို႔လည္း ေျပာဆုိသံုးသပ္တာေတြ ႐ွိေနပါတယ္။