ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ အင္းစတီက်ဴရွင္းတို႔အေၾကာင္း

 လြန္ခဲ့ေသာ သီးတင္းပတ္မ်ားက  “လႊတ္ေတာ္ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ လႊတ္ေတာ္ျပင္ပႏိုင္ငံ” ဟူသည့္ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ ကို ေရးမိခဲ့ရာ ေဆာင္းပါးဖတ္သူ ျပည္ပမွ မိတ္ေဆြတစ္ဦးက အဆိုပါ ေဆာင္းပါးမွ အင္စတီက်ဴရွင္းမ်ား အ ေၾကာင္းကို ထပ္မံျဖည့္စြက္ေရးသားရန္ အၾကံေပးသျဖင့္ ဤေဆာင္းပါးကို ေရးသားလိုက္ရပါသည္။

ဒီမိုကေရစီစနစ္ ခိုင္မာစြာ အျမစ္တြယ္ေရးအတြက္ အင္စတီက်ဴရွင္းအားေကာင္းစြာရွင္သန္စြာ အလုပ္လုပ္ေရး သည္ မ်ားစြာအေရးပါလွသည္။ အင္စတီက်ဴရွင္းမ်ားသည္ ၎တို႔၏သေဘာသဘာ၀အရ ကိုယ္ပိုင္ခံယူခ်က္၊ ရပ္တည္ခ်က္ ႏွင့္ ျပဳမူလုပ္ေဆာင္ခ်က္အမ်ိဳးမ်ိဳးရိွရာ အင္စတီက်ဴရွင္း တစ္ခုႏွင့္ တစ္ခု၊ ပြတ္တိုက္ျခင္း၊ ထိပ္ တိုက္ေတြ႕ျခင္းႏွင့္  အေပးအယူလုပ္ ညိႇႏိႈင္းေဆာင္ရြက္ျခင္းတို႔ လုပ္ေဆာင္တတ္ၾကေလသည္။ ႏိုင္ငံေရးစနစ္ အတြင္းရိွ အင္စတီက်ဴရွင္မ်ား ထုိကဲ့သို႔ အျပန္အလွန္သေဘာမ်ိဳးလုပ္ေဆာင္ၾကျခင္းျဖင့္ ႏိုင္ငံေရးစနစ္သည္ လည္းလႈပ္ရွားသက္၀င္လာၾကေလသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရးစနစ္သစ္တစ္ရပ္အတြင္း အင္စတီက်ဴရွင္းမ်ား ကို တည္ေဆာက္ျခင္းသည္ စနစ္ေျပာင္း၊ ေခတ္ေျပာင္းျခင္း၏ နိဒါန္းျဖစ္ေလသည္။

အင္စတီက်ဴရွင္းသစ္မ်ား

ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးစနစ္သစ္အတြင္း လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ အတြင္း မေပၚေပါက္ခဲ့ဘူးေသာ အင္စတီက်ဴရွင္း သစ္မ်ားေပၚေပါက္လွ်က္ရိွေလသည္။ သိသာသည့္ အင္စတီက်ဴရွင္းမ်ားမွာ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား၊ လႊတ္ေတာ္မ်ား၊ လႊတ္ေတာ္မ်ားမွ ေရြးခ်ယ္တာ၀န္ေပးလိုက္သည္ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ အစိုးအရအဖြဲ႕ႏွင့္ ျပည္နယ္ႏွင့္ တိုင္းေဒ သ ၾကီးမ်ားဆိုင္ရာ အစိုးရအဖြဲ႕မ်ား၊ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားကိုၾကီးၾကပ္စီမံခန္႕ခြဲသည့္ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္မ်ား၊ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒဆိုင္ရာ ခံုရံုးအပါအ၀င္ တရားရံုးမ်ား စသည့္ အင္စတီက်ဴရွင္းမ်ားေပၚေပါက္လာခဲ့သည္။ ထို႕အျပင္ ယခင္ကရိွခဲ့ေသာ္လည္း ေသးငယ္က်ံဳလွီလွသည့္ လူမႈအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ ပညာရွင္အသိုင္းအ၀ိုင္းမ်ား၊ မီဒီယာမ်ားသည္လည္း ပိုမိုအားေကာင္းလာၿပီး သိသိသာသာ အေရးပါလာသည့္ အင္စတီက်ဴရွင္းမ်ားျဖစ္ သည္။

အဆိုပါအင္စတီက်ဴရွင္းမ်ားသည္ တည္ရိွေနယံုတင္မက ပိုမိုအာေကာင္းစြာအလုပ္လုပ္ႏိုင္ရန္လိုအပ္လွသည္။ ထို႕အျပင္ လိုအပ္ေသာ အင္စတီက်ဳရွင္းမ်ားေပၚေပါက္လာေစရန္လည္း လိုအပ္လွသည္။ ထိုသို႔ အင္စတီက်ဴ ရွင္းမ်ားေပၚေပါက္လာေစေရးႏွင့္ အင္စတီက်ဴရွင္မ်ား အားေကာင္းစြာအလုပ္လုပ္ႏိုင္ေရးကုိ ႏိုင္ငံေရးသမားတို႔ က ဦးေဆာင္ဦးရြက္ျပဳလုပ္ေဆာင္ၾကရမည္ျဖစ္သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရးသမားတို႔သည္ အင္စတီက်ဴရွင္းမ်ား အေၾကာင္းႏွင့္ ၎တို႔၏ သေဘာသဘာ၀ကို ေကာင္းစြာနားလည္ထားရန္လိုအပ္သည္။

ႏိုင္ငံေရးစနစ္ ႏွင့္ အင္စတီက်ဴရွင္းတို႔ အဆက္အစပ္

ႏိုင္ငံေရးစနစ္အတြင္းရိွ အင္စတီက်ဴရွင္းတို႔ တစ္ခုႏွင့္ တစ္ခု အခ်ိဳးညီစြာ ခ်ိတ္ဆက္လုပ္ေဆာင္သြားျခင္းေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရးစနစ္သည္လည္း သက္၀င္လႈပ္ရွားလာရျခင္းျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အင္စတီက်ဴရွင္းတို႔အေၾကာင္းကို နားလည္သိျမင္ျခင္းသည္ ႏိုင္ငံေရးစနစ္ကို နားလည္ျခင္းလည္းျဖစ္သည္။ တနည္းအားျဖင့္ဆိုရလွ်င္ ႏိုင္ငံေရး စနစ္ကိုနားလည္ရန္အတြက္ အင္စတီက်ဴရွင္တို႔အေၾကာင္းကိုနားလည္ရန္လိုအပ္သည္။ အဆိုပါ အင္စတီက်ဴ ရွင္း တို႔သည္ အျပန္အလွန္တြန္းကန္ျခင္း၊ စြဲေဆာင္စည္းရံုးၾကျခင္းသည္ပင္လွ်င္ ႏိုင္ငံေရး ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အင္းစတီက်ဴရွင္းတို႔တြင္ ပါ၀င္ေနသူတို႔သည္ အင္စတီက်ဴရွင္း၏ သေဘာအတုိင္း အျခား အင္စတီက်ဴရွင္းမွ ပုဂၢိဳလ္မ်ားႏွင့္ တြန္းကန္ျခင္း၊ စြဲေဆာင္စည္းရံုးျခင္းတို႔ကိုလုပ္ေဆာင္ျခင္းျဖင့္ ႏိုင္ငံေရးစနစ္ တစ္ရပ္ကိုေဖၚ ေဆာင္ေနၾကျခင္းျဖစ္သည္။

ယခင္ စနစ္ေဟာင္းအတြင္းကလို တစ္ေသြးတစ္သံတစ္မိန္႕ ပံု သ႑န္မ်ိဳးမဟုတ္ေတာ့သည့္အတြက္ အင္စတီ က်ဴရွင္းမ်ားတြင္ပါ၀င္ေနသူတို႔သည္ အင္စတီက်ဴရွင္းတို႔၏ ထီး ရိပ္ေအာက္တြင္ လြတ္လပ္စြာ၊ေျပာဆို ဆႏၵေဖၚ ထုတ္ႏိုင္သည္။ ယင္းသည္ပင္ ဒီမိုကေရစီ၏ အႏွစ္သာရျဖစ္ သည္။ ထိုသို႔ေျပာဆိုျခင္းျဖင့္ အဆိုပါပုဂၢိဳလ္ အတြက္ မည္သည့္အႏၱရာယ္မ်ိဳးမွ မက်ေရာက္ေစရန္ အင္စတီက်ဴ ရွင္းမ်ားမွ အကာအကြယ္ေပးထားသည္။ သို႔ေသာ္လည္း အင္စတီက်ဴရွင္းတြင္ ပါ၀င္ေနသူတို႔အား အင္စတီက်ဴ ရွင္းမ်ား၏ မူေဘာင္အျပင္ဘက္သို႔ မ ေရာက္ေစရန္လည္း နည္းဥပေဒမ်ား၊ ညႊန္ၾကားခ်က္မ်ားျဖင့္ ထိန္းေက်ာင္း သည့္အလုပ္ကိုလည္း အင္စတီက်ဴ ရွင္း မ်ားက လုပ္ေဆာင္ေလသည္။ ဤသို႔ျဖင့္  ႏိုင္ငံေရးစနစ္အတြင္းမွ အင္စတီက်ဴရွင္းတို႔ သက္၀င္လႈပ္ရွား ေနျခင္းျဖစ္သည္။

ထိုသို႔ အင္စတီက်ဴရွင္းတြင္ပါ၀င္ေနသူတို႔အား အကာအကြယ္ေပးသလို ထိန္း ေၾကာင္း ၾကပ္မတ္ျခင္းအလုပ္ကို လည္း လုပ္ေဆာင္ျခင္းျဖင့္ ႏိုင္ငံေရးတြင္ပါ၀င္ေနသူတို႔၏ ဆႏၵကိုရုပ္လံုးေပၚလာေအာင္ တျဖည္းျဖည္းလုပ္ ေဆာင္လာႏိုင္သည္ကိုေတြ႕ရမည္ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ မိမိတို႔ျဖစ္ေစခ်င္သည္ မ်ားကို ခ်က္ခ်င္းလက္ငင္း အေကာင္အထည္ေပၚလာျခင္းမ်ိဳးေတာ့ရိွခ်င္မွရိွလိမ့္မည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အင္စတီက်ဴရွင္းတြင္ ပါ၀င္ေနသူမ်ားမွ မိမိတို႔ျဖစ္ေစခ်င္သည့္ ႏိုင္ငံေရးစနစ္မ်ိဳးရုပ္လံုးေပၚလာေစရန္ စိတ္ရွည္ရွည္ျဖင့္ စဥ္ဆက္မျပတ္ၾကိဳးပမ္းေဆာင္ ရြက္ေနရန္လိုအပ္သည္။

အင္စတီက်ဴရွင္းမ်ားအား တည္ေဆာက္ျခင္း

ျမန္မာႏိုင္ငံေရးစနစ္သည္ အသစ္ျဖစ္သျဖင့္ ရိွထားသည့္ အင္စတီက်ဴရွင္းမ်ား အသက္၀င္ရန္အေရးၾကီး သကဲ့ သို႔ အင္စတီက်ဴရွင္းသစ္မ်ားကိုလည္း လိုအပ္လွ်င္ လိုအပ္သလို ထပ္မံတည္ေဆာက္ရန္လိုသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရးသမားတို႔၏ တာ၀န္သည္ အင္စတီက်ဴရွင္းမ်ားတည္ေဆာက္ျခင္း ႏွင့္ အသက္၀င္ေစရန္ အားထုတ္ျခင္း သာျဖစ္၏။ ထိုသို႔ အင္စတီက်ဴရွင္းမ်ား သက္၀င္လႈပ္ရွားလာေရးသည္ ခက္ခဲသကဲ့သို႔ အင္စတီက်ဴရွင္းသစ္မ်ား ကို တည္ေဆာက္ရျခင္းမွာလည္း လြယ္ကူလွသည့္ကိစၥမဟုတ္ေပ။  ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးသမားတို႔အဖို႕ အေရးၾကီးလွ သည့္ တာ၀န္ၾကီး ၂ ရပ္ကို တစ္ျပိဳင္နက္တည္း ထမ္းေဆာင္ေနရျခင္းျဖစ္သည္။

လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတြင္ မိသားစုဆိုသည္မွာ အေသးငယ္ဆံုးေသာ အင္စတီက်ဴရွင္းမ်ားျဖစ္သည္။ မိသားစုဆိုသည့္ အင္စတီက်ဴရွင္း တစ္ခု မျပိဳကြဲ မပ်က္ဆီးပဲ ေရရွည္တည္တံေစရန္ မိသားစု၀င္မ်ား၏ အခ်င္းခ်င္း နားလည္မႈ၊ ယံုၾကည္မႈ ႏွင့္ အျပဳအမႈ ဆႏၵမ်ားက ရုပ္လံုေဖၚသြားျခင္းျဖစ္သည္။ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း၏ အေသးငယ္ဆံုး ႏွင့္ အရိုးရွင္းဆံုး အင္စတီက်ဴရွင္းမ်ားျဖစ္သည့္ မိသာစုဘ၀ကိုေတာင္မွ မတည္ေဆာက္ႏိုင္လွ်င္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း အတြင္း ပိုမိုရႈပ္ေထြးေပြလီလွသည္၊ လူေပါင္းစံု၏ ဆႏၵေပါင္းစံုတို႔ ေရာယွက္ပါ၀င္ေနသည့္ အျခား အင္စတီက်ဴ ရွင္းမ်ာကို တည္တံ့ေအာင္၊ သက္၀င္လႈပ္ရွားလာေအာင္ တည္ေဆာက္ရန္မွာ လြယ္ကူသည့္ ကိစၥရပ္မဟုတ္ေပ။

မိသာစု၀င္အခ်င္းခ်င္းအၾကားရိွေနသည့္ ဆက္ဆံေရးကိုအေျခခံသည့္ အေတြ႕အၾကံဳမ်ားအေပၚသခၤန္းစာယူ ယင္း ပိုမိုေကာင္းမြန္ျပည့္စံုသည့္ မိသာစုဘ၀ကို ျဖည္းျဖည္းခ်င္းတည္ေဆာက္သြားၾကရမည္ျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံ အတြက္ အေရးၾကီးသည့္ အင္စတီက်ဴရွင္းမ်ားကို တည္ေဆာက္ရာတြင္လည္း ထိုနည္းႏွင္ႏွင့္ တစ္ဆင့္ခ်င္း အေတြ႕အၾကံဳ တည္ေဆာက္သြားႏိုင္ရန္လိုအပ္သည္။ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအတြင္းက အင္စတီက်ဴရွင္းတို႔အခ်င္း ခ်င္း နားလည္မႈ၊ ယံုၾကည္မႈႏွင့္ အျပန္အလွန္ ေလးစားမႈ၊ အင္စတီက်ဴရွင္း တစ္ခုခ်င္းစီတြင္ ပါ၀င္ေနသူတို႔ အခ်င္းခ်င္း နားလည္မႈ၊ ယံုၾကည္မႈ ႏွင့္ အျပန္ အလွန္ေလးစားတတ္မႈမ်ားျဖင့္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးကို ရုပ္လံုးေဖၚ သြားႏိုင္ခဲ့လွ်င္ ေရရွည္တြင္ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းၿပီး တိုးတက္သည့္ ႏိုင္ငံေရးစနစ္သစ္တစ္ရပ္ကို တည္ေဆာက္ ႏိုင္ လိမ့္မည္ျဖစ္သည္။

ေက်ာ္လင္းဦး