ျမန္မာျပည္မွာ ျပဳျပင္စရာမ်ားက မ်ားလွသည္

ဆရာဦးဘုန္း (ဓာတု) ေရးထားတဲ႔ ရတနာပုံသတင္းစာမွာ ပါတဲ႔ “ေက်ာင္း” ဆိုတ႔ဲ ေဆာင္းပါးျဖစ္ပါတယ္။ ဖတ္ရင္းနဲ႔ ေပၚလာတဲ႔ အေတြးေတြကို တြဲၿပီး ထဲ႔ေပးလိုက္ပါတယ္။

“ဆရာ႔ကို တုိင္ပင္စရာရိွလို႔ပါ။ ကၽြန္ေတာ္႔သမီးကို ႏိုင္ငံေတာ္ကဖြင္႔တဲ႔ အေျခခံပညာ ေက်ာင္းမွာ ထားရမလား။ ပုဂၢလိကကုယ္ပုိင္ေက်ာင္းမွာ ထားရမွာလား။ သမိးက ငါးတန္း”

ကၽြန္ေတာ႔္ သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္လည္း ဆိုလာျပန္သည္။ 

“ငါ႔သားအငယ္က အခုရွစ္တန္းကြ။ ေက်ာင္းထုတ္ၿပီး ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္းမွာ ထားရင္ ေကာင္းမလားလို႔။” 

ကၽြန္ေတာ္႔ ညီမကလည္း ေမးလာျပန္သည္။

“အစ္ကို။ နင္႔တူမကို ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္းတစ္ခုခုမွာ ထားရင္ေကာင္းမလားလို႔။ သူက ဒီႏွစ္ ကိုးတန္းေလ။”

သူတို႔ ေမးတိုင္း ကၽြန္ေတာ္ဘာမွ အၾကံမျပဳတတ္ပါ။ ကိုယ္႔ရဲ ႔၀င္ေငြနဲ႔ သားသမီးအေပၚ အခ်ိန္ေပးႏိုင္မႈကို မူ တည္ၿပီး မိဘေတြက စဥ္းစားတတ္ၾကသည္။ (မွန္ပါသည္။ မိမိလုပ္ငန္းအေနအထားအရ ေက်ာင္းပို႔၊ ေက်ာင္းၾကိဳ၊ က်ဴရွင္ပို႔၊ ၾကိဳ၊ ထမင္းသြားေၾကြး စတဲ႔ ဒုကၡမ်ားကို ခံႏိုင္ရန္က မလြယ္။ သုိ႔ေသာ္ တစ္ေနကုန္ ေက်ာင္းကို လိုက္သြား။ ေက်ာင္းေဘးက သစ္ပင္ရိပ္ေကာင္းေကာင္းမွာ ထုိင္။ ေပ်ာ္ပြဲစားထြက္သလို ခ်ိဳင္႔ၾကီး၊ ခ်ိဳင္႔ငယ္မ်ားျဖင္႔ ေနၾကေသာ မိဘမ်ားလည္း ရိွသည္။ ထို႔အျပင္ ေက်ာင္းတက္ေက်ာင္းဆင္း ကားၾကီးကာငယ္ ျဖင္႔လာၾကိဳၾကသည္။ ကၽြန္ေတာ္ စဥ္းစားမိပါသည္။ ဆီေတြ ပိုကုန္သည္။ လူေတြအတြက္ အခ်ိန္ေတြ ပုိကုန္သည္။ လမ္းေၾကာပိတ္ဆို႔တာေတြ ျဖစ္သည္။ ေက်ာင္းက စီစဥ္ကာ ေက်င္းကားတစ္စီးထဲ လုပ္လ်င္ ပိုမိုအဆင္မေျပႏိုင္ဘူးလား။ ပိုက္ဆံရိွေသာ မိဘမ်ား၏ ခ်ဲ ႔ထြင္မႈမွသည္ ကေလးမ်ား၏ ကိုယ္ပိုင္အရည္အေသြး မ်ားေပ်ာက္ဆုံးကာ မွီခိုစိတ္လြန္ကဲမႈမ်ား ေပၚေပါက္လာႏိုင္သည္ဟု ျမင္မိပါသည္။) သားသမီးဘက္မွ စဥ္းစားေပးသည္႔ မိဘ၊ တုိင္းျပည္အနာဂတ္အတြက္ စဥ္းစားတတ္သည္႔ မိဘ ကၽြန္ေတာ္ မေတြ႔ဘူးပါ။

ဒီလုိနဲ႔ တစ္ေန႔မွာေတာ႔ အၿငိမ္းစားေက်ာင္းအုပ္ဆရာၾကီးတစ္ေယာက္ရယ္၊ လက္ရိွအထက္တန္း ေက်ာင္းဆရာတစ္ေယာက္ရယ္၊ ကၽြန္ေတာ္ရယ္ မင္းသီဟ လဖက္ရည္ဆိုင္မွာ ပညာေရးအေၾကာင္း ေဆြးေႏြး ျဖစ္ၾကသည္။

အၿငိမ္းစားေက်ာင္းအုပ္ၾကီးက စကားစလိုက္သည္။

“က်ဳပ္ေျမးေတြေတာ႔ဗ်ာ၊ ပရုိက္ဗိတ္ေက်ာင္း ေရာဂါထေနၾကတယ္။ ၀င္ေငြက နည္းနည္း၊ သင္တန္း ေၾကးက မ်ားမ်ား၊ ဘယ္လိုမ်ား စခန္းသြားၾကမလဲ မသိ။ က်ဳပ္စကားလည္း နားမေထာင္ၾကပါဘူး။”

“ဘယ္လုိ နားမေထာင္တာလဲဗ်”

“ဒီမယ္ ဆရာဘုန္းရ၊ ခင္ဗ်ားပဲ စဥ္းစားၾကည္႔ေလ။ က်ဳပ္ကိုယ္တိုင္ အထက္တန္း ေက်ာင္းအုပ္ဆရာ ဘ၀က ပင္စင္ယူခဲ႔တာ။ ေက်ာင္းနာမည္ကိုက အေျခခံ ပညာအထက္တန္းေက်ာင္းလို႔ သုံးတာ။ အေျခခံ ပညာ ေရးဆိုတာ မင္းတို႔လို ျပင္ပက ဆရာေတြ နားလည္ပါ႔မလား။”

(ဒီေမးခြန္းကို ကၽြန္ေတာ္ နားလည္လို႔မရ။ ဘာကိုဆိုလိုျခင္သည္ကို မသိ။ ျပင္ပမွာ အၿငိမ္းစား ဆရာမ်ား ဦးစီးေသာ ေက်ာင္းမ်ား၊ က်ဴရွင္မ်ား ရိွေနသည္။ ထိုေက်ာင္းမ်ား၊ က်ဴရွင္မ်ားသည္ အစိုးရေက်ာင္းမ်ားတြင္ လိုအပ္ခ်က္ရိွေသာေၾကာင္႔ ေပၚလာသည္ဟု ေယဘူယ် ဆိုႏုိင္ပါသည္။ ထို႔အျပင္ အဆိုပါ အစိုးရေက်ာင္းမ်ားမွ ဆရာမ်ားကိုယ္တိုင္ ျပင္ပ က်ဴရွင္ ဖြင္႔ၾကသည္။ သို႔မဟုတ္ ျပင္ပက်ဴရွင္မ်ား၊ ေက်ာင္းမ်ားတြင္ စာသင္ၾကသည္။ ထို႔အျပင္ အတန္းပို္င္ဆရာ၊ ဆရာမထံ က်ဴရွင္မတက္လ်င္ နည္းမ်ိဳးစုံျဖင္႔ ပညာေပးခံရသည္႔ ဇတ္လမ္းမ်ားလည္း ရိွေနသည္။)

ကၽြန္ေတာ္ ၿငိမ္ၿပီး ေနလိုက္သည္။ ေက်ာင္းဆရာက ၀င္ေျပာသည္။

“ဒီလိုဆရာၾကီးရဲ ႔။ တတ္ႏိုင္တဲ႔ မိဘေတြက ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေက်ာင္းေတြကို အထင္မၾကီးဘူးဗ်။ ျပင္ပ ေက်ာင္း ေတြကိုေတာ႔ အထင္ၾကီးတယ္။ ေတာင္းသေလာက္ ေပးတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေက်ာင္းေတြမွာလည္း တတ္ႏိုင္တဲ႔ မိဘေတြ ရိွၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ႔ ကိုယ္႔သားသမီးေနတဲ႔ ေက်ာင္းကို ပံ႔ပိုးမယ္လို႔ စိတ္မကူးဘူး။ ကူညီ မယ္လို႔ စိတ္မကူးဘူး။ ကိုယ္လြတ္ရုန္းသြားၾကတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ကေတာ႔ ဒီလိုပဲ ခံစားရတယ္။”

(အစုိးရေက်ာင္းေတြကို အထင္မၾကီးဘူးဆိုတာကေတာ႔ ၾကာပါၿပီ။ အမွန္ကေတာ႔ ေစတနာမွန္၊ နည္းစနစ္မွန္နဲ႔ စနစ္တက် ေဆာင္ရြက္ေပးေနတဲ႔ ေက်ာင္းေတြရိွသလို မလုပ္သင္႔တာေတြ လုပ္ၿပီး ေက်ာင္းသားမ်ား၏ ပညာေရး အေပၚ ထိေရာက္ေသာ ေဆာင္ရြက္မႈ မရိွသည္႔ ေက်ာင္းမ်ားလည္း ရိွေနသည္။ ယခုပညာသင္ႏွစ္ ျပင္ပေက်ာင္းမ်ား ခြင္႔ျပဳလုိုက္ခ်ိန္တြင္ မိတ္ေဆြတစ္ဦးက သူ၏သားကို အစိုးရေက်ာင္းမွ ျပင္ပ ေက်ာင္းသို႔ ေရႊ ႔ လိုက္သည္။ သူေျပာသည္က အဆိုပါ အစိုးရေက်ာင္းတြင္ ေက်ာင္းအုပ္ဆရာၾကိီးကိုယ္တိုင္ ဦးစီးၿပီး ေက်ာင္းသားမ်ားကို မုန္႔ေရာင္းပါသည္။ ေရာင္းေသာမုန္႔မ်ားက က်န္းမာေရးအတြက္ အဆင္မေျပ။ သူ၏ သား မၾကာခဏ ေခ်ာင္းဆိုးေနရာ အစားအေသာက္မမွားပဲ ျဖစ္ေနေသာေၾကာင္႔ စုံစမ္းရာမွ သူသိခဲ႔သည္ ဟု ေျပာျပသည္။ သုိ႔အတြက္ ျပင္ပေက်ာင္းေတြကုိ သြားၾကသည္။ ေတာင္းသေလာက္ေပးသည္ ဟု ဆိုရာတြင္လည္း ေပးသေလာက္ ျပန္ရသည္ဟု ယုံၾကည္လ်င္ တတ္ႏိုင္သူမ်ားက ေတာင္းသေလာက္ ေပးၾကမည္သာ။ မိမိသားသမီး ပညာေရးအတြက္ မရိွမဲ႔ ရိွမဲ႔ ဆိုလ်င္ေတာင္ ေပးၾကပါမည္။ တတ္ႏို္င္သည႔္ မိဘ မ်ားက ေက်ာင္းမ်ားကို ပံပို႔ရမည္ဆိုသည္ကေတာ႔ ကၽြန္ေတာ္ နားမလည္ႏိုင္။ ပညာေရး ၀န္ၾကီးဌာနက အလွဴေငြ မေကာက္ခံရဟု သတ္မွတ္ထားသည္ကို ေကာက္ခံၾကသည္႔ သတင္းမ်ား ၾကားခဲ႔ရသည္။)

“ဟုတ္တယ္ ေက်ာင္းဆရာရဲ ႔။ ႏိုင္ငံတကာမွာ အေျခခံပညာေက်ာင္းေတြရဲ ႔ ေက်ာင္းဖြင္႔ၿဖိဳးေရး အသုံး စရိတ္ကို ေက်ာင္းသားမိဘေတြက ကူၾကတယ္၊ လွဴၾကတယ္။ က်ဳပ္တို႔ဆီမွာက ေက်ာင္းေတြရဲ ႔ ဖြ႔ံၿဖိဳးေရးကို ကိုယ္နဲ႔ မဆိုင္ဘူးဆိုၿပီး ေက်ာင္းသားမိဘေတြက ဂရုမစိုက္ၾကဘူး။”

သူတို႔ႏွစ္ဦး အဲဒီလို ေျပာေနခ်ိန္မွာ ကၽြန္ေတာ္ ဖတ္မွတ္ဖူးတဲ႔ စာတစ္ခ်ိဳ ႔ကို ေျပးၿပီး သတိရေနမိသည္။

အေၾကာက္တရား ကင္းၿပီး ဥပေဒစည္းကမ္းကို ေလးစားလိုက္နာတတ္တဲ႔ ႏိုင္ငံသူ၊ ႏိုင္ငံသား ေကာင္းေတြ ေမြးထုတ္ေပးတဲ႔ ေနရာကို အေျခခံပည႔သာေက်ာင္းဟု ေခၚသည္။ ကိုယ္႔အမ်ိဳး ဘာသာ၊ သာသနာနဲ႔ ကိုယ္႔တုိင္းျပည္ၾကီး ဒီထက္လွဖို႔ ဦးေႏွာက္နဲ႔ ပုံေဖၚၿပီး ႏွလုံးသားနဲ႔ ထုဆစ္တတ္ေအာင္ ေလ႔က်င္႔ သင္ၾကားေပးတဲ႔ေနရာကို ေက်ာင္းဟု ေခၚသည္။

ေက်ာင္းအုပ္ၾကီးက ခံစားခ်က္ျဖင္႔ ဆက္ၿပီးေျပာသည္။

“ကေလးေတြကို အေျခခံပညာေက်ာင္းေတြမွာပဲ ရိွေစခ်င္တယ္။ အေျခခံပညာေက်ာင္းေတြမွာ ခ်မ္းသာ သူလည္း ရိွတယ္။ ဆင္းရဲသူလည္း ရိွတယ္။ စာေတာ္သူလည္း ရိွတယ္။ စာညံ႔သူလည္း ရိွတယ္။ တစ္ကိုယ္ ေကာင္းဆန္သူလည္း ရိွတယ္။ အမ်ားအက်ိဳး ေဆာင္သူလည္း ရိွတယ္။ လက္လုပ္လက္စား သားသမီးလည္း ပါတယ္။ အရာရိွသားသမီးလည္း ပါတယ္။ အေရာင္အေသြးစုံတယ္။ ကေလးအခ်င္းခ်င္း ဘ၀ရဲ ႔ အႏွစ္သာရကို သင္ၾကားေပးတယ္။ ေက်ာင္းဆိုတာ သင္ရိုးတစ္ခုတည္း ကၽြမ္းက်င္ေအာင္ သင္ေပးတဲ႔ ေနရာမဟုတ္ဘူး။ လူငယ္တစ္ေယာက္ရဲ ႔ ဘ၀ကို မွန္မွန္ကန္ကန္ ျဖတ္သန္းတတ္ေအာင္ အခ်ိန္ရင္းၿပီး ေလ႔က်င္႔ေပးတဲ႔ ေနရာပဲ။ ဒါေတြကို အခ်ိဳ ႔မိဘေတြက မသိၾကဘူး။”

(မွန္ပါတယ္။ အေျခခံ ပညာေက်ာင္းေတြရဲ ႔ အားသာခ်က္က အဲဒါပါ။ ဒါေပမဲ႔ မိဘမ်ားအေနနဲ႔ကလည္း သား သမီးရဲ ႔ အနာဂတ္အတြက္ ပညာတ္ဖို႔ဆိုတဲ႔ စိတ္ကေလးနဲ႔ စဥ္းစားၾကေတာ႔ ဒီအခ်က္ေတြကို သတိမမူမိၾကတာ ေတြ ရိွေနပါတယ္။ ဒါေပမဲ႔ ကၽြန္ေတာ္ အထက္မွာ ေျပာခဲ႔သလို ခ်ိဳ ႔ယြင္းခ်က္၊ အားနည္းခ်က္ေတြကို ျပင္ႏိုင္ရင္ အစုိးရေက်ာင္းမ်ားကို ပိုၿပီး အာရုံစိုက္လာၾကမွာပါ။ ဒီေနရာမွာ တစ္ခု ထပ္ေျပာခ်င္ပါတယ္။ အခ်ိဳ ႔ေသာ မိဘ ေတြကေတာ႔ စီးပြားေရးကိုပဲ အာရုံစုိက္ေနၾကတာ ကိုယ္႔သားသမီး ဘယ္အတန္းေရာက္ေနတယ္ဆိုတာေတာင္ မသိတာမ်ိဳးလည္း ေတြ႔ဘူးပါတယ္။ ပိုက္ဆံေပးလိုက္ရင္ ၿပီးေရာလုိ႔ ထင္ေနၾကသူမ်ားလည္း ရိွပါတယ္။)

ေက်ာင္းဆရာက စကားဆိုျပန္သည္။

“ကၽြန္ေတာ္သိသေလာက္ေတာ႔ ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္းၾကီးေတြ ေဘာ္ဒါေဆာင္ၾကီးေတြက ေအာင္ခ်က္ ေကာင္းတယ္။ ကေလးေတြကို စာေတာ္၊ စာညံ႔အုပ္စုခြဲၿပီး ေလ႔က်င္႔ေပးတယ္။ စားေမးပြဲမွန္မွန္စစ္တယ္။ ဒါေၾကာင္႔ မိဘေတြ ၾကိဳက္ၾကတာဗ်။”

(ဒါကလည္း မွန္သည္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဆီမွာက Exam Oriented စာေမးပြဲေအာင္ျခင္းက ပိုအေရးၾကီးေနသည္။ တတ္ျခင္း မတတ္ျခင္းက အေရးမၾကီး။ မိဘေတြကလည္း ဒါကို မစဥ္းစား၊ အခ်ိန္တန္ရင္ ဘြဲ႔ရဖုိ႔။ ၿပီးလ်င္ ျပန္အသုံးခ်စရာ ေနရာက မရိွ။ အဲဒီေတာ႔ ေက်ာင္းသားကိုယ္တိုင္ကလည္း တတ္ဖို႔ မစဥ္းစား။ ထိုသုိ႔ အေျခအေနတြင္ ဆရာအခ်ဳိ ႔ကလည္း အဲဒီလမ္းစဥ္ေနာက္ကို လိုက္သြားၾကသည္။)

            “က်ဳပ္ေျပာခ်င္တာ အဲဒါပဲ။”

ေက်ာင္းအုပ္ၾကီးက စကားကို ျဖတ္ၿပီး ၀င္၍ေျပာသည္။

“ကေလးေတြကို စာေတာ္၊ စာညံ႔ခြဲတာကိုက အဓိပၸါယ္မရွိဘူး။ ခင္ဗ်ားတို႔ပဲ စဥ္းစားၾကည္႔ေလ။ အမွတ္ ေကာင္းတိုင္း လူေတာ္မွ မဟုတ္ဘဲ။ စာေတာ္တာနဲ႔ လူေတာ္တာကို ခြဲျခားနားလည္ဖို႔ေတာ႔ လိုမယ္။ စာေတာ္တဲ႔သူေတြကို အတၱၾကီးေအာင္ သင္မေပးသင္႔ဘူး။ ဒီလုိပဲ ေယာက္်ားေလးသက္သက္၊ မိန္းကေလး သက္သက္ ခြဲျခားၿပီးလည္း အတန္းကို မထားသင္႔ဘူး။ အတန္းထဲမွာ ေန႔စဥ္ျမင္ေတြ႔ခြင္႔ ရိွေနဖို႔လည္း လို္တယ္။ ဒါမွ သူငယ္ခ်င္းဆိုတဲ႔ သဘာ၀ကို သူတို႔ နားလည္မွာ။ အခုေတာ႔ မိဘအၾကိဳက္ ဖန္တီးထားတဲ႔ စည္းကမ္းေတြနဲ႔ လူငယ္ေတြကို ထိန္းကြပ္ၾကတယ္။ လူငယ္ေတြရဲ ႔ ခံစားခ်က္ကို ထည္႔မတြက္ ၾကဘူး။

(ဒီအခ်က္ကလည္း အင္မတန္ အေရးၾကီးသည္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ လူၾကီးမ်ားသည္ ကုိယ္ေျပာတာအမွန္၊ မင္းတို႔ ငါခိုင္းတဲ႔အတုိင္း လုပ္၊ ငါလုပ္သလို လုပ္ ဆိုတ႔ဲ ေရွးယိုးစြဲ အေနအထားကိုလဲ ေျဖာက္ဖို႔လုိသည္။)

ကၽြန္ေတာ္ ဒီစကား၀ုိင္းမွာ နားေထာင္သူျဖစ္ေနသည္။ နားေထာင္ရင္း စိတ္ထဲတြင္ အေတြးတစ္ခု ၀င္လာသည္။

ကၽြန္ေတာ္႔ စာသင္ခန္းထဲမွ စာေတာ္တယ္ဆိုတဲ႔ တပည္႔ေတြ အမ်ားၾကီး ထြက္ခဲ႔ဖူးသည္။ ကၽြန္ေတာ္႔ သူငယ္ခ်င္းဆရာတခ်ိဳ ႔ရဲ ႔ တပည္႔ေတြဆို ေတာ႔(ပ္)တန္း ေတြထဲေတာင္ ပါၾကသတဲ႔။ ဒီလိုေတာ္တဲ႔ လူငယ္ေတြ အခုလို တိုင္းျပည္ထူေထာင္ေနခ်ိန္မွာ ဘယ္ပရဟိတ လုပ္ငန္းမွာမ မေတြ႔ရပါ။ သူတို႔က သူတို႔ အၿမဲေတာ္ေနဖို႔ သာ အၿမဲၾကိဳးစားေနၾကသည္။ အမ်ားေတာ္ဖို႔ အၿမဲမၾကိဳးစားၾကပါ။

“ဒီမယ္ ဆရာဘုန္းေရ။ က်ဳပ္ေျမး ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္းက ျပန္လာတာ ေက်ာင္းအတက္မွာ ႏိုင္ငံေတာ္ သီခ်င္း မဆိုဘူးတဲ႔ဗ်ာ။ ဘုရား၀တ္မတက္ဘူးတဲ႔ဗ်ာ။ အခ်ိန္ကုန္လုိ႔တဲ႔။ သူတို႔အတြက္ ဘယ္မွာလဲ ကစားခ်ိန္၊ ဘယ္မွာလဲ နားခ်ိန္၊ အခ်ိန္တိုင္း စာမွ စာ။ ဒီလိုနဲ႔ ခ်ာမွ ခ်ာ လူငယ္ေတြ ျဖစ္ကုန္ေတာ႔မွာပဲ။ ေက်ာင္းဆိုတာ ႏိုင္ငံခ်စ္စိတ္ကိုလည္း သင္ေပးရတယ္ဗ်။ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ဖြ႔ံၿဖိဳးမႈကို ဖန္တီးေပးရတယ္ဗ်။ အခုေတာ႔ဗ်ာ။”

(ဒါကလည္း အင္မတန္ အေရးၾကီးသည္။ ပိုဆိုးသည္က စာမွ စာ လုပ္လြန္ၾကသျဖင္႔ နားခ်ိန္၊ ကစားခ်ိန္မရိွ။ ေနာက္ဆုံးေတာ႔ ကေလးေတြက စာအုပ္ထဲက စာကလြဲၿပီး ဘာမွာမသိၾကေတာ႔)

ေက်ာင္းဆရာက ေခါင္းတၿငိမ္႔ၿငိမ္႔ျဖင္႔ နားေထာင္ေနသည္။

“လူေတြက ပိုက္ဆံမ်ားမ်ားေပးရမွ တန္ဖိုးရိွတယ္ ထင္ၾကတာ။ အဲဒီ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ခံစားခ်က္ကို လူတစ္ခ်ိဳ ႔က လုပ္စားၾကတယ္။ လူအ,ေတြက ကုန္မွမကုန္ဘဲ။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ အေျခခံ ပညာေက်ာင္းေတြနဲ႔ ေက်ာင္းဆရာ၊ ဆရာမေတြကိုေလးစားသင္႔တယ္။(ေလးစားသင္႔ပါတယ္။ ဒါေပမဲ႔ ေက်ာင္းတိုင္း ဆရာ၊ ဆရာမတိုင္းက ေလးစားစရာ မေကာင္းေနတာကိုလည္း အမ်ားၾကီး ျပင္ရပါမယ္။ အင္မတန္မွ ေလးစားၾကည္ညိဳစရာ ေကာင္းတဲ႔ ဆရာ၊ဆရာမမ်ားလည္း အမ်ားပါပဲ။) ဘာေၾကာင္႔လည္းဆိုေတာ႔ ဒီေန႔ ပညာတတ္ဆိုတဲ႔ လူေတြ အားလုံးဟာ အေျခခံပညာ ေက်ာင္းထြက္ေတြခ်ည္းပဲ။ ကိုယ္ေနခဲ႔တဲ႔ ေက်ာင္း ေကာင္းဖို႔ ကိုယ္႔မွာ တာ၀န္ရိွတယ္ဆိုတာ အခ်ဳိ ႔က ေမ႔ေနၾကတယ္။ ကိုယ္႔သားသမီး ေနတဲ႔ေက်ာင္း မိဘမွာ တာ၀န္ရိွတယ္ဆိုတာ သတိမရၾကဘူး။ (ဒါေလးကေတာ႔ နဲနဲ စဥ္းစားစရာ ေကာင္းပါတယ္။ အျပည္႔အ၀ တာ၀န္ရိွတယ္လို႔ေတာ႔ မဆိုႏိုင္ဘူးလို႔ထင္ပါတယ္။ သက္ဆိုင္ရာ ေက်ာင္းေတြမွာ မိဘဆရာ အသင္းေတြရိွ ေပမဲ႔ သူတို႔လဲ အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိပဲလို႔ ထင္ပါတယ္။ အျပည္႔အ၀လို႔ေတာ႔ မဆိုႏိုင္ပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္ ထင္တာပါ) တကယ္ေတာ႔ အေျခခံပညာေက်ာင္းေတြမွာသာ ေက်ာင္းအဂၤါရပ္ ျပည္႔ျပည္႔စုံစုံ ရိွတယ္။ အုပ္ခ်ုဳပ္မႈ ပုံစံက်ၿပီးသား။ ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္းေတြကိုလည္း တကယ္စည္းကမ္းနဲ႔ ညီမွ ခြင္႔ျပဳသင္႔တယ္။ ဘာေၾကာင္႔လဲဆို ေတာ႔ အနာဂတ္ရဲ ႔ လူငယ္ေတြ၊ သားသမီးငယ္ေတြကို သူတို႔လက္ထဲအပ္ရမွာေလ။ ေက်ာင္းၾကီးစည္းကမ္း အတိုင္း ႏုိင္ငံေတာ္သီခ်င္းဆိုရတာ၊ ဘုရား၀တ္တက္ရတာကို အခ်ိန္ကုန္တယ္လို႔ ျမင္ေနရင္ေတာ႔ ရင္ေလးစရာပဲ။ တိုင္းျပည္ရဲ ႔ အနာဂတ္ကို သူတို႔ထည္႔တြက္ဖို႔ လိုတယ္ဗ်။ ေငြေၾကးတစ္ခုတည္း မၾကည္႔ သင္႔ ဘူး။”

            (ဒီေနရာမွာ စဥ္းစားစရာေတြ ထပ္ေတြ႔ပါတယ္။ အေျခခံပညာေက်ာင္းေတြမွာသာ ေက်ာင္းအဂၤါရပ္ ျပည္႔ျပည္႔စုံစုံ ရိွတယ္ဆိုတာကေတာ႔ အျပည္႔အ၀ မၿဖစ္ႏိုင္ပါဘူးလို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ပုံစံ က်ၿပီးသား ဆိုတာကလည္း စနစ္က စာရြက္ထဲမွာသာ ရွိေနၿပီး လက္ေတြ႔ မပါတာေတြ ရိွေနတုန္းပါပဲ။ ကုိယ္ပိုင္  ေက်ာင္းေတြ ဖြင္႔ခြင္႔ ေပးရင္လည္း စည္းကမ္း ကို စနစ္တက် ေဆာင္ ရြက္ ၾကပ္မတ္သင္႔ပါတယ္။ ဒီရက္ ပိုင္းမွာ အသံေတြ ၾကားေနရပါၿပီ။ အတန္းက လူသိပ္မ်ားေနတာ အတန္းမခြဲေပးတာမ်ိဳး။ စီးပြားေရးလုပ္သူမ်ားကို နားလည္ႏိုင္ေပမဲ႔ ပညာေရးနဲ႔ စီးပြားေရး လုပ္မယ္ဆိုရင္ ေနရာတိုင္းမွာ ေငြမ်က္ႏွာကို ၾကည္႔လုိ႔ မရပါဘူး။ ဒါေပမဲ႔ ေငြကုိ ဦးစားေပးေနသူမ်ား ရိွေနတာ အေသအခ်ာပါ။)

ကၽြန္ေတာ္ ဘာေျပာရမွန္း မသိပါ။ ကၽြန္္ေတာ္ကိုယ္တိုင္ ျပင္ပမွာ စာသင္ေနတဲ႔ ဆရာတစ္ေယာက္ပါ။ သူတို႔ႏွစ္ဦးေျပာတာကို ကၽြန္ေတာ္နားေထာင္ရင္း စဥ္းစားေနမိသည္။ “ဆရာေတြရဲ ႔ အသိဥာဏ္သည္ တိုင္းျပည္ ရဲ ႔ အနာဂတ္ျဖစ္၏။ ဆရာေတြရဲ ႔ စိတ္ဓါတ္သည္ တိုင္းျပည္ရဲ ႔ ကံၾကမၼာျဖစ္၏။ ဆရာေတြရဲ ႔ ရင္႔က်က္မႈသည္ တိုင္းျပည္ရဲ ႔ ေရာင္နီဦးျဖစ္၏။ ဆရာေတြရဲ ႔ အနစ္နာခံႏိုင္စြမ္းသည္ တိုင္းျပည္ရဲ ႔ လမ္းျပၾကယ္ျဖစ္၏။ ဆရာေတြ ရဲ ႔ အက်င္႔စရိုက္သည္ တိုင္းျပည္ရဲ ႔ အားျဖစ္၏။ ဆရာေတြရဲ ႔ ေမတၱာတရားသည္ တိုင္းျပည္ရဲ ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ျဖစ္ ၏။ ဆရာေတြရဲ ႔ စာဖတ္စြမ္းအားသည္ တိုင္းျပည္ရဲ ႔ ႏွလုံးသားျဖစ္၏။”

ထိုေန႔က လက္ဖက္ရည္၀ိုင္းတြင္ အၿငိမ္းစား ေက်ာင္းအုပ္ဆရာၾကီးသည္ သူ၏ခံစားခ်က္မ်ားကို ေျပာသြား သည္။ ေက်ာင္းဆရာကလည္း သူ၏ အျမင္ကို ၀မ္းပန္းတနည္း စကားဆုိသြားၾကသည္။ ကၽြန္ေတာ္က စကား တစ္ခြန္းသာ ၀င္၍ေျပာမိသည္။

“ကိုယ္႔စိတ္ၾကိဳက္ ေရြးခ်ယ္ခြင္႔ ရိွတဲ႔စနစ္ပဲ။ ၾကိဳက္ရာ ေရြးၾကပါေစ။ အခ်ိန္တန္ရင္ အစစ္အမွန္ေတြသာ ေနရာရလာၾကမွာပါ။ အခ်ိန္က စကားေျပာပါလိမ္႔မယ္……………. ဆရာတို႔ရယ္။ ေသခ်ာတာ တစ္ခုကေတာ႔ ပညာေရးဆိုတာ သင္ရိုးကၽြမ္းက်င္ရုံ တစ္ခုတည္း မဟုတ္ဘူးဆိုတာပါပဲ။ အမွတ္ေကာင္းတိုင္း စာေတာ္တိုင္း “ဘ၀အရ မေတာ္ဘူး” ဆိုတာ မိဘေတြ အခ်ိန္တန္ရင္ သိလာမွာပါ။ သူ႔တန္ဖိုးနဲ႔ သူေပါ႔ဗ်ာ။ ေရြးခ်ယ္ခြင္႔ေပးၿပီးမွ အမွန္အမွားကို ဆုံးျဖတ္တာ အေကာင္းဆုံးပါပဲ။

            (ဆရာဘုန္း ေျပာတာ မွန္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ႔ အဲဒီလို အခ်ိ္န္ကို ေစာင္႔ရင္ တိုင္းျပည္ရဲ ႔ အနာဂတ္ လူငယ္ မ်ား ဘယ္အေျခအေနကို ေရာက္သြားမလဲ။ ဆိုးတာက ကၽြန္ေတာ္႔အျမင္ ပညာေရးစနစ္မွာ စားေမးပြဲကို ဂုဏ္ ထူးမ်ားမ်ား၊ အမွတ္ေကာင္းေကာင္းေအာင္ေရး Exam Oriented ကို အဓိက ထားေနတာကိုက မွားေနတယ္ လို႔ ျမင္မိပါတယ္။ ဒါေၾကာင္႔လည္း အေသအခ်ာ နားမလည္ၾကေသာ မိဘမ်ားက ပိုက္ဆံတတ္ႏိုင္ရင္ အျပင္ ေက်ာင္းမွာပဲ ထားၾကတယ္။ ပိုေကာင္းတယ္လို႔ ထင္တယ္။ အခုပဲ အထက္တန္း ေအာင္စာရင္း ထြက္တာ မၾကားေသးပါဘူး။ သတင္းစားမွာ ဂုဏ္ထူးရတာေတြကို ၾကြားေနလိုုက္ၾကတာ။)

လက္ဖက္ရည္ဆိုင္ထဲသုိ႔ ဆံပင္ထုိးထိုးေထာင္ေထာင္ အ၀တ္အစားကို မသပ္မရပ္ ၀တ္ဆင္ထားေသာ လူငယ္တစ္သိုက္ ၀င္လာသည္။ လက္ထဲတြင္လည္း စီးကရက္ တကားကားႏွင္႔။ ဆိုင္ကယ္စီးလာေသာ္လည္း ဦးထုပ္မေဆာင္းၾက။ လူအမ်ားထုိင္ေနသည္႔ လက္ဖက္ရည္ဆိုင္ထဲတြင္ ေအာ္ၾကီးဟစ္က်ယ္ျဖင္႔ စကားေျပာၿပီး တဟားဟား ရယ္ေနၾကသည္။

“ေၾသာ္……….ဒါဟာ ပညာေရး မဟုတ္ဘူးလားဗ်ာ”

(ရင္ေလးစရာ ေကာင္းတာေတာ႔ အမွန္ပါပဲ။ လက္ဖက္ရည္ဆိုင္တင္မက ဆယ္ေက်ာ္သက္မ်ား ဘီယာဆိုင္ ထုိင္ေနၾကသည္ကို ေတြ႔ေနရသည္။ ၁၈ ႏွစ္ မျပည္႔ေသးဟု ယူဆႏိုင္ေသာ သူမ်ားျဖစ္သည္။ ဘယ္ဘီယာဆိုင္ ကမွ မွတ္ပံုတင္စစ္ၿပီး အရက္၊ ဘီယာေရာင္းမည္မဟုတ္။ ျမန္မာျပည္မွာ ျပဳျပင္စရာမ်ားက မ်ားလွသည္။ )

ဘႀကီးသက္