''အိမ္မျပန္ရတာ ၾကာၿပီ။ စိုက္ခဲ့တဲ့သီးပင္စားပင္ေတြလည္း ဘယ္အေျခအေန ေရာက္ေနမယ္မသိဘူး။ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ ကိုယ့္အိမ္ေလးကို ျပန္ခ်င္ၿပီ။ ေဆြေတြမ်ဳိးေတြ ဘယ္ေလာက္ေကာင္းတယ္ဆိုေပမယ့္ ကိုယ့္အိမ္ ကိုယ့္ယာေလာက္ မသာယာပါဘူး။ အိမ္ျပန္ဖို႔ဆိုတာ ကိုယ့္ဆံုးျဖတ္ခ်က္အေပၚ မူတည္တာမဟုတ္ေတာ့လည္း ေစာင့္ရဦးမႇာေပါ့ေလ''။
လူသားတိုင္း မည္သူမဆို ကိုယ္ရပ္ကိုယ့္ရြာကို ခင္မင္တြယ္တာ တတ္ၾကတာ သဘာ၀ပင္ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေပမယ့္ ကမၻာႀကီးက ရြာဆန္လာတဲ့အခ်ိန္မႇာ ဇာတိဆိုတာ ေပ်ာက္သြားတတ္တာ ဒီေန႔ေခတ္မႇာ ထူးဆန္းေသာ ပုစၧာတစ္ခုမဟုတ္ေတာ့ပါေပ။ အေရႇ႕ကလည္း အေနာက္ကို သြားေနၾကသလို ေျမာက္ကလည္း ေတာင္ကိုသြားၿပီး အေျခခ်တတ္ၾကပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း အခုကြၽန္ေတာ္ ေတြ႔ေနရတာက ေရၾကည္ရာျမက္ႏုရာကို ေျပာင္းေရႊ႕တတ္ၾကတဲ့ လူသားေတြမဟုတ္ဘဲ စိုးရြံ႕ထိတ္လန္႔မႈတစ္ခုေၾကာင့္ ဇာတိရပ္ရြာကို စြန့္ခြာလာရသူေတြ ျဖစ္သည္။ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္းက တိုင္းရင္းသားမ်ား ျဖစ္ၾကပါသည္။ လူမ်ဳိးစံု၊ အရြယ္စံု၊ ကိုးကြယ္ ယံုၾကည္မႈအစံု၊ ေနရာေဒသအစံု ျဖစ္ႏိုင္ေပမယ့္ ေသခ်ာတာကေတာ့ သူတို႔ဟာ အေၾကာင္းတစ္ရပ္ေၾကာင့္ ေနရပ္ကို စြန္႔ခြာလာရသူေတြ ျဖစ္ပါသည္။ သူတို႔အထဲက ကခ်င္တုိင္းရင္းသားတစ္ဦး ရင္ဖြင့္ေျပာဆိုတာကို ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ၾကားခဲ့ရျခင္းျဖစ္ပါသည္။
ဒါမ်ဳိးက ဟိုးငယ္ငယ္ကတည္းက ၾကံဳခဲ့ဖူးၿပီးသားပါ။ ႏႇစ္ဖက္စလံုး အခ်ိန္တန္ရင္ ေနာက္ဆုတ္သြားၾကတာပဲ။ ဒါေပမယ့္ ဒီတစ္ခါျဖစ္တာက ေတာ္ေတာ္ဆိုးတယ္။ အခုဆို ကိုးလနီးပါးၾကာၿပီ။ |
''ဧည့္သည္ သံုး၊ ေလးရာ လာရင္ လူ ၂၀၊ ၃၀ နဲ႔ ဧည့္ခံရတာ ဘာမႇမပင္ပန္းဘူး။ အခုဟာက လူ ၄၀၀ ေလာက္ရဲ႕ေန႔စဥ္ စား၀တ္ေနေရးကို ဒိုင္ခံ ေျဖရႇင္းေပးေနရတာ။ ဟင္းသီးဟင္းရြက္၀ယ္ရတာကိုက တစ္ရက္ကို ႏႇစ္ေသာင္း၊ သံုးေသာင္း ကုန္တယ္။ ျပည္နယ္အစိုးရနဲ႔ INGO ေတြကလည္း ကူေတာ့ ကူညီၾကပါတယ္။ ဒီစခန္းနဲ႔ နီးတဲ့ေနရာမႇာ ေနတဲ့သူေတြကေတာ့ မနက္သြား ညေနျပန္လုပ္ၿပီး သူတို႔စိုက္ခင္းေတြ ျပန္လုပ္ေနၾကေပမယ့္ အမ်ားစုကေတာ့ လံုး၀စိတ္ခ်ရတဲ့ အေျခအေနရႇိမႇ ျပန္လို႔ရၾကမႇာ။ က်န္းမာေရးအေျခအေနကေတာ့ ကေလးနဲ႔ သက္ႀကီးရြယ္အိုေတြမႇာ အာဟာရခ်ဳိ႕တဲ့လို႔ ျဖစ္တဲ့ေရာဂါ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ စခန္းမႇာ လူက သံုး၊ ေလးရာေလာက္ဆိုေတာ့ အညစ္အေၾကးစြန္႔ဖို႔ အိမ္သာ မလံုေလာက္ဘူး။ INGO ေတြက ကူညီၾကေပမယ့္ ေရနဲ႔မိလႅာစနစ္ကေတာ့ လိုအပ္ေနတုန္းပါပဲ။ စခန္းအတြက္ လိုအပ္တဲ့ ေငြေၾကးကိုေတာ့ ျပည္နယ္အစိုးရနဲ႔ အသင္းေတာ္က ေထာက္ပံ့ေပးပါတယ္။ စခန္းဖြင့္တာ ၾကာလာၿပီဆိုေတာ့ ရႇိတဲ့ေငြကိုေခြၽတာၿပီး သံုးေနရတယ္။ ျမန္ျမန္ၿငိမ္းခ်မ္းေစခ်င္ပါၿပီ''ဟု ၀ိုင္းေမာ္ဘုရားေက်ာင္းအတြင္း ဖြင့္လႇစ္ထားသည့္ ကယ္ဆယ္ေရးစခန္းမႇ တာ၀န္ခံျဖစ္သူက ကယ္ဆယ္ေရးစခန္းအေရးေျပာသံႏႇင့္အတူ တာလပတ္ကာ တဲတန္းထဲက အရြယ္စံုဒုကၡသည္ေတြကိုၾကည့္ၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုေသာ စကား၏အဓိပၸာယ္ကို နားလည္လိုက္မိသည္။
စခန္းအတြင္းက မလံု႔တလံု မိုးကာတဲေတြၾကားမႇာ ရက္ေပါင္းမ်ားစြာ ျဖတ္သန္းေနသူတို၏ ဘ၀၊ အသားမပါ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ႏႇင့္ ေန႔စဥ္စားေသာက္ေနရေသာဘ၀မ်ားကို ကိုယ္ခ်င္းစာမိပါသည္။
''စိတ္မေကာင္းစရာေတြလည္း အျမဲလိုလို ၾကားေနရတာေပါ့။ တစ္ရက္ကဆို ကိုယ့္ေဘးမႇာေျပာေနတာ ၾကားရေတာ့ စိတ္လည္းမေကာင္းဘူး။ အမ်ားနဲ႔လုပ္ရတဲ့ အလုပ္ဆိုေတာ့ လုပ္ေပးခ်င္ရက္နဲ႔ လုပ္မေပးလိုက္ရတာ လံုး၀စိတ္မေကာင္းဘူး။ သားလုပ္တဲ့သူက အေမကိုေျပာတာ 'အေမ . . . ဒီထမင္းကို ကြၽန္ေတာ္ ဘယ္လိုလုပ္ၿပီး ကုန္ေအာင္စားရမႇာလဲတဲ့'။ ဒီမႇာ အဖြဲ႔အစည္း အသီးသီးက လႇဴဒါန္းၾကတဲ့ ရိကၡာေပါင္းစံုရႇိတာေပါ့။ ကုလားပဲဆိုရင္ စားရတာ အဆင္ေျပေပမယ့္ တျခားပဲဆိုရင္ေတာ့ မ်ဳိက်ဖို႔ခက္မႇာေပါ့ေလ။ အ သားမပါ၊ ငါးမပါဆိုေတာ့ ကေလးေတြက ဘယ္စားႏိုင္ပါ့မလဲ။ ဒီလိုပဲ ရႇိတာနဲ႔ ေျဖရႇင္းရတဲ့အခါ သက္ႀကီးရြယ္အိုေတြနဲ႔ ကေလးငယ္ေတြမႇာ အာဟာရခ်ဳိ႕တဲ့ကုန္ၾကတယ္''။ ရႇိေသာကစားစရာႏႇင့္ပင္ ေဆာ့ကစားေနေသာ ကေလးငယ္မ်ားေဘးက ေနေရာင္ေအာက္မႇာထိုင္ေနသည့္ အသက္ ၈၀ ၀န္းက်င္ အဖြားအိုကိုျမင္ရေတာ့ ကိုယ္ခ်င္းစာစိတ္ႏႇင့္ သူတို႔အတြက္ စိတ္မေကာင္းမိတာအမႇန္ပင္။ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံအလံပါ WFP တံဆိပ္နဲ႔ ဆန္အိတ္ေလး၊ ငါးဆယ္ အိတ္ကိုေတြ႔လိုက္ရေတာ့ ကိုယ့္ႏိုင္ငံအေရး ၀င္ေရာက္ကူညီၾကတဲ့ႏိုင္ငံေတြကို ေလးစားစိတ္ႏႇင့္ ေက်းဇူးတင္မိပါသည္။
''community အားေကာင္းတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြကေတာ့ သိပ္မေထာင္းသာလႇေပမယ့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔အတြက္ေတာ့ တကယ္ကိုခက္ခဲပါတယ္။ NGO ေတြ၊ INGO ေတြနဲ႔အတူ မီဒီယာေတြ ပါလာတယ္ၾကားေပမယ့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔စခန္းကိုေရာက္ လာတဲ့ မီဒီယာသမားေတြကေတာ့ ခင္ဗ်ားတို့ ပထမဆံုးပဲ။ ေနာက္ၿပီး ကြၽန္ေတာ္တို႔က သူစိမ္းကို သိပ္မႇီခိုခ်င္တာမဟုတ္ဘူး။ အခုဟာက အိမ္ရႇင္ေရာ ဧည့္သည္ပါ ဒုကၡေရာက္လာလို႔သာ ဒီစခန္းဖြင့္ျဖစ္တာ။ ရႇမ္းအ သိုင္းအ၀ိုင္းက တတ္ႏိုင္တဲ့သူေတြ ဆီအလႇဴခံၿပီး ဒီတဲတန္းေလးေဆာက္ ထားတာ။ WFP ကေတာ့ ဆန္ရယ္၊ စားအုန္းဆီနဲ႔ဆားေတြ ေထာက္ပံ့ပါတယ္။ UNHCR ကလည္း တာလပတ္ေတြေပးပါ တယ္။ျပည္နယ္ၾကက္ ေျခနီဆီကမိုးကာအလႇဴခံၿပီး ေဆာက္ ေပးထားတာ။ ကိုယ့္အားကိုယ္ကိုး စိတ္ေလးေပ်ာက္သြားမႇာစိုးလို႔ ကိုယ့္အစီအစဥ္နဲ႔ကိုယ္ပဲ ခ်က္စားခိုင္းတယ္။ ဒီအနီးအနားက တိမ္းေရႇာင္လာတဲ့ ရႇမ္းလူမ်ဳိး အိမ္ေထာင္စု ၇၃ စု ရႇိတယ္လို႔ စာရင္းေကာက္ရေပမယ့္ စခန္းမႇာလာေနတာ အိမ္ေထာင္စု ၂၇ စုေလာက္ပဲ ရႇိတယ္။ ေနာက္ထပ္ လက္ခံစရာေနရာလည္း မရႇိေသးဘူး။ ထပ္ေဆာက္ဖို႔ေငြလည္း မရႇိေတာ့ပါဘူး။ ဒီတဲတန္းေဆာက္ၿပီး ပိုေငြဆိုလို႔ က်ပ္ ၄၅၀ ပဲရႇိေတာ့တယ္'' ဟု သာဂရဘုန္းႀကီးေက်ာင္းအတြင္း ကစခန္းတာ၀န္ခံက ေျပာျပပါသည္။
၂၀၁၁ ခုႏႇစ္ ဇြန္လလယ္ကစခဲ့ေသာ ပဋိပကၡေၾကာင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း တိမ္းေရႇာင္ထြက္ေျပး လာရသူဦးေရ ေျခာက္ေသာင္း၀န္းက်င္ရႇိမည္ဟု ထုတ္ျပန္ေၾကညာသည့္ စာရင္းအခ်က္အလက္မ်ားအရ သိရသည္။ ျမစ္ႀကီးနား၊ ၀ိုင္းေမာ္၊ ဗန္းေမာ္အစရႇိသည့္ ေဘးလြတ္ရာ ေဒသမ်ားတြင္ ဖြင့္လႇစ္ထားသည့္ ကယ္ဆယ္ေရးစခန္း ၉၀ ၀န္းက်င္မႇာ စီးပြားေရး၊ က်န္းမာေရး၊ ပညာေရး၊ လူမႈေရး အစစအရာရာ အခက္အခဲ ၾကံဳေနရသူတို႔ဘ၀မႇာ ရင္ေမာဖြယ္ပင္ ျဖစ္သည္။
''တာေလာႀကီး အထက္တန္းေက်ာင္းခြဲကို ျမစ္ႀကီးနားျမဳိ႕ေပၚက ၀န္းသိုေက်ာင္းတိုက္မႇာ ဖြင့္ထားတယ္။ ဆရာေတာ္က ေစာင့္ေရႇာက္လို႔က ေလးေတြရဲ႕ပညာေရးကေတာ့ စိတ္ခ်ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း ဒီစခန္း ေတြမႇာေနတဲ့ ကေလးေတြရဲ႕ ပညာေရးကေတာ့ အားရစရာ မရႇိလႇပါဘူး။ တခ်ဳိ႕ကလည္း ပညာကို မရအရ သင္ဖို႔ စိတ္အားထက္သန္ေပမယ့္ ၀မ္းေရးေတာင္ မေသခ်ာတဲ့အခ်ိန္မႇာ ကေလးတခ်ဳိ႕ကေတာ့ ပညာသင္ဖို႔ စိတ္မပါၾကေတာ့ဘူး။ စိတ္မေကာင္း႐ံုကလြဲၿပီး ဘာတတ္ႏိုင္မႇာလဲ။ ႏႇစ္ဖက္ေခါင္းေဆာင္ေတြကို ေမတၲာရပ္ခံခ်င္တာက ကေလးေတြရဲ႕အေရးကိုလည္း ထည့္စဥ္းစားၾကဖို႔ပါ။ ေအာက္က်ေနာက္က်ျဖစ္ေနတဲ့ ဒီႏိုင္ငံမႇာ ကေလးေတြရဲ႕အခန္းက႑ကို ထည့္မစဥ္းစားဘူးဆိုရင္ ေနာက္ထပ္ႏႇစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဒီလိုပဲဆက္ျဖစ္ေနဦးမႇာပဲ''ဟု ကယ္ဆယ္ေရးစခန္း တာ၀န္ခံတစ္ဦးကလည္း ကေလးမ်ားအေရး အတြက္ ေမတၲာရပ္ခံ စကားဆိုပါသည္။
အိမ္ေရႇ႕ပူ အိမ္ေနာက္မခ်မ္းသာ ဆိုသည့္စကားလိုပင္ ျပည္တြင္းတစ္ေနရာမႇာ မၿငိမ္သက္မႈက တိုင္းျပည္အတြက္လည္း မ်ားစြာနစ္နာႏိုင္ပါသည္။
လိေမၼာ္ျခံေတြမွာ အသီးေတြမွည့္ကုန္တာ ဘယ္သူမွ သြားမသိမ္းရဲၾကဘူး။ ေနာက္ၿပီး ဆင္းရဲသားအမ်ားစုရဲ႕ အဓိကအားထားရာျဖစ္တဲ့ ေတာင္ယာလည္း မစိုက္လိုက္ႏိုင္ၾကဘူး။ ရွိတဲ့မ်ိဳးကလည္း စားလိုက္လို႔ ကုန္ၿပီ။ ေနာက္ႏွစ္အထိ အေထာက္အပံ့ေတြအေပၚမွာ မွီခိုရေတာ့မယ္။ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ စီးပြားေရးက ေတာ္ေတာ္က်ပ္တည္းသြားႏိုင္တယ္။ |
''ဧၿပီလဆို မိုးရြာေတာ့မယ္။ ဒီမလံုမျခံဳတဲတန္းထဲမႇာ ဆက္ေနၾကရင္ အားလံုးအတြက္ က်န္းမာေရး ျပႆနာေပၚလာႏိုင္တယ္။ ကိုယ့္အိမ္ကိုယ့္ယာကို ျပန္ႏိုင္ဖို႔လိုလာၿပီ။ ကုိးလဆိုတာ လူသားတစ္ေယာက္ လူ႔ေလာကႀကီးထဲ ၀င္ေရာက္လာႏိုင္တဲ့ အခ်ိန္ကာလပဲေလ။ ဘာလို႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးက လူသားတစ္ေယာက္ျဖစ္ဖို႔ထက္ အခ်ိန္ပိုယူေနရတာလဲ။ ေရာဂါတစ္ခုရႇိေနမႇန္း သိေနရၿပီဆိုရင္ ကုသရမယ့္ေဆးလည္း ရႇိရမႇာေပါ့။ အျမန္ဆံုးအေျဖကို ရႇာၾကပါေတာ့လို႔ တိုက္တြန္းခ်င္ပါတယ္''ဟူေသာ ကခ်င္အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦး၏ ေျပာစကားကို နားမႇာ ျပန္ၾကားရင္း ၿငိမ္းခ်မ္းႏိုင္ၾကပါေစဟုသာ ဆုေတာင္းလုိက္ရပါသည္။
EMG
0 မွတ္ခ်က္ကေလးေရးေပးေနာ္.:
Post a Comment