အ၀တ္တခုုဟာ လက္ခုုစုုပ္ျဖစ္သြားလ်င္ ဘယ္ေလာက္ပဲ ဘယ္ႏွစ္ၾကိမ္းပဲ ေလွ်ာ္ေလွ်ာ္ မူလ ပကတိ အေနအထားေတာ့ ျပန္မျဖစ္လာေတာ့ပါ။ စြန္းထင္ေပက်န္ေနေသာ အညစ္အေၾကး မ်ား အစြန္းမ်ား အကြက္မ်ားအျဖစ္ ဆက္ၿပီး ညစ္ပတ္ေပေတေနလ်က္ပါ။ ဒါေၾကာင့္ လက္ခုု စုုပ္ဆိုုတာ ဘယ္ေလာက္ပဲ ေလွ်ာ္ေလွ်ာ္ လံုုး၀ သန္.ရွင္းစင္ၾကယ္ဖိုု. အေကာင္းပကတိ ျပန္ ျဖစ္ဖိုု.မလြယ္ပါ။
အခုုလည္း ျမန္မာျပည္က အစိုုးရ၀န္ထမ္း ျပည္သူ.၀န္ထမ္းအမ်ားစုုဟာ အဲဒီလိုု ျဖစ္ေနပါ သည္။ လာဒ္စားတာ အက်င့္ပ်က္တာ အဂတိလိုုက္စားတာ အလႊဲသံုုးစာျပဳခ်င္တာ ဒီအက်င့္ ေတြ ဒီစရိုုက္ေတြဟာ ၀န္ထမ္းေတြရဲ့စိတ္ထဲမွာ လက္ခုုစုုပ္ေတြလိုုပဲ အေတာ္ကိုု ညစ္ပတ္ ၿပီး အစြန္းအကြက္ေတြအျဖစ္ က်န္ရစ္ေနပါၿပီ။
ဒီဟာေတြ ျပန္ေကာင္းလာေအာင္ ျပန္ၿပီး အသစ္ လိုု ျဖစ္လာေအာင္ သန္.ရွင္းစင္ၾကယ္လာေအာင္ က်ိဳးစားဖိုု.ကေတာ့ အေတာ္ မလြယ္တဲ့ ကိစၥပါ။ လက္ခုုစုုပ္လိုု စြဲသြားၿပီဆိုုမွေတာ့ အစြန္းအထင္းေတြ မက်န္ေအာင္ ျပန္ေလွ်ာ္ဖိုု. ျပန္ လုုပ္ဖိုု.ကေတာ့ အေတာ္မလြယ္သလိုု အခ်ိန္ အမ်ားၾကီးယူရမည့္ကိစၥပါ။ အစိုုးရ၀န္ထမ္းလိုု. ေျပာတဲ့အခါ စစ္တပ္၊ ရဲ၊ လ၀က၊ အေကာက္ခြန္၊ တရားသူၾကီး စတဲ့ သူေတြေလာက္တင္ ဆိုုလိုုတာမဟုုတ္ပဲ ေက်ာင္းဆရာေတြ သူနာျပဳေတြ အလုုပ္သမား၀န္ၾကီး ဌာနမွ အစ စာတိုုက္နဲ. ေၾကးနန္းအဆံုုး စစ္ဖက္ အရပ္ဖက္ ၀န္ထမ္းတိုုင္းကိုု ဆိုုလိုုတာပါ။ အခုုေခတ္ ခိုုးေန ၀ွက္ေန အလြဲသံုုးစားလုုပ္ၿပီး အက်င့္ပ်က္ေနတာ အစိုုးရ၏ ဌာနဆိုုင္ရာတိုုင္း လိုုလိုုပါ။ မခိုုးမ၀ွက္ အက်င့္မပ်က္ လာဒ္မစားတဲ့ အလြဲသံုုးစား မလုုပ္တဲ့ ဌာနဆိုုတာ မရွိသေလာက္ပါ။ ေနာက္ဆံုုး သာသနာေရးဌာနလည္း မလြတ္ပါ။
ျမန္မာျပည္က ၀န္ထမ္းေတြဟာ သူတိုု.ကိုုယ္ သူတိုု. Public Service-PS လူထုုနဲ. ျပည္သူကိုု အက်ိဳးျပဳ ၀န္ေဆာင္မႈေတြ ေပးေနရတဲ့ ၀န္ထမ္းေတြ အသိပညာရွင္ အတတ္ပညာရွင္ေတြ Professionals ေတြလိုု. မခံယူပဲ--- တိုု.ရံုုး တိုု.စားပြဲ ေရာက္လာရင္ေတာ့ တိုု.အလွည့္ပဲ ဆိုုတဲ့ အသိက ပိုုၿပီး ေခါင္းထဲမွာ ရွိေနျဖစ္ေန အက်င့္ပ်က္ၿပီး ခ်စားေနျခင္းပါ။
ျမန္မာ၀န္ထမ္းေတြကိုု ေလ့လာရင္ အမ်ားစုုက Profession မျဖစ္ပါ။ ရက္ခ်ိန္းယူ Appoinment ေတာင္းၿပီး ေတြ.ဆံုုတာနည္းပါသည္။ အစည္းအေ၀းမွတ္တမ္းေတြကိုု စနစ္တက် ျပင္ဆင္တာ မွတ္တမ္းတင္တာ ေဆြးေႏြးမည့္ အေၾကာင္းအရာေတြ-Meeting Agenda ေတြကိုု ၾကိဳတင္ၿပီး စနစ္တက်နဲ. ျပင္ဆင္တာ သက္ဆိုုင္သူကိုု အသိေပးတာမ်ိဳး အေတာ္ နည္းပါသည္။ ေသျခာ ရက္ခ်ိန္းယူၿပီး ေတြ.ဆံုုေဆြးေႏြးဖိုု.လုုပ္ထားလ်င္လည္း အခ်ိန္ နီးကပ္ၿပီးမွာ ယုုတၱရက္နဲ. အစည္းအေ၀းကိုု ေျပာင္းေရႊ.တာ ဖ်က္သိမ္းတာ ေနရာနဲ. အခ်ိန္ေျပာင္းတာေတြကိုု လုုပ္တတ္ပါသည္။ ၿမိဳ.နယ္ ခရိုုင္အဆင့္အရာရွိေတြကိုုယ္တိုုင္ စနစ္တက်နဲ. Time Table and Schedule ေသျခာမရွိပဲ ၾကံဳသလိုုနဲ. ေတြ.မယ္ေျပာၿပီး တကယ္လည္း အစည္းအေ၀းစခါနီးမွ အေရးၾကီးကိစၥရွိလိုု. အထက္လူၾကီးလာလိုု.ဆိုုကာ အစည္းအေ၀းပြဲေတြကိုု ေသျခာ အေၾကာင္းမၾကားပဲ လူေတြကိုု လည္တဆန္.ဆန္.နဲ. ျပန္လာမလား ျပန္မလာဘူးလား မသိရပဲ ရံုုးမွာ ထိုုင္ေစာင့္ရတဲ့အျဖစ္ဟာလည္း ျမန္မာျပည္က အစိုုးရဌာနတိုုင္းလိုုပါ။
တခုုခုုကိုု သိခ်င္လိုု. သက္ဆိုုင္ရာအစိုုးရ၏ ဌာနကိုု ဆက္သြယ္ေမးျမန္းတာ စံုုစမ္းတာလုုပ္ရင္ လည္း ကိုုယ့္ဌာနရဲ့ မူ၀ါဒနဲ.လုုပ္ငန္းစဥ္ေတြကိုု ေသေသျခာျခာ ရွင္းမျပနိုုင္ပဲ လူၾကီးလာမွ ေမးၾကည့္ပါ က်ေနာ္ မသိပါ။ က်မ မသိပါဆိုုတဲ့ အစိုုးရ၀န္ထမ္းေတြကလည္း ဌာနတိုုင္းမွာပါ။
ဖုုန္းဆက္ရင္လည္း ဖုုန္းျပန္မေခၚ။ မွာထားရင္လည္း ျပန္မေျပာ။ အီးေမးလ္ပိုု.ရင္လည္း အေၾကာင္းမျပန္တာက မ်ားေတာ့ ဘယ္မွာလည္း Professionalism. ဘယ္မွာလည္း ျပည္သူ.၀န္ထမ္း၏စံ Public Service. ဘယ္မွာလည္း Customer Service and Customer Satisfaction ဆိုုတာ ျမန္မာျပည္က အစိုုးရဌာနေတြမွာ မရွိတဲ့အရာပါ။ ဒါေၾကာင့္လည္း လူေတြက ျဖစ္နိုုင္ရင္ အစိုုးရရံုုးကိုု မသြားခ်င္ပါ။ ပြဲစားကိုု ေငြေပးၿပီး ကုုန္က်တာခ်င္းအတူတူ စိတ္အေႏွာက္အယွက္ နည္းတာမိုု. ေငြေပးပဲ ခိုုင္းက်တာပါ။ သိုု.မဟုုတ္ ဒီလိုု ပြဲစားယဥ္ေက်းမႈ ျဖစ္ေအာင္ပဲမ်ား တမင္ဖန္တီးထားသလာဆိုုတာလည္း စဥ္းစားစရာပါ။ ေသျခာတာကေတာ့ အစိုုးရဌာနေတြ အစိုုးရ၀န္ထမ္းေတြနဲ. ဆက္ဆံရတာ လူေတြမွာ အေတာ္ကိုု စိတ္ဆင္းရဲ ကိုုယ္ဆင္းရဲၿပီး ေငြလည္း ေပးရ ဆရာလည္း ေခၚရဖိုု. လူအမ်ားစုု မလုုပ္ခ်င္တဲ့အထဲမွာ အစိုုးရ ရံုုး ကန္း ကနားေတြနဲ. မပတ္သက္ခ်င္တဲ့အရာ ျဖစ္ပါသည္။
အစိုုးရ ရံုုးေတြကိုု သြားလ်င္လည္း ပိုုးမွ်င္ေတြ တလိုု. တလွမ္းနဲ.။ မွတ္စုု မွတ္တမ္း စာအုုပ္ေတြ ကလည္း နဳတ္ခမ္းေတြ လွမ္ေနၿပီး ဖုုန္ေတြနဲ. ညစ္ပတ္ ေပက်န္ေနတတ္ပါသည္။ ၿမိဳ.နယ္ ခရိုုင္ ပညာေရးမွဴး၏ ရံုုးေတြ စားပြဲနဲ. ကုုလားထိုုင္းကလည္း လမ္းေဘးမွာ ၂လံုုး ကိုုင္တဲ့ ခ်ဲဒိုုင္ အဆင့္ေတာင္ မရွိေတာ့ ဘယ္လိုု လုုပ္ၿပီး လူေတြရဲ့ ယံုုၾကည္ေလးစားမႈ အားက်မႈ Impressionက ရွိေတာ့မွာလည္း။
အေထာက္အထား စာရြက္စာတမ္းေတြ ေထာက္ခံစာေတြ သြားေတာင္ရင္လည္း မျဖစ္နိုုင္တာ မရွိတာက အရင္ စေျပာၿပီး အဲဒါကိုုက လူေတြကိုု ေခ်ာေခ်ာေမာေမာနဲ. အဆင္ေျပေအာင္ ေျပလည္ေအာင္ ကူညီမယ္ဆိုုတဲ့ စိတ္ထားထက္ ေငြရေအာင္ဘယ္လိုု ျခဴရမလဲ ညစ္ရမလဲ ျပသာနာရွိတယ္ မလြယ္ဘူး ဆိုုတဲ့ သေဘာနဲ. ေငြ ညစ္ဖိုု.က ေခါင္းထဲ အရင္ စဥ္းစားေနတဲ့ အက်င့္ေတြက မ်ားပါသည္။
အစိုုးရ၀န္ထမ္းအမ်ားစုုဟာ အခ်ိန္မွန္မွန္နဲ. ပံုုမွန္ ရံုုးတက္တာ နည္းၿပီး အမ်ားစုုက လက္ဘက္ ရည္ဆိုုင္မွာ တေထြးၾကီး တၿပံဳၾကီး စုုထိုုင္ေနတတ္တာလည္း အေတာ္ အရုုပ္ဆိုုးပါသည္။ ေနာက္ဆံုုးကေတာ့ အစိုုးရဌာနဆိုုင္ရာေတြမွာ တကိုုယ္ေရ သန္.ရွင္မႈ Hygeign အားနည္းၿပီး စာအုုပ္ေတြ ဖိုုင္တြဲေတြကလည္း တလိုု. တြဲေလာင္း စားပြဲေပၚမွာလည္း စာအုုပ္အေဟာင္းေတြ
က တပံုုေခါင္း-- တခုုခုု လိုုလိုု.ရွာမယ္ဆိုုရင္ေတာင္ ၄ မိနစ္နဲ. ၿပီးမည့္အလုုပ္က တေနကုုန္ရွာ ရသလိုု ျဖစ္ေနပါသည္။ Organization Skills မရွိ။ အေထာက္အထားေတြကိုု စနစ္တက်နဲ. Filing လုုပ္တာ။ အခ်က္အလက္နဲ. အေထာက္အထားေတြကိုု Data Entry လုုပ္တာ။ Documentation အပိုုင္းမွာ အေတာ္ကိုု ခ်ာတူးလွန္ေနတာပါ။ ဒီေတာ့လဲ ၅ မိနစ္နဲ. ၿပီးရမည့္ အလုုပ္က ဖိုုင္ရွာမေတြ.လိုု. စာရြက္ရွာတာ မရလိုု. မွတ္ထားတဲ့ဟာေလး မေတြ.ေတာ့ ေခြ်းတလံုုးလံုုးျပန္ေအာင္ ေဇာေခ်ြးျပန္ေအာင္ ရွာရတာေတြ ျဖစ္ကုုန္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခ်ိန္လိုုက္ၿပီး အလုုပ္လုုပ္တတ္တဲ့ အခ်ိန္ကိုု စနစ္တက် အက်ိဳးရွိေအာင္ သံုုးတတ္တဲ့ Time Management ဆိုုတာ မၾကားဖူးသေလာက္ပါ။
အစိုုးရရံုုးကိုု လာရင္ လူေတြ ထိုုင္ေစာင့္ရတာ တေနကုုန္ တေနခန္း ေနရတဲ့အလုုပ္ဟာ ရွက္စရာလိုု. မျမင္ပဲ ဒါျမန္း ဆန္းတာမွတ္လိုု. ထံုုးစံပဲ ေစာင့္ရမွာပဲလိုု. ၀န္ထမ္းအမ်ားစုုက ထင္ေန ခံယူေနတဲ့ တလြဲး အမွတ္မွားျခင္းပါ။ ။ ဒီထက္ ၀န္ေဆာင္မႈ ေကာင္းေအာင္ ျပည္သူေတြ သက္ေတာင့္သက္သာရွိေအာင္ မလိုုအပ္ပဲ လူေတြ တန္းစီ ေစာင့္စရာမလိုုပဲ ဘယ္လိုုမ်ိဳးနည္းျဖင့္ စီမံခန္.ခြဲ Management ေပးရမလဲ ဆိုုတာ မစဥ္းစားပဲ ကိုုယ့္ဌာနမွာ လူေတြ အံုုေနတာ လူေတြ တန္းစီေနရတာ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ကိုုယ့္က အစိုုးရ ၀န္ထမ္း အရာရွိအျဖစ္နဲ. ရံုုးထဲကေန ၀င္လိုုက္ ထြက္လိုုက္ လုုပ္ေနရတာကိုု အာရံုုယူ ပနာယူေနတဲ့ အက်င့္ပ်က္ အလိုုက္မသိတဲ့ ၀န္ထမ္းေတြလည္း အမ်ားၾကီးပါ။
ဌာနပိုုင္တဲ့ ကားေတြ ရံုုးေတြ အေဆာက္အဦးေတြကိုုလည္း ကိုုယ္ပိုုင္ပစၥည္ေတြလိုု သံုုးစြဲတဲ့အျပင္ ရံုုးမွရွိတဲ့ လက္ေအာက္ ငယ္သားေတြကိုုလည္း အိမ္မွာ ေခၚခိုုင္တဲ့ လက္တိုုလက္ေတာင္းလိုုပဲ ေစ်းခ်င္းဆြဲရတာ ေစ်း၀ယ္ေပးရတာ။ ကေလးေတြအတြက္ ေက်ာင္းၾကိဳ ေက်ာင္းပိုု. လုုပ္ရတာ-- အစိုုးရ၏ တာ၀န္နဲ.မဆိုုင္ပဲ အရာရွိေတြ၏ ခိုုင္းဖတ္ေတြလိုုပါ လုုပ္ရတာမိုု. ဒါဟာလည္း အလြဲးသံုုးစား လုုပ္မႈ Mis-use and abuse တမ်ိဳးပါ။ ျပည္သူ.၀န္ထမ္းက အရာရွိ ခိုုင္းဖတ္ျဖစ္သြားတာေတြ အမ်ားၾကီးပါ။
အစိုုးရ၀န္ထမ္းေတြရဲ့ ေျပာင္းလဲဖိုု. ျပဳျပင္ဖိုု. ခက္ခဲေနတဲ့ အက်င့္ ဆိုုး ဥာဥ္ဆိုုးေတြကိုု ေျပာတဲ့အခါ အစိုုးရမွာလည္း တာ၀န္ရွိေပမယ့္ အမ်ားစုုကေတာ့ ၀န္ထမ္း တဦးခ်င္းစီနဲ.က ပိုုၿပီး သက္ဆိုုင္တယ္လိုု. ဆိုုခ်င္ပါတယ္။ တခုုခုုျဖစ္တိုုင္း အစိုုးရလိုု. ေျပာဖိုု. ခက္ပါတယ္။ သိုု.ေသာ္ ၀န္ထမ္းတဦးခ်င္းစီကလည္း တာ၀န္ယူ တာ၀န္ခံၿပီး ျပည္သူ.၀န္ထမ္းဆိုုတာ ဘာလည္းဆိုုတာ သိဖိုု. ျပဳျပင္ဖိုု. လိုုပါမည္။ ။
သို.ေသာ္လည္း အခုုလိုုမ်ိဳး ၀န္ထမ္းေတြ အက်င့္ပ်က္တာ အလြဲသံုုးစား လုုပ္တာ လာဒ္ေပး လာဒ္ယူၿပီး အဂတိလိုုက္စားခဲ့တာေတြဟာ အခ်ိန္ေတြ ၾကာၿပီး ေနသားတက်ျဖစ္ေနေတာ့ ယဥ္ေက်းမႈတခုုလိုု ျဖစ္ေနေတာ့ Institutional Corruption ျဖစ္ေနေတာ့ ဒီအေျခအေနေတြ
ကိုု ျပဳျပင္ဖိုု. ဆိုုရင္ အေတာ္ကိုု အေတာ္ကိုု အခ်ိန္ယူရမည္ျဖစ္ပါသည္။ လူအား ေငြအား နည္းပညာအားနဲ. အခ်ိန္ မ်ားမ်ားယူၿပီး ေလွ်ာ္ဖြတ္ရမည္ ထင္ပါသည္။ လက္ခုုစုုပ္ျဖစ္ေနတဲ့ အစိုုးရ ၀န္ထမ္းေတြ၏ အက်င့္ေတြကိုု ျပန္ေကာင္းလာဖိုု. ေလွ်ာ္ဖြတ္ဖိုု.က အေတာ္ကိုု မလြယ္တဲ့ ကိစၥတခုု စိမ္ေခၚခ်က္ ျဖစ္ေနပါသည္။
ဒီအက်င့္ေတြ စရိုုက္ေတြ မျပဳျပင္သေရႊ.ကေတာ့ ျမန္မာျပည္၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြဟာ အထက္ပိုုင္း ေခါင္ဦးပိုုင္းမွာ ေျပာင္းလဲမႈေတြ ရွိေစကာမူ မူ၀ါဒနဲ. ဥပေဒေတြ ေျပာင္းလဲ ေစကာမူ ဒီဟာေတြကိုု လိုုက္ၿပီး အေကာင္အထည္ေဖာ္မည့္ လက္ေတြ. Execution လုုပ္မည့္ အစိုုးရ ၀န္ထမ္းေတြရဲ့ လက္ခုုစုုပ္စရိုုက္ေတြ အရိုုးစြဲေနတဲ့အက်င့္ဆိုုးေတြ မေျပာင္းသေရြ.ကေတာ့ ေအာက္ေျခက လူထုုအတြက္ တကယ့္အေျပာင္းအလဲေတြကိုု ခံစားဖိုု. ထိေရာက္မႈ ျဖစ္ဖိုု. သိသာ ျမင္သာၿပီး အက်ိဳးျဖစ္လာဖိုု.ကေတာ့ မလြဲပါ။ ။
ဒါေၾကာင့္ လက္ခုုစုုပ္လိုု ညစ္ပတ္ေပေတေနတဲ့ အစိုုးရ၀န္ထမ္းေတြရဲ့ အက်င့္ဆိုုး ဥာဏ္ဆိုုးေတြ စရိုုက္ဆိုုးေတြကိုု အထပ္ထပ္ အခါခါ ေလွ်ာ္ဖြတ္ရဦးမွာပါ။ ။ ဒါေတာင္ ေျပာင္ဖိုု.ကေတာ့ ခပ္ ခက္ခက္ပါ။ လက္ခုုစုုပ္ဆိုုတာ ဘယ္ေလာက္ပဲ ေလွ်ာ္ေလွ်ာ္ နဂိုုမူလအတိုုင္းေတာ့ ဘယ္ေတာ့မွ ျပန္ၿပီး သန္.ရွင္း စင္ၾကယ္တာမွ မဟုုတ္တာ။ ။
ဘႀကီးသက္
ူ
