ေၾကးနီေတာင္ စီမံကိန္္းအေပၚ EcoDev အျမင္

 

လတ္တေလာ ေဒသခံလူထု ဆႏၵျပပြဲေတြ ျဖစ္ေနတဲ့ လက္ပံေတာင္းေတာင္ ေၾကးနီစီမံကိန္းဟာ အစိုးရအေနနဲ႔ ေရရွည္အက်ဳိးစီးပြားနဲ႔ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိခိုက္မႈ ႏွစ္ဖက္မွ် စဥ္းစားသင့္ၿပီး ပြင့္လင္းျမင္သာစြာ အစီအစဥ္ေတြကို ခ်ျပသင့္တဲ့ အေရးတခုျဖစ္တယ္လို႔ EcoDev (Economically on-going Ecosystem Development Ecodev-mm.com) သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္အဖြဲ႔က ဦးဝင္းမ်ဳိးသူ က ေျပာဆိုပါတယ္။ ဝါရွင္တန္ဒီစီကို ေခတၱေရာက္ရွိေနတဲ့ ဦးဝင္းမ်ဳိးသူ ကို ဦးသန္းလြင္ထြန္း က ေတြ႔ဆံုေမးျမန္း ေဆြးေႏြးတင္ျပထားပါတယ္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ ဒီျပႆနာက အထူးသျဖင့္ လယ္ယာေျမေတြ သိမ္းဆည္းမႈ ျပႆနာ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ေက်းရြာေတြ ေရႊ ႔ေျပာင္းခိုင္းမႈဆိုတဲ့ ျပႆနာအျပင္ကို သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ဆိုင္ရာ ျပႆနာအေနနဲ႔လည္း လူေတြေျပာၾကတယ္။ တဖတ္ကလည္း ႏိုင္ငံေရးအရတခ်ဳိ ႔ ပါေနၾကတယ္လို႔လည္း ဆိုတယ္။ အဲဒါေတြ ပတ္သက္လို႔ ဦးဝင္းမ်ဳိးသူတုိ႔အေနနဲ႔ ဘယ္ေလာက္အထိ ခန္႔မွန္းၿပီးေတာ့ သံုးသပ္မိသလဲ။

ဦးဝင္းမ်ဳိးသူ ။ ။ ႏိုင္ငံေရးအပိုင္းေတာ့ က်ေနာ္ မေျပာလိုဘူး။ က်ေနာ္က ႏိုင္ငံေရးသမားလည္း မဟုတ္ေတာ့။ သို႔ေသာ္လည္း ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးရႈေထာင့္နဲ႔၊ လူမႈစီးပြားရႈေထာင့္ကေန က်ေနာ္အျမင္ေလး ေျပာရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဒီလူေတြကို ထိခိုက္တာေတာ့ မေကာင္းဘူးေပါ့။ ပတ္ဝန္းက်င္ေရးရာနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ေတာ့ အမ်ဳိးသားေပၚလစီ၊ ပတ္ဝန္းက်င္ေရးရာအေနနဲ႔ ႏိုင္ငံေတာ္အဆင့္မွာ စီးပြားေရး ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးနဲ႔ ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးဆိုတာကို တန္တူညီမွ် စဥ္းစားမယ္ဆိုတာကို အထင္အရွားေျပာထားၿပီးသားေပါ့။ အဲဒီေတာ့ က်ေနာ္တို႔က လူတေယာက္ကိုပဲ ထိခိုက္ထိခိုက္၊ လူတရာပဲ ထိခိုက္ထိခိုက္၊ လူတေသာင္းပဲ ထိခိုက္ထိခုိက္။ ပတ္ဝန္းက်င္အေရးလို႔ ေျပာလာရင္။ ဒါကို ေသခ်ာစဥ္းစားေပးဖို႔ လိုတယ္။ စီးပြားေရး၊ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး တခုတည္းကိုပဲ ဦးစားေပးတာ မဟုတ္ဘူး။ ပတ္ဝန္းက်င္အေရးကိုလည္း ခ်ိန္ခြင္လွ်ာညီမွ်ၿပီးေတာ့ စဥ္းစားဖို႔ လိုတယ္လို႔ တစ္တခ်က္ ေျပာခ်င္တယ္။ အဲဒီေတာ့ အခု က်ေနာ္တို႔က ဆင္းရဲႏႊမ္းပါးမႈကို တိုက္ဖ်က္ေရးဆုိၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔က လုပ္ေနတယ္။ လုပ္တဲ့ေနရာမွာ လူေတြ အေစာကလို ေျမယာေတြ ဆံုးရႈံးတယ္။ ထိခုိက္တယ္ဆိုရင္ေတာ့လည္း ဘယ္ေကာင္းမလဲ။ က်ေနာ္တို႔ လုပ္ခ်င္တယ့္ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ တျခားဆီ ျဖစ္ေနေတာ့ ဒါေလးေတြကို ၾကည့္ဖို႔လိုပါတယ္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ ဒီေနရာမွာ လက္ပံေတာင္းေတာင္ စီမံကိန္း ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ပဲ သမၼတႀကီး ဦးသိန္းစိန္ နယူးေရာ့ခ္ၿမိဳ ႔ကို ေရာက္လာတုန္းကလည္း ဒီအေၾကာင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေမးတာျမန္းတာေလးေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းကေတာ့ သမၼတႀကီး ဦးသိန္းစိန္က ဒီေက်းရြာေတြ ေရႊ ႔ေျပာင္းမႈ၊ ရြာေတြဖယ္ရွားမႈ၊ ေျမသိမ္းဆီးမႈကိစၥေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ျပႆနာတရပ္အျဖစ္ ေျပာသြားတာကိုလည္း က်ေနာ္တုိ႔ ၾကည့္ၾကည့္ရေအာင္။

ဦးသိန္းစိန္ ။ ။ လက္ပံေတာင္းေတာင္ စီမံကိန္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ခင္မ်ားေျပာသလုိ ျပႆနာေလးေတြကေတာ့ ေအာက္ေျခမွာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ရွိပါတယ္။  ဦးပိုင္နဲ႔ တရုတ္ႏုိင္ငံကုမၼဏီတခုနဲ႔ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုၿပီး ဟိုတုန္းကေတာ့ ဧရီယာတခုလံုးက သတၱဳတြင္းဝန္ႀကီးဌာနရဲ ႔ လုပ္ငန္းစီမံကိန္းအတြက္ သိမ္းထားတာေနရာ။ အဲဒီကေန ဦးပိုင္နဲ႔ တရုတ္ႏုိင္ငံကုမၼဏီတို႔ ဖက္စပ္လုပ္ၾကျပဳၾကရင္းနဲ႔ အထဲက ရြာေလးေတြတခ်ဳိ ႔၊ လုပ္ငန္းခြင္နဲ႔ မလြတ္တဲ့ရြာေလးေတြကို ေရႊ ႔ရေျပာင္းရတယ္။ သူတို႔ကို ေရႊ ႔ေျပာင္းတဲ့ေနရာမွာေတာ့ တစ္အခ်က္ကေတာ့  ေငြေၾကးေလွ်ာ္ေၾကး တန္ရာတန္ေၾကး volume ဘယ္ေလာက္ေပးတယ္ဆိုတာ က်ေနာ္ မသိဘူး။ ေနာက္တခုကေတာ့ ဟိုဘက္မွာ အိမ္ေတြဘာေတြ ေဆာက္ေပးတယ္။ အိမ္တို႔ဘာတို႔ ေရတို႔မီးတို႔ ဒါေတြလည္း ျပည့္စံုေအာင္ လုပ္ေပးတယ္။ တခ်ဳိ ႔ရြာေတြလည္း ေရႊ ႔ပါတယ္။ တခ်ဳိ ႔ရြာ သံုးရြာေလာက္ကေတာ့ ေရႊ ႔ဖို႔ကို မေျပမလည္ ျဖစ္ေနတယ္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ အဲဒီေတာ့ သမၼတႀကီးေျပာသြားတဲ့အတုိင္းဆိုရင္ေတာ့ ဒါက ေက်းရြာေတြ ေရႊ ႔ေျပာင္းခိုင္းတဲ့ကိစၥ၊ ေနာက္ လယ္ယာေတြ သိမ္းခံရတဲ့ကိစၥေတြ။ အဲဒီေနရာမွာ သမၼတႀကီးလည္း ေျပာသြားပါတယ္။ အေစာပိုင္းမွာ ရြာေတြ၊ လယ္ေတြကို သိမ္းတဲ့ေနရာမွာ ေလ်ွာ္ေၾကးေတြ ဘာေတြေပးတာေတြ ရွိတယ္။ ေနာက္ ေနရာေတြကို တခ်ုိ ႔ေရႊ ႔ေျပာင္းၿပီး အသစ္ေဆာက္ေပးတာေတြရွိတယ္။ ဒါေပမဲ့ အခုေနာက္ပိုင္း အဲဒီေဒသအတြင္းမွာ ဆက္ျဖစ္ေနတဲ့ ဆႏၵျပမႈေတြ၊ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္မႈေတြအရဆိုရင္ အေစာပိုင္းမွာ ေျမယာေတြသိမ္းဆည္းၿပီးေနာက္ ေလွ်ာ္ေၾကးေပးတဲ့ေနရာမွာ (၃) ႏွစ္စာ သီးႏွံေလွ်ာ္ေၾကးဆိုၿပီး ေပးလိုက္တယ္။ ဒါေပမဲ့ တကယ္တမ္း စီမံကိန္းဆိုတာ ႏွစ္ (၆၀) ဆိုေတာ့ အေစာပိုင္းမွာ နားလည္းမႈလႊဲမွားၿပီးေတာ့ ရြာထဲကလူေတြကို (၃) ႏွစ္စာေလွ်ာ္ေၾကး ေပးလိုက္တယ္ဆိုတဲ့ ပံုစံမ်ဳိး။ တသက္လံုး လယ္ယာေျမေတြကို ဆံုးရႈံးရမယ့္ပံုစံမ်ဳိး သူတုိ႔ နားမလည္းၾကဘူးဆိုတဲ့ သေဘာျဖစ္ေနတယ္။ အဲဒါနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဦးဝင္းမ်ဳိးသူတုိ႔ ဘာၾကားသလဲ။

ဦးဝင္းမ်ဳိးသူ ။ ။ ေဒသခံ လယ္သမားေတြကေတာ့ ခင္မ်ား အခုေျပာသလိုပဲ ဆံုးရႈံးမႈေတြ ေျပာျပတယ္။ ဒါကို က်ေနာ္က သံုးသပ္တယ့္အခါၾကေတာ့ နံပတ္ (၁) အခ်က္ကေတာ့ ဥပေဒရဲ ႔ အားနည္းခ်က္လို႔ ထင္တယ္။ ဒါက ဒီကိစၥရပ္ေတြက မၾကာေသးခင္က ထုတ္ထားတဲ့ လယ္ယာေျမဥပေဒတို႔၊ ေျမလြတ္ေျမရိုင္း ဥပေဒတုိ႔ မတုိင္မီက ျဖစ္ခဲ့တဲ့ကိစၥရပ္ေတြ။ အဲဒီမွာရွိတဲ့ ဥပေဒအတုိင္း က်ေနာ္တုိ႔က ေျဖရွင္းရတာ။ အဲဒီေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္အက်ဳိးအတြက္ ေျမယာကိုသိမ္းဆည္းတဲ့အခါ ဘယ္လိုမ်ဳိး ေပးရမယ္ဆိုတာေလးေတြ ရွိတာေပါ့။ အဲဒီေတာ့ ေလွ်ာ္ေၾကးပဲ ေပးရံုတခုတည္းနဲ႔ လယ္သမားဘဝက ျပန္ၿပီးတည္ေဆာက္လို႔မွ မရတာ။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တုိ႔ကလည္း ႏိုင္ငံအတြင္းမွာ အဓိက တတ္ႏိုင္တဲ့ သက္ဆိုင္ရာအစိုးရေတြ၊ သက္ဆုိင္ရာ law builder ေတြ၊ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြကို ေျပာေနတာက ႏိုင္ငံတကာမွာ က်င့္သံုးသလိုပဲ။ ဒီ ေလ်ွာ္ေၾကးေပးတာ တခုတည္းနဲ႔ မလံုေလာက္ဘူး။ လယ္သိမ္းခံလုိက္ရတဲ့ ေတာင္သူလယ္သမားေတြရဲ ႔ ဘဝကို တည္ၿငိမ္မႈရေအာင္ကိုပင္ က်ေနာ္တုိ႔က ျပန္ၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္ သို႔မဟုတ္ တာဝန္ရွိတဲ့ ကုမၼဏီေတြက ျပန္ၿပီးထူးေထာင္ေပးဖို႔ လိုတယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ကို က်ေနာ္တို႔က ဥပေဒတရပ္အေနနဲ႔ ျပဌာန္းေပးဖုိ႔ လိုတယ္ထင္တယ္။

အဲဒီေတာ့ ဒီလုိ ဥပေဒမရွိတဲ့အခါၾကေတာ့ ေအာက္က ညိႇႏိႈင္းမႈက သက္ဆုိင္ရာ ကုမၼဏီတဦးရဲ ႔ ဘယ္ေလာက္အထိ ဒီကိစၥေတြေပၚမွာ ေျဖရွင္းလိုတယ္ဆိုတဲ့ဆႏၵအရ မူတည္ေနတယ္။ သူတုိ႔ကေတာ့ ဒါကို သူတုိ႔ ဥပေဒအတုိင္း ေဆာင္ရြက္တယ္လို႔ တခါတေလ ေျပာလို႔ရတာေပါ့။ ဥပေဒကိုယ္တုိင္းက အားနည္းခ်က္ေတြ ရွိေနတာကို။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တုိ႔က အဓိက ကုမၼဏီေတြကို ေျပာတာက due committed လံုေလာက္တဲ့ လံုးလစိုက္ထုတ္မႈ ရွိရမယ္။ သူတုိ႔က တကယ္ လူသားအခြင့္အေရးေတြကို စဥ္းစားမယ္။ ပတ္ဝန္းက်င္ တည္ၿငိမ္ေရးကို တကယ္ စဥ္းစားမယ္ဆိုရင္ ဥပေဒမွာ ဘယ္လုိပဲ အားနည္းတယ္၊ အားသာတယ္ျဖစ္ေစ သူတုိ႔အေနနဲ႔က ေဒသခံေတြနဲ႔ ေျပလည္ေအာင္ကို ေဆြးေႏြးၿပီးမွ စိတ္ေက်နပ္တဲ့အထိကို လုပ္ေပးမွေကာင္းမယ္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ အဲဒီေတာ့ သူတုိ႔ေျပာသလိုဆိုလို႔ရွိရင္ အေစာပိုင္းက နားလည္းမႈလႊဲမွားလို႔ သံုးႏွစ္စာေလွ်ာ္ေၾကး ရထားၿပီးၿပီ။ ေနာက္ပိုင္းမွာ ဒီထက္မက ရသင့္တယ္ဆိုေတာ့ ဒါကၾကည့္ႏိုင္လို႔ ရအုန္းမယ္ဆိုတဲ့ သေဘာလား။

ဦးဝင္းမ်ဳိးသူ ။ ။ အဲဒါကေတာ့ လက္ရွိ ေဒသခံေတြနဲ႔ သူတုိ႔ ကုမၼဏီေတြၾကားထဲမွာ ဒါကို ဆက္ညႇိဖို႔လိုတယ္လို႔ ထင္တယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ေဒသခံေတြအေနနဲ႔ ဘာသြားလုပ္စားမလဲ။ သံုးႏွစ္ဆိုတဲ့ေငြက ကုန္သြားမွာ။ သူတုိ႔ဘဝ ရွင္သန္ရပ္တည္ေရးဖို႔အတြက္ကိုေတာ့ တခုခုေတာ့ လုပ္ေပးရမွာေပါ့။ က်ေနာ္တုိ႔ၾကားတာ ကုမၼဏီကအလုပ္ ဒီသတၱဳတြင္းထဲမွာ ေပးမယ္ဆိုတာကလည္း တခ်ဳိ ႔တစ္ေယာက္ႏွစ္ေယာက္ေလာက္ပဲ ရႏိုင္မွာ။ အမ်ားႀကီး ရႏိုင္မွာမဟုတ္ဘူး။ ဆက္ေတာ့လုပ္ဖို႔ လိုတယ္။ သူတို႔လည္း ဘယ္ေလာက္အထိ ညႇိႏႈိင္းမလဲဆိုတာကိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ကိုယ္တုိင္ ေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့ သေဘာေပါ့။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ ဒါေပမဲ့ တခ်ဳိ ႔ရြာေတြၾကေတာ့လည္း လံုးဝေရႊ ႔ေျပာင္း မေပးႏိုင္ဘူးဆိုၿပီး ေျပာေနၾကတယ္။ ေျပာေနတယ္ဆိုေတာ့ တကယ္လို႔သာ ရြာေတြက ေရႊ ႔မေျပာင္းဘဲ အဲဒီေနရာမွာ ဆက္ေနမယ္ဆိုရင္ေကာ ဒီ စီမံကိန္းႀကီးက ဆက္လုပ္မယ္။ အဲဒီရြာေတြက အဲဒီေနရာမွာ ဆက္ေနလို႔ ျဖစ္ႏိုင္ပါ့မလား။

ဦးဝင္းမ်ဳိးသူ ။ ။ အဲဒါကို က်ေနာ္လည္း သမၼတႀကီး ဦးသိန္းစိန္ – ဗီြအိုေအမွာ အင္တာဗ်ဴးလုပ္ေတာ့ ရန္ကုန္ကေန က်ေနာ္ နားေထာင္ရတယ္။ နားေထာင္ၿပီး ေနာက္တေန႔မွာပဲ က်ေနာ္တုိ႔ ေဟာေျပာပြဲရွိေတာ့ အဲဒီအခ်က္ေလးကို က်ေနာ္လည္း စိုးရိမ္လို႔ ေျပာျဖစ္တယ္။ (၃) ရြာကေတာ့ အထဲမွာ ေနတာကေတာ့ က်ေနာ္ စိုးရိမ္တာက ဘာမွက်န္တဲ့ အေျခအေနေတြ ျပဳျပင္မႈမရွိဘူး။ အထူးသျဖင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရး။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆိုေတာ့ သတၱဳတြင္းကို လုပ္တဲ့အခါၾကေတာ့ sulfuric poison ေတြ အမ်ားႀကီး သူတုိ႔သံုးတယ္။ ေလထဲကိုထြက္တယ္။ ေနာက္ သူတုိ႔လုပ္ရမယ့္ ပတ္ဝန္းက်င္လုပ္ငန္းေတြ လုပ္လားမလုပ္လားဆိုတာေတြ က်ေနာ္တုိ႔ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ မရဘူး။ မရေတာ့ လူေတြရဲ ႔ က်န္းမာေရး ရႈေထာင့္ကဆုိရင္ အရမ္းဆိုးတယ္။ ဒီ sulfuric အေငြ႔ေတြကို ရွဳရတဲ့ သေဘာရွိတယ္။ ဒီရြာ (၃) ရြာက အထဲပိုင္းမွာ ရွိေနတယ္ဆိုရင္ သူတုိ႔က ေျပာင္းေတာ့မေျပာင္းဘူး။ ဒါေပမဲ့ အထဲမွာ သူဘာသာ အက်ဥ္းေထာင္က်သလို ျဖစ္ေနမယ္။ ဒါေလးကို စဥ္းစားဖို႔လိုတယ္။ ဒါကိုေတာ့ ဘယ္လိုမွ မေကာင္းဘူး။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ စားဝတ္ေနေရးအတြက္ကိုေကာ သူတုိ႔ ဘာဆက္လုပ္မလဲ။ စိုက္ပ်ဳိးလို႔လည္း မရႏိုင္ဘူး။

ဦးဝင္းမ်ဳိးသူ ။ ။ စိုက္ပ်ဳိးလို႔လည္း မရႏိုင္ဘူး။ သူတုိ႔ ေျမေတြလည္း အကုန္သိမ္းထားတယ္ဆိုေတာ့။ သူတုိ႔က အထဲမွာ ကိုယ့္ရဲ ႔ေဒသအစြဲနဲ႔ ေနတာေနၾကမယ္။ သူတုိ႔ရဲ ႔ ေနတဓုဝ ဝမ္းေရးေျဖရွင္းဖို႔ provision ဘာမွလည္း ရွိဘူး။ ေဘးနားက ပတ္ဝန္းက်င္ ေလထုညစ္ညမ္းတာေတြ၊ ေရထုညစ္ညမ္းတာေတြ။ ေနာက္တခုက ဆိုးတာက ေျမထုညစ္ညမ္းတာေတြ။ ေျမအဆိပ္သင့္တာ – dirt decay မိုင္းကေန ထြက္လာတဲ့ ဒီေျမဇာေတြေၾကာင့္လည္း ေျမေတြလည္း ညစ္ညမ္းမႈေတြ ျဖစ္တာေပါ့။ အဲဒါေတြ ရွိမယ္ဆို သူတုိ႔က တကယ့္ကို ငရဲက်သလို ျဖစ္ေနမွာပဲ။ ဆိုေတာ့ ဒါေတြကိုလည္း ထည့္စဥ္းစားဖို႔လိုမယ္။ က်ေနာ္ထင္တယ္ မိုင္းဥပေဒအရ၊ သတၱဳတြင္းဥပေဒအရကို လူမႈစီးပြားေရးကိုလည္း ေျဖရွင္းေပးရမယ္။ ေနာက္တခုက ပတ္ဝန္းက်င္ေရးရာကိုလည္း ေကာင္းေအာင္လုပ္ရမယ္ဆိုတာကို စာခ်ဳပ္ေတြထဲမွာ ပါၿပီးသာ။ ပါၿပီးသာကို ဘယ္လိုလုပ္သလဲဆိုတာကို က်ေနာ္တုိ႔ ၾကည့္ရမယ္။ အရင္မတုိင္မီွတုန္းက အိုင္ဗီဟုိ တုန္းက အတိုင္းအတာတခုအထိ လုပ္ခဲ့တယ္လို႔ က်ေနာ္တုိ႔ၾကားတယ္။ ဟုတ္မဟုတ္ေတာ့ မသိဘူး။ အရင္တုန္းကလည္း ေျပာေရးဆိုခြင့္က မရွိေတာ့ ဒီကိစၥေတြ သိပ္ေသခ်ာတာ မဟုတ္ဘူး။ သို႔ေသာ္လည္း က်ိန္းေသတဲ့အခ်က္ကေတာ့ သတၱဳတြင္း ဥပေဒစည္းကမ္းအရ ဒါေတြကို လုပ္ဖို႔ရွိတယ္။ ဒါလုပ္ႏုိင္မွပဲ ပတ္ဝန္းက်င္ေဒသေတြက သက္သာမယ္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ ဒီေနရာမွာ အခုလက္ရွိ လူထုဆႏၵျပပြဲေတြလည္း အဲဒီဖက္မွာ ျဖစ္ေနတဲ့အျပင္ကို လက္ရွိ ဒီအခ်က္ကို တခ်ိန္တုန္းက လြန္ခဲ့တဲ့ တႏွစ္ေက်ာ္ေလာက္က ဧရာဝတီျမစ္ဆံုေရကာတာ စီမံကိန္း အေျခအေနမ်ဳိးနဲ႔ ႏိႈင္းယွဥ္ၿပီး ေျပာၾကတာေတြ၊ ေမးၾကျမန္းၾကတာေတြ ရွိပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဦးဝင္းမ်ဳိးသူ က ဘယ္လိုထင္သလဲ။ ဒီကိစၥကို ျမစ္ဆံုနဲ႔ သြားႏိႈင္းလို႔ ရႏိုင္တဲ့ အေျခအေနမ်ဳိးလို႔ ထင္သလား။

ဦးဝင္းမ်ဳိးသူ ။ ။ ဒီ ေမးခြန္းကေတာ့ ေျဖဖုိ႔ခက္တဲ့ ေမးခြန္းပါ။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္ နဂိုကတည္းက ေျပာၿပီးၿပီ။ လူတေယာက္ ထိခိုက္တဲ့ကိစၥဆိုရင္ေတာ့ ဘယ္နားျဖစ္ျဖစ္ ၾကည့္ရမယ္လို ဆိုတဲ့ မူဝါဒ element ကို လက္ခံဆိုရင္ေတာ့ ဒါကေတာ့ ဒီကိစၥကို ျမစ္ဆံုလိုပဲ အေလးထားၿပီး ရွင္းေပးဖုိ႔ လုိတာေပါ့။ သို႔ေသာ္လည္း ပတ္ဝန္းက်င္ ထိခိုက္မႈ ရႈေထာင့္က ၾကည့္ရင္ေတာ့ ျမစ္ဆံုနဲ႔ မတူဘူး။ ျမစ္ဆံုကေတာ့ ထိခိုက္ရင္ေတာ့ ႏိုင္ငံတဝွမ္းလံုး ထိခိုက္မယ့္ သေဘာေတာ့ ရွိတာေပါ့။ ဒီေနရာမွာ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိခုိက္မႈကို ၾကည့္ရင္ေတာ့ ထိခိုက္မယ္။ အဲဒီေဒသတဝိုက္ကို ကြက္ၿပီးေတာ့ ထိခိုက္မယ္။ Scale of impact ပတ္ဝန္းက်င္ ထိခိုက္မႈ အတုိင္းအတာကေတာ့ အဲဒီေလာက္ ျမစ္ဆံုနဲ႔ေတာ့ ႏိႈင္းလို႔ေတာ့ မရဘူးေပါ့။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ ေၾကးစင္ေတာင္၊ စပယ္ေတာင္၊ လက္ပံေတာင္းေတာင္ တို႔ကေန စီမံကိန္းႀကီးေတြ ျဖစ္လာၿပီဆိုရင္ စြန္႔ပစ္မယ့္ အညစ္အေၾကးေတြ၊ ဥပမာ ခ်င္းတြင္းျမစ္ထဲကို စြန္႔ပစ္တယ္ဆိုရင္ ခ်င္းတြင္းျမစ္ကလည္း တခ်ိန္မွာ ဧရာဝတီျမစ္ကို သြားေပါင္းတာ မဟုတ္ဘူးလား။ အဲဒီေတာ့ ဧရာဝတီျမစ္ႀကီးကို ထိခိုက္တယ္ဆိုတဲ့ ႏိုင္ငံတဝွမ္း ထိခိုက္မယ္ဆိုတဲ့ ပံုစံမ်ဳိး မျဖစ္ႏိုင္ဘူးလား။

ဦးဝင္းမ်ဳိးသူ ။ ။ အဲဒါေတာ့ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ခ်င္းတြင္းျမစ္ကလည္း ဒုတိယ အေရးႀကီးဆံုး ျမစ္လက္တက္ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဧရာဝတီျမစ္လည္း ထိခုိက္ႏိုင္တယ္။ သို႔ေသာ္ကိုယ္တိုင္လည္း က်ေနာ္ကိုယ္တုိင္ကလည္း မေရာက္ဘူးေသးဘူး။ အခ်ဳိ ႔အခ်က္အလက္ေတြသိဖုိ႔ လိုေသးတယ္။ အဓိက က်ေနာ္ စိတ္ဝင္စားတာက ေလာေလာဆယ္ စိတ္ဝင္စားတာက စီးပြားေရးလုပ္ငန္းတခု လုပ္ၿပီဆိုရင္ေတာ့ အက်ဳိးနဲ႔အျပစ္ ရွိမွာေပ့ါ။ က်ေနာ္တုိ႔က အက်ဳိးနဲ႔အျပစ္ကို ႏိႈင္းယွဥ္ဖို႔ လိုတာေပါ့။ ဘယ္အက်ဳိးက မ်ားလား၊ အျပစ္ကမ်ားလား။ ေနာက္တခုကလည္း ဒီအျပစ္ကလည္း နည္းသြားေအာင္ လုပ္လို႔ရသလားဆုိတဲ့ အခ်က္ေလးကို ၾကည့္ဖို႔လိုတယ္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိခိုက္မႈနည္းေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ႏိုင္သလဲ။

ဦးဝင္းမ်ဳိးသူ ။ ။ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိခိုက္မႈနည္းေအာင္ လုပ္ဖို႔လိုတာေပါ့။ က်ေနာ္ အေစာကျမင္တာကေတာ့ လက္ပံေတာင္းေတာင္မွာလည္း ေျပာပါတယ္။ ပတ္ဝန္းက်င္ေရးရာကို အဓိကေျပာမယ္ဆိုရင္ (၃) ခ်က္ ထိခိုက္ႏိုင္တယ္။ အထူးသျဖင့္ အေစာကေျပာသလို လူေတြသိပ္မေျပာတဲ့အခ်က္က ဒီမွာ ဓတုေဗဒေတြ အမ်ားႀကီးသံုးရတယ္။ ေဆးေတြအမ်ားႀကီး သံုးရေတာ့ ဒါေတြကို ရန္ကုန္ကေန အဲဒီကို ေရႊ ႔သယ္ျပဳရတာရွိတယ္။ ဒီေနရာမွာလည္း စနစ္မက်ႏိုင္ဘူး။ လမ္းေၾကာင္းတေလွ်ာက္မွာ ထိခိုက္ႏိုင္တာတုိ႔။ ဒါေတြကို သိုေလွာင္မယ္။ ေနာက္တခုက တြင္းတူးတဲ့ တြင္းကို open array complement တြင္းကိုဖြင့္ၿပီး တူးရတာေပါ့။ တူးတဲ့အခါဆိုရင္ သူတုိ႔ တကယ္လုပ္မယ္ဆိုရင္လည္း အေစာကေျပာသလို နံပတ္တစ္အခ်က္ တြန္းတူးတဲ့အတြက္ကုိ သဲေတြအမႈန္ေတြ ထြက္မယ္ဆိုရင္ ဒါေတြကို စနစ္တက် စြန္႔ပစ္ဖို႔ ေရျဖန္းတာေတြ၊ ေလကာဒန္းေတြ စိုက္တာေတြက ဒီ impact ေတြကို ေလ်ာ့သြားေအာင္ လုပ္တယ္။ က်ေနာ္ သိသေလာက္ေတာ့ လုပ္ထားတာ မရွိဘူး။ တြင္းတူးစဥ္မွာ ျပႆနာေတြကလည္း လုပ္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ထိန္းသိမ္းႏိုင္တဲ့ ျပႆနာရွိတယ္။

ေနာက္တခုက ထြက္လာတဲ့ ေျမစာေတြကို ေၾကးနီထုတ္ဖို႔အတြက္ ဓါတ္ျပဳတဲ့အခါမွာ အေစာကေျပာသလို ဓါတ္ေငြ႔ေတြ အမ်ားႀကီးသံုးတယ္။ ထြက္လာတဲ့ဟာေတြကို ေရေတြနဲ႔ သိုေလွာင္တယ္။ ဆုိေတာ့ အဲဒီဟာမွာ sulfuric poison ေတြက အေငြ႔တေထာင္ေထာင္ထတာေပါ့။ အဲဒါေတြက အေစာကေျပာသလို အရင္တုန္းကလို လုပ္သလိုမ်ဳိး ေသခ်ာေလး ေရနဲ႔ျဖန္းတယ္ဆိုရင္ သူပါတဲ့ ေလထုထဲပါတဲ့ concerntration က်သြားႏိုင္တယ္။ ေနာက္တခုက စီစင္းတဲ့ေရေတြကို သူတုိ႔ သိမ္းတဲ့အခါမွာ အရင္တုန္းက က်ေနာ္ သိတာက 0 liberate complement ကို သံုးတယ္။ ဆိုတာက သံုးလိုက္တဲ့ ညစ္ညမ္းတဲ့ – ကို အျပင္မထြက္သြားေအာင္ သူတုိ႔ျပန္ၿပီးသံုးတယ္။ ဒါေတာင္ က်ေနာ္မွတ္မိတယ္။ အဲဒီတုန္းက ဒါက ျပႆနာရွိႏိုင္တယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆုိေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ မသိႏိုင္တဲ့အခ်က္က မိုးရာသီက ခန္႔မွန္းလို႔မရဘူးေလ။ ခန္႔မွန္းလို႔ မရေတာ့ မုိးေရလက္မက တအားရြာလိုက္ရင္ သူတုိ႔ ဆယ္ထားတဲ့ကန္ေတြက က်ဳိးေပါက္သြားရင္၊ ျဖစ္လည္းျဖစ္ခဲ့တယ္လို႔ က်ေနာ္နားလည္းတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ ကာကြယ္ႏုိင္တယ္။ ေနာက္ဆံုးတခ်က္က အေစာကေျပာသလို ေတာင္ႀကီးလံုးဝ ေပ်ာက္သြားမယ္။ က်င္းႀကီးေတြ ျဖစ္သြားမယ္။

ဒါေၾကာင့္ အက်ုိးအျပစ္နဲ႔ ျပန္ယွဥ္ရမယ္ဆုိေတာ့ အစိုးရက ဘယ္ေလာက္ စီးပြားေရးရလဲ။ အခု သက္ဆိုင္ရာဝန္ႀကီးေတြက ေျပာေနတာပဲ EITI ထင္သာျမင္သာျဖစ္ေအာင္ လုပ္ပါမယ္ဆိုတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္က ဒီအေပၚမွာ ပိုက္ဆံဘယ္ေလာက္ရသလဲ။ ရတဲ့ေငြကို ဘယ္လို သံုးစြဲသလဲ။ ျပည္သူေတြလည္း ဘယ္ေလာက္ရသလဲဆိုတာကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေျပာဖုိ႔လိုတယ္။ ဒါမွ လူထုက နားလည္းမွာ။ ဘယ္သူရသြားတာလဲဆုိတဲ့ ေမးခြန္းနဲ႔ ျဖစ္ေနေတာ့။ ဒါကိုလည္း အစိုးရဖက္က ရွင္းဖို႔လိုတယ္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ ဝါရွင္တန္ဒီစီကို ေခတၱေရာက္ရွိေနတဲ့ EcoDev အဖြဲ႔က ဦးဝင္းမ်ဳိးသူ ကို ဗီြအုိေအ က ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဘႀကီးသက္

၀တၳဳေတြထက္ ပံုျပင္ဆန္တဲ့ အျဖစ္အပ်က္

 

မၾကာေသးတဲ့ ကာလတခုမွာ ပုသိမ္ၿမိဳ႕က ပုသိမ္ေထာင္မွာ ေထာင္မွဴးတေယာက္ တာ၀န္ယူေနတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ၂၀၀၇ ေရႊ၀ါေရာင္ ေတာ္လွန္ေရး ျဖစ္ပါေလေရာ...။ ဒါနဲ႔ ဖမ္းလာသမွ် လူေတြ ပုသိမ္ေထာင္ကို ေရာက္လာၾကတယ္။ အဲဒီအထဲမွာ ကိုၾကည္လြင္ဆိုတဲ့ NLD ပါတီ၀င္တေယာက္လည္း အပါအ၀င္ေပါ့။

ဒါနဲ႔ ေထာင္ကို ေရာက္လာသူေတြကို ေထာင္မွဴးက လက္စင္ေပးတယ္။ မင္းတို႔
ကုလားမယားပါတီကို ေထ
ာက္ခံတဲ့လူေတြပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ဖားခုန္ခုန္စမ္း ဆိုၿပီးေတာ့ ခုမွ ေထာင္က်ကာစ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြကို ခိုင္းတယ္။ ဟိုလူေတြကလည္း ေထာင္မွဴးခိုင္းတဲ့အတိုင္းပဲ ေထာင္ဗူး၀မွာ ဟိုဘက္ ဒီဘက္ကို ေခါက္တုန္႔ေခါက္ျပန္ ဖားခုန္ေတြ ခုန္ၾကရတာေပါ့။

ဒီလိုနဲ႔ ၅ ႏွစ္ေလာက္ၾကာလို႔ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ေရာက္လာတဲ့အခ်ိန္မွာ ကုလားမယားပါတိကို ေထာက္ခံလို႔ ဖားခုန္ခုန္ခုိင္းခဲ့တဲ့ ေထာင္မွဴးႀကီးက သူေျပာတဲ့ ကုလားမယားပါတီ NLD ရဲ႕ ညီလာခံက်င္းပေရး ေကာ္မရွင္အဖဲြ႔၀င္တဦး ျဖစ္ေနၿပီးေတာ့ ဖားခုန္ခုန္ခဲ့ရတဲ့ ကိုၾကည္လြင္ကေတာ့ သာမာန္ပါတီ၀င္ဘ၀နဲ႔ပဲ ေထာင္မွဴးေဟာင္းႀကီးရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာ က်ေရာက္ေနသတဲ့။

ရုပ္ရွင္ ၀တၳဳေတြထက္ ပံုျပင္ဆန္တဲ့ အျဖစ္အပ်က္ေလးကေတာ့ ဒါပါပဲကြယ္။

Salai Zamte

via အင္တာနက္ သတင္းစဥ္ via Delta Force

ဘႀကီးသက္

တုိင္းၿပည္တစ္ခု၏စတုတၳမ႑ိဳင္ၾကီး ဆုိသည္မွာ....

 မီဒီယာဟူသည္ တုိင္းျပည္ႏွင့္လူမ်ိဳးအတြက္ ေရွ႕မွရပ္တည္ေပးရမဲ့ တတုိင္းၾကီးတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ သို႕ေသာ္လည္းတခ်ိဳ႕ေသာမီဒီယာမ်ားတြင္ တုိင္းျပည္အတြက္မစဥ္းစားပဲသတင္းရျပီးပိုက္ဆံရရင္ျပီးေရာဆိုတဲ့ပံုစံမ်ားကိုေတြ႕ေနရသည္မွာ အင္မတန္၀မ္းနည္းဖို႕ေကာင္းလွပါတယ္... ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရနဲ႔ တိုင္းရင္းသားျပည္သူတစ္ရပ္လံုး ယေန႔ ရခိုင္မွာ ျဖစ္ေနတဲ့ကိစၥေတြကို အျမင့္ဆံုးအဆင့္အေရးႀကီးမႈ လို႔သတ္မွတ္ၿပီး မေျဖရွင္းဘူးဆိုရင္ ျမန္မာျပည္ ခရစ္ႏွစ္ ၂၁၀၀ အထိမခံဘူး၊ ဘာသာေရာ လူမ်ိဳးပါ ေပ်ာက္ၿပီး အစၥလာမ္မစ္ႏိုင္ငံျဖစ္ဖို႔ ၁၀၀% အလာအလာရွိေနပါတယ္။  ခရစ္ႏွစ္ ၂၁၀၀ ျပည့္ေအာင္ေစာင့္ရန္ပင္မလိုဘဲ ႏွစ္အနည္းငယ္အတြင္း ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလံုးအစၥလာမ္မစ္ႏိုင္ငံ အျဖစ္သို႔ ပိုမိုလွ်င္ျမန္စြာေရာက္ရွိေစႏိုင္ေတာ့မည္ျဖစ္သည္။ မသီတာေထြးအား မြတ္စလင္ကုလားတို႔မွ အဓမၼျပဳ၊ သတ္ျဖတ္ခဲ့ျခင္းမွ အစျပဳ၍ ေမာင္ေတာရွိ ရခိုင္ညီအကိုေမာင္ႏွမမ်ား ရက္ရက္စက္စက္ အသတ္ခံရမႈ၊ ၿမိဳ႕ရြာမ်ား မီးရိႈ႕ဖ်က္ဆီးခံရမႈ၊ ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ား အသတ္ခံရမႈ၊ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမ်ား မီးရႈိ႕ဖ်က္ဆီးခံရမႈ… ႏွင့္ ယေန႔ မင္းျပား၊ ေျမာက္ဦး၊ ေျမပံု၊ ေက်ာက္ျဖဴ ၿမိဳ႕ရြာမ်ားရွိ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ား အသတ္ခံရမႈ၊ ၿမိဳ႕ရြာမ်ား မီးရိႈ႕ဖ်က္ဆီးခံရမႈတို႔ အတြက္ရခိုင္ျပည္သူမ်ားမွာခိုကိုးရာမဲ့ ေဆာက္တည္ရာမဲ့ခံစားေနရေသာ္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ အင္မတန္မွ မိုက္မဲ၊ ေအာက္တန္းက်၊ ေသးသိမ္၊ ယုတ္ညံ့လွေသာအာဏာရူးဒီမိုခေရဇီသမားမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးမိီဒီယာသမားေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား တို႔မွာမူကား “ဒါေတြက အစိုးရရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးလွည့္ကြက္ေတြပါ၊ ဒီမိုခေရဇီ လမ္းေၾကာင္းကို ေသြဖယ္သြားေအာင္လုပ္ေနတာေနမွာ၊ အာဏာျပန္သိမ္းဖို႔ တမင္ဖန္တီးေနတာပါ” ဟူေသာ အာဏာရူးစကားမ်ားကိုေျပာလ်က္သာ ရွိ္ေနၾကသည္ကို အံ့ၾသဖြယ္ေတြ႕ရွိေနရပါသည္။ တိရိစာၦန္တို႔သည္ပင္လွ်င္ မိမိတို႔အမ်ိဳးအႏြယ္ကိုထိခိုက္လာပါက၊ ဝိုင္းအာ၊ ဝိုင္းကိုက္တတ္ၾကသည္ခ်ည္းျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားမွာမူကား ကိုယ့္အေသြးအသားကိုရက္ရက္စက္စက္ သတ္ျဖတ္ေနသည္ကိုပင္ထိုင္ၾကည့္ေနႏိုင္ေသာလုပ္ရပ္သည္ အင္မတန္မွ စက္ဆုတ္ရြံရွာဖြယ္ေကာင္းေသာလုပ္ရပ္ပင္ျဖစ္ေလေတာ့သည္။ တစ္ေန႔ ျမန္မာႏိုင္ငံသားအားလံုး မြတ္စလင္တို႔၏လည္လွီးသတ္ျဖတ္ ဂ်ီဟက္လုပ္ျခင္းခံရ၍ အစၥလာမ္မစ္ႏိုင္ငံျဖစ္ခဲ့မည္ဆိုလွ်င္ အဓိကတရားခံမွာ မြတ္စလင္မဟုတ္ေပ၊ ကိုယ့္လူမ်ိဳး၊ ကိုယ့္ေသြးသားမ်ား အသတ္ခံေနရျခင္းကိုပင္နာရေကာင္းမွန္းမသိေသာ၊ ေဒါသထြက္ရေကာင္းမွန္းမသိေသာကမာၻေပၚတြင္အမိုက္မဲဆံုးေသာကၽြႏ္ုပ္တို႔ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားကိုယ္တိုင္ပင္ ျဖစ္ေခ်လိမ့္မည္။

ဘႀကီးသက္

ဘီယာဗိုက္အေၾကာင္း အမွန္တရားမ်ား

သင္ဟာ ဘီယာကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေသာက္သံုးခဲ့လို႔ ယခုေတာ့ သင့္ရဲ့ ဗိုက္ဟာ စည္ပိုင္းေလးလို ပူေနျပီလား။ သင္ဟာ ဒီလို “ဘီယာဗိုက္” ပိုင္ရွင္ ျဖစ္ေနခဲ့ျပီ ဆိုရင္ ေသခ်ာတာ တစ္ခုက သင္တစ္ေယာက္တည္း မဟုတ္ပါဘူး ဆိုတာပါပဲ။

ကမၻာေပၚမွာ ရွိသမွ် ဘီယာ စြဲစြဲျမဲျမဲ ေသာက္သံုးသူေတြဟာ အခ်ိန္ၾကာလာတာနဲ႔ အမွ် ဗိုက္ရႊဲလာဖို႔ ေသခ်ာပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ေယာက်္ားေတြက ဘီယာေသာက္တာခ်င္း အတူတူ မိန္းမေတြထက္ ပိုဗိုက္ရႊဲၾကေၾကာင္း သိရပါတယ္။

ဘီယာဗိုက္လို ဗိုက္ရႊဲရႊဲဟာ ဘီယာေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ရတာလား ??? ဘီယာေသာက္သူတိုင္းမွာ ဘီယာဗိုက္ မရွိၾကသလို တခ်ိဳ႕ အားကစားသမားေတြဟာလဲ အသက္အရြယ္ နည္းနည္းေလး ရလာရံုနဲ႔ အရမ္းဗိုက္ပူ တတ္ၾကပါတယ္။ ဒါဆို ဘယ္အရာက အမ်ိဳးသားအမ်ားစုနဲ႔ အမ်ိဳးသမီးအခ်ိဳ႕ကို ဗိုက္ရႊဲေစတာ ပါလိမ့္။

အေျဖက ရွင္းပါတယ္။ သင့္ရဲ့ ေသသပ္ခ်ပ္ရပ္တဲ့ ခါးကို ေဘာင္းဘီေရွ႕မွာ ပူထြက္လာေစတာ ဘီယာ တစ္ခုတည္းေၾကာင့္ မဟုတ္ဘဲ ကယ္လိုရီေတြ မ်ားမ်ား စားလို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ေန႔စဥ္စားလိုက္တဲ့ အစားအေသာက္ေတြထဲမွာ ပါတဲ့ ကယ္လိုရီ ဆိုတဲ့ စြမ္းအင္ပမာဏထက္ အဆမတန္ လွဳပ္ရွားမွဳနည္းရင္ ဗိုက္မွာ အဆီစုလာမွာ ေသခ်ာပါတယ္။ ကယ္လိုရီျမင့္တဲ့ အစားအေသာက္မ်ား ျဖစ္တဲ့ အရက္၊ သၾကားပါေသာ အခ်ိဳရည္မ်ား၊ ကစီဓာတ္နဲ႔ အဆီဓာတ္ေပၚ အေျခခံထားတဲ့ အစားအေသာက္မ်ား (အျမည္း) စတာေတြအားလံုးဟာ သင့္ကို ဗိုက္ရႊဲေစပါလိမ့္မယ္။ ဘီယာတစ္ခု တည္းေၾကာင့္ ဗိုက္ရႊဲတာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။

“ေယဘုယ်သေဘာ ေျပာရရင္ ဘီယာပဲျဖစ္ျဖစ္ အရက္ပဲျဖစ္ျဖစ္ ေသာက္တဲ့သူမ်ားဟာ ခါးတုတ္လာဖို႔ ေသခ်ာပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆိုေတာ့ အသည္းက ကယ္လိုရီမ်ားမ်ားကို ဘီယာေတြ အရက္ေတြထဲမွာ ပါေနတဲ့ အယ္လ္ကိုေဟာဆီကေန ရတဲ့ အတြက္ ခႏၶာကိုယ္ထဲက အဆီေတြကို ေခ် ဖ်က္ျခင္း မလုပ္ေတာ့လို႔ ျဖစ္ပါတယ္” လို႔ အင္ဒိုခရိုင္းပါရဂူ နဲ႔ အ၀လြန္မွဳ သုေတသီ တစ္ဦးျဖစ္သူ ေဒါက္တာ Michael Jensen က ရွင္းျပပါတယ္။

ပံုမွန္ ဘီယာ တစ္ခြက္မွာ ကယ္လိုရီ ၁၅၀ ေလာက္ပါပါတယ္။ လူတစ္ေယာက္ဟာ (အလုပ္ၾကမ္းသမား မဟုတ္ရင္) တစ္ေန႔လံုး ပံုမွန္ သြားလာ လွဳပ္ရွားဖို႔ ကယ္လိုရီ ၃၀၀၀ ကေန ၄၀၀၀ ၾကားရရင္ပဲ လံုေလာက္ေနတာမို႔ ဘီယာေသာက္ရင္ သင္တစ္ထိုင္ထဲ ဘယ္ႏွခြက္ေလာက္ ေသာက္သလဲ တြက္ၾကည့္ပါဦး။ ေသခ်ာတာကေတာ့ ကယ္လိုရီေတြကို အ၀င္နဲ႔ အထြက္ မမွ်တေစေတာ့ပဲ overload ျဖစ္ေစမွာ ပါပဲ။

ေနာက္တစ္ခ်က္က ဘီယာနဲ႔ျမည္းတဲ့ အစားအေသာက္ေတြ ေၾကာင့္လည္း ပါပါတယ္။ အယ္လ္ကိုေဟာဟာ သင့္ကို ခံတြင္းေကာင္းေကာင္း လိုက္ေစေတာ့ ေသာက္ထားတဲ့အခ်ိန္မွာ စားေကာင္း ေနတတ္တာမို႔ ပံုမွန္အခ်ိန္ထက္ ပို၀င္တတ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ဘီယာနဲ႔ ျမည္းဖို႔ ဆိုင္ေတြ မွာ ေရာင္းတဲ့ စားစရာေတြကလည္း ပီဇာ၊ အာလူးေၾကာ္၊ ေတာင္ပံအၾကြပ္ေၾကာ္ စတဲ့ ကယ္လိုရီမ်ားတဲ့ ဆီေၾကာ္မုန္႔ေတြ ျဖစ္ေနတတ္လို႔ပါပဲ။

က်န္းမာေရး အႏၱရာယ္ နည္းေအာင္ ဘယ္လို ေသာက္မလဲ ???

ကြ်န္ေတာ္လဲ ဘီယာၾကိဳက္သူတစ္ေယာက္ ပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ဒီေနရာမွာ အၾကံျပဳလိုတာက ဘီယာေသာက္ရင္ တတ္ႏိုင္သမွ် ဆီေၾကာ္မုန္႔ တစ္မ်ိဳးေလာက္ပဲ ထည့္ျပီး အသီးအရြက္ေၾကာ္ေတြ ပါေအာင္ ျမည္းေစခ်င္ပါတယ္။ အသီးအရြက္ေၾကာ္ေတြဟာ ဆီေၾကာ္မုန္႔ေတြထက္ေတာ့ ကယ္လိုရီနည္းပါတယ္။ အသီးအရြက္သုပ္ေတြကို အစားထိုးႏိုင္ရင္ေတာ့ အေကာင္းဆံုး ျဖစ္ပါတယ္။

ပန္းေဂၚဖီ အစိမ္းနဲ႔ ေခ်ာကလက္တို႔ရဲ့ အဆီနဲ႔ ကယ္လိုရီပမာဏခ်င္း ႏွိဳင္းယွဥ္ျပထားတဲ့ ပံုပါ

ျပီးေတာ့ သီဟိုဠ္ေစ့လို အဆန္မ်ိဳးေတြနဲ႔ တြဲျမည္းရင္ ေသြးေၾကာေတြ အသည္းေတြကို အယ္လ္ကိုေဟာဒဏ္ေၾကာင့္ ပ်က္စီးျခင္းမွ ခံႏိုင္ေအာင္ ကာကြယ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။

တကယ္တန္ဖိုးရွိတဲ့ အခ်က္တစ္ခု ေျပာျပရရင္ အရက္ဘီယာ တစ္ခုခု ေသာက္ခါနီးမွာ ႏ်ဳရိုဘီယမ္အျပာ၊ အင္နာဗြန္စီ တို႔လို Vitamin B Complex ပါတဲ့ အားေဆးတစ္ခုခု ၾကိဳေသာက္ျခင္းဟာလည္း အသည္းေျခာက္ျခင္းကို တစ္ဖက္တစ္လမ္းက ထိထိေရာက္ေရာက္ ကာကြယ္ႏိုင္ တာ ေသခ်ာပါတယ္။

အရက္ကို အသည္းထဲမွာ အဆိပ္မျဖစ္ေအာင္ ဖ်က္ဖို႔ ခႏၶာကိုယ္က B1 လိုပါတယ္။ အရက္နဲ႔ မ်က္ႏွာသစ္ျပီး ေန႔ေန႔ညည ေသာက္ေနတဲ့ သူေတြ၊ ဒါမွမဟုတ္ နည္းနည္းေသာက္ေပမယ့္ ေန႔စဥ္မွန္မွန္ ေသာက္သူေတြမွာ B1 ခ်ိဳ႕တဲ့ေနမွာ ေသခ်ာပါတယ္။ B1 ေတြ မရွိေတာ့ရင္ အသည္းက ျဖစ္ရာ ရရာ နည္းေတြန႔ဲ အယ္လ္ကိုေဟာကို ေခ်ဖ်က္ပါတယ္။ ဒီအခါမွာ အသည္းထိပါတယ္။ ၾကာလာရင္ အသည္းအဆီ စဖံုးလာကာ အသည္း ၾကီးလာပါတယ္။ အသည္းေရာင္ သြားလို႔ပါ။

ေနာက္ၾကာလာရင္ေတာ့ အသည္းက မၾကီးေတာ့ဘဲ က်ံဳ႕က်ံဳ႕လာပါတယ္။ အသည္းေျခာက္ျခင္းဟာ အဲသလို ျဖစ္ရတာ ျဖစ္ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီေတာ့ B1 လံုး၀ ခ်ိဳ႕တဲ့မေနဘူး ဆိုရင္ အသည္းေျခာက္ျခင္း အႏၱရာယ္ ရာခိုင္ႏွဳန္းမ်ားစြာ ေလ်ာ့က်သြားမွာ ေသခ်ာပါတယ္။ ေဆးေက်ာင္းသား ဘ၀ကေန အခုအထိ ၀ိုင္းဖြဲ႔ေနက် ကြ်န္ေတာ္တို႔ သူငယ္ခ်င္းေတြဆို အင္နာဗြန္စီေလးေတြ မေသာက္ခင္ ၾကိဳေသာက္ ၾကပါတယ္။ ေကာင္းေရာ……..Tongue out

ေယာက်္ားေလးနဲ႔ မိန္းကေလးေတြဟာ အရြယ္မေရာက္ခင္ အထိေတာ့ အဆီစုပံုခ်င္း တူၾကေပမယ့္ အရြယ္ေရာက္ျပီးရင္ေတာ့ မတူေတာ့ပါဘူး။ အမ်ိဳးသမီးေတြက်ေတာ့ ကယ္လိုရီေတြဟာ အဆီအျဖစ္ လက္ေမာင္း၊ ေပါင္ နဲ႔ တင္ပါးေတြမွာ အမ်ားဆံုး သြားစုၾကျပီး ဗိုက္မွာေတာ့ စုတာ နည္းသြားပါတယ္။ အမ်ိဳးသားေတြက်ေတာ့ လက္ေမာင္း၊ ေပါင္ နဲ႔ တင္ပါးေတြမွာ အဆီေတြ သိပ္မရွိလို႔ ေနာက္လာတဲ့ အဆီေတြက အဲေနရာေတြကို မသြားေတာ့ဘဲ ဗိုက္မွာ အမ်ားဆံုး စုၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဘီယာဗိုက္ဟာ အသက္ၾကီးရင္လည္း ပိုထင္ရွားလာပါတယ္။ အေၾကာင္းရင္းေတြက အသက္ၾကီးလာသူေတြရဲ့ ခႏၶာကိုယ္က ကယ္လိုရီ လိုအပ္မွဳ နည္းလာလို႔၊ အပင္ပန္းမခံႏိုင္ေတာ့တဲ့ အတြက္ လွဳပ္ရွားမွဳ နည္းလာလို႔ ျဖစ္ပါတယ္။

အမ်ိဳးသားေကာ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာပါ အသက္ေလးရလာတာနဲ႔ မ်ိဳးပြားေဟာ္မုန္း ပမာဏကလည္း ေလ်ာ့နည္း က်ဆင္းလာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ခႏၶာကိုယ္အလယ္ပိုင္း (ခါး) မွာ အဆီစုလာၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဆးလိပ္ေသာက္သူေတြဟာလည္း ခါးမွာ အဆီစုဖို႔ နီးစပ္တယ္လို႔ က်န္းမာေရး ပညာရွင္မ်ားက ဆိုပါတယ္။

ဘီယာဗိုက္ ရွိရင္ ဘာအႏၱရာယ္ေတြ ျဖစ္ႏိုင္သလဲ

မေကာင္းတဲ့ အခ်က္ေတြဟာ အလွအပ ပ်က္ပါတယ္၊ ေဘာင္းဘီေတြ မေတာ္ေတာ့ပါဘူး ဆိုတဲ့ အခ်က္ေတြ ထက္ ပိုပါတယ္။ ဆီးခ်ိဳအမ်ိဳးအစား အမွတ္ ၂၊ ေသြးတိုးနဲ႔ ႏွလံုးေသြးေၾကာပိတ္ျခင္း ဆိုင္ရာ ေရာဂါမ်ား တိတိက်က်ကို ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။

၀တာခ်င္း တူရင္ေတာင္ ဗိုက္ရႊဲတဲ့ သူေတြက ေပါင္ေတြ တင္ပါးေတြမွာ ၀တဲ့ သူေတြထက္ အႏၱရာယ္ ပိုမ်ားပါတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ သင့္ရဲ့ ဗိုက္ေပၚမွာ အဆီေတြ အမ်ားၾကီး စုေနတယ္ ဆိုရင္ ၀မ္းဗိုက္ထဲက ကလီစာေတြ ပတ္ပတ္လည္မွာပါ အဆီေတြ ဖံုးေနတယ္ဆိုတာ ညႊန္ျပေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ အႏၱရာယ္ ၾကီးပါတယ္။

ကလီစာေတြ ဘယ္ေလာက္အထိ အဆီဖံုးေနသလဲ ဆိုတာကို ခါးအ၀န္း (waist circumference) တိုင္းတာျခင္းျဖင့္ ခန္႔မွန္းႏိုင္ပါတယ္။ ခါးအ၀န္းဟာ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ၃၅ လက္မ၊ အမ်ိဳးသားေတြမွာ လက္မ ၄၀ ထက္ေက်ာ္မယ္ ဆိုရင္ ႏွလံုးေရာဂါ၊ ေသြးတိုး၊ ဆီးခ်ိဳ စတာေတြ ျဖစ္ျပီး သက္တမ္းကို တိုးေစတဲ့ သက္ေရာက္မွဳ ရွိေစပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သင့္ရဲ့က်န္းမာေရးအတြက္ သင့္ရဲ့ ခါးဆိုက္ကို ဒီလက္မေတြထက္ မေက်ာ္ေအာင္ ထိန္းထားသင့္ပါတယ္။

ဗိုက္ရႊဲခါးတုတ္ျခင္းကို ဘယ္လို ေလွ်ာ့မလဲ

ဗိုက္ရႊဲခါးတုတ္ျခင္းကို ေလွ်ာ့ခ်ဖို႔ ကယ္လိုရီ ေလွ်ာ့စားဖို႔နဲ႔ ကိုယ္လက္လွဳပ္ရွားမွဳ လုပ္ေပးဖို႔ ကလြဲရင္ ေမွာ္တန္ခိုးဆန္ဆန္ နည္းလမ္းေတြ လံုး၀ မရွိပါဘူး။ ဗိုက္အဆီေတြကိုပဲ ေရြးခ်ေပးတဲ့ အဆီခ်ေဆးလည္း မရွိသလို အျပင္ကေန ေဆးလိမ္း၊ စုပ္ထုတ္၊ အပူေပးတဲ့ နည္းေတြမွာလည္း ဆိုင္ရာ ဆိုးက်ိဳးေတြ ရွိေနပါတယ္။ တိ္ရိ စၦာန္အဆီ (ဥပမာ ၀က္ဆီ၊၀က္ေခါက္) ေတြဟာ စားလိုက္ရင္ ဗိုက္ေခါက္ထဲကို တိုက္ရိုက္တန္း၀င္တာကို စမ္းသပ္ေတြ႔ရွိထားရလို႔ ဒါေတြကိုေတာ့ ဗိုက္က်ခ်င္ရင္ ေရွာင္ၾကပါ။

အရက္နဲ႔ ဘီယာ ယွဥ္ရင္ေတာင္ ဘီယာက ပိုဗိုက္ရႊဲေစတာ အားလံုးသိမွာပါ။ ဘာလို႔လဲ ဆိုေတာ့ အေၾကာင္းရင္းက ၂ ခ်က္ရွိပါတယ္။ သိတဲ့အတိုင္းပဲ ဘီယာေသာက္ရင္ ေရခ်ိန္ေရာက္ေအာင္ မ်ားမ်ား ေသာက္ရေတာ့ ကယ္လိုရီ အဆမတန္ ရေစပါတယ္။ ေနာက္ျပီး ဘီယာထဲမွာ တေစးပမာဏ အမ်ားအျပား ပါ၀င္ပါတယ္။ တေစးေတြနဲ႔ ပံုမွန္ထိေတြ႔ေနတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ အူေတြ ကလီစာေတြဟာ ၾကီးထြားလာျခင္း (Organomegaly) ရလာေစပါတယ္။ ဒီႏွစ္ခ်က္ေၾကာင့္ ဘီယာဗိုက္ ျဖစ္လာေစတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ အယ္လ္ကိုေဟာ ဆိုရင္ေတာ့ အလြန္အကြ်ံ မေသာက္မိဖို႔ အေရးၾကီးပါတယ္။ အရက္ကို ဘ၀နဲ႔ ခ်ီျပီး မက္ခဲ့လို႔ ဘ၀နဲ႔ခ်ီျပီး ပ်က္ခဲ့ရသူေတြ၊ ေ၀ဒနာမ်ိဳးစံု ရုပ္ပ်က္ဆင္းပ်က္ ခံစားေနရသူေတြ ရွိေနတာကို မယံုရင္ ေဆးရံုေတြမွာ သြားၾကည့္ၾကပါ။ (ဒီလူေတြထဲမွာ အသိဥာဏ္ ပညာအဆင့္အတန္း နည္းတဲ့ အေျခခံ လူတန္းစားေတြ ပါသလို ျပည့္စံုၾကြယ္၀တဲ့ ပညာရွင္လူတန္းစားေတြလည္း ပါတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ဟာ အရက္နဲ႔ ပတ္သက္ရင္ေတာ့ ပညာသားပါပါ မဆင္ျခင္စြာ ေသာက္သံုးခဲ့ၾကလို႔ ျဖစ္တယ္ဆိုတာ ေရာဂါရာဇ၀င္ယူျခင္း (History Taking) လုပ္ၾကည့္သမွ် ေတြ႔ရွိခဲ့ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဘ၀နဲ႔ခ်ီျပီး ထိခိုက္ေလာက္ေအာင္ေတာ့ အလြန္အကြ်ံ မေသာက္မိဖို႔ အေရးၾကီးပါတယ္။

ျမ၀တီ

ဘႀကီးသက္

မႏၲေလးၿမိဳ႕တြင္ ႏုိင္ငံတကာအဆင့္မီ ေက်ာက္စိမ္းေစ်းတည္ေဆာက္မည္

 မႏၲေလးၿမိဳ႕တြင္ ေက်ာက္စိမ္းဖြံ႕ၿဖိဳးေသာ ေဒသႀကီးတစ္ခုျဖစ္လာေရး အတြက္ႏိုင္ငံတကာအဆင့္မီ ေက်ာက္စိမ္းေစ်းႀကီး တည္ေဆာက္ သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သတၲဳတြင္း၀န္ႀကီးဌာန မႇ သိရႇိရသည္။ အလားတူ ေက်ာက္စိမ္းအ ေခ်ာထည္က႑ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ ေက်ာက္စိမ္းပုတီးႏႇင့္ ႐ုပ္တု႐ုပ္ထြင္းမ်ား အမ်ားဆံုးထြက္ရႇိသည့္ စစ္ကိုင္းတုိင္းေဒသႀကီး၊ စစ္ကိုင္းၿမိဳ႕တြင္ One Stop Services Centre တစ္ခုဖြင့္လႇစ္ႏုိင္ေရးကိုလည္း ေဆာင္ရြက္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိ ရႇိရသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမႇ တင္ပို႔သည့္ ေက်ာက္စိမ္းမ်ားကို တ႐ုတ္ႏုိင္ငံအေနျဖင့္ ယခင္ႏႇစ္မ်ားက အခြန္ေကာက္ခံမႈမျပဳဘဲ ယခုႏႇစ္တြင္ တင္ပို႔သမွ် ေက်ာက္စိမ္းမ်ားအားလံုးကို အခြန္ႏႈန္း ၃၃ ဒသမ ၉၉ရာခိုင္ႏႈန္း ေကာက္ခံခဲ့ေၾကာင္း၊ ယင္းေၾကာင့္ ျမန္မာေက်ာက္စိမ္းအ႐ိုင္းတံုးမ်ား၊ ျပည္ပတင္ပို႔မႈက်ဆင္းသြားခဲ့ၿပီး ယခင္ႏႇစ္ကရေငြထက္ သံုးဆနီးပါးအထိ က်ဆင္းသြားခဲ့ေၾကာင္းလည္း သိရႇိရသည္။ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမႇ အခြန္ေကာက္ခံမႈႏႇင့္ပတ္သက္၍ စီးပြားေရးႏႇင့္ကူးသန္း ေရာင္း၀ယ္ေရး၀န္ႀကီးဌာန၊ ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီး ဦး၀င္းျမင့္က ''ေက်ာက္စိမ္းကို တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက ၃၃ ဒသမ ၉၉ ရာခိုင္ႏႈန္း အခြန္ေကာက္တယ္။ အဲဒီအတြက္ ေက်ာက္စိမ္းကို ကုန္ေခ်ာလုပ္ၿပီး One Stop Services နဲ႔ပို႔ဖို႔လုပ္ပါတယ္''ဟုလည္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။ မႏၲေလးၿမိဳ႕ရႇိ ေက်ာက္စိမ္းေစ်းကြက္မႇာ ၿပီးခဲ့သည့္ဧၿပီလအတြင္းမႇ စၿပီး ေက်ာက္စိမ္းပန္းပုလုပ္ငန္းမ်ားပါ အပ္ထည္လက္ခံရရႇိမႈ နည္းပါးခဲ့ၿပီး အေရာင္းအ၀ယ္ေအးခဲ့ေၾကာင္း သိရႇိရသည္။ ေက်ာက္မ်က္ေစ်းကြက္တြင္ အလႊာ၊အခ်ပ္၊အပြင့္၊အတံုးစသည့္ ေက်ာက္ေစ်းကြက္မ်ဳိးစံု အေရာင္းအ၀ယ္ေကာင္းခ်ိန္ျဖစ္ေသာ္လည္း အဓိက၀ယ္လက္ျဖစ္သည့္ တ႐ုတ္ႏုိင္ ငံေစ်းကြက္အေျခအေနေၾကာင့္ ယခင္ႏႇစ္မ်ားကကဲ့သို႔ အေရာင္းအ၀ယ္မေကာင္းခဲ့ေၾကာင္းလည္း သိရႇိရသည္။
ဘႀကီးသက္