ဖားကန္႔ၿမိဳ႕နယ္ ဆိုင္းေတာင္ေက်းရြာသို႔ မေရာက္သည္မွာ ေလးႏွစ္ခန္႔ပင္ ၾကာေနၿပီျဖစ္သည္။ မူလတန္း ေက်ာင္း တက္ခဲ့သည့္ ေက်းရြာမို႔ သံေယာဇဥ္က ႀကီးလွေပသည္။ ေရာက္ေရာက္ခ်င္းပင္ အေမာမေျပႏိုင္ ငယ္ငယ္က သူငယ္ခ်င္း အေၾကာင္းေမးေနရင္းက ထိုဇတ္နာသည္႔ဇတ္လမ္းအား ျမင္ေတြ႕ခြင္႔ရခဲ႔သည္။
မိုးသားၾကည္လင္သည့္ ညေနခင္းေလးတစ္ခုတြင္ လူအုပ္အုပ္က်ပ္က်ပ္ႏွင္႔ ဝါးအိမ္တဲေလးထဲကို ဝင္ထြက္ သြားလာေနၾကသည္။ ထိုသူမ်ားသည္္ ေယာက္က်ား၊ မိန္းမ၊ လူငယ္၊ လူႀကီးမ်ားျဖစ္ၿပီး ေဟာာင္းႏြမ္းစုတ္ ပ်က္ေနေသာ အဝတ္အစားမ်ား ဝတ္ဆင္ကာ ထိုတဲအိမ္ထဲမွ ပ်ာပ်ာသလဲလဲ ဆိုင္ကယ္မ်ားျဖင့္ တစ္စီးဝင္ တစ္စီးထြက္ ဝင္လာေနၾကသည္ကို ျမင္ေတြ႔ေနရသည္။
ထိုတဲအိမ္မွာ အျပာေရာင္မိုးကာတျခမ္းႏွင့္ ဝါးထရံတစ္ျခမ္းျဖင့္ လြယ္လြယ္ကူ ေဆာက္လုပ္ထားဟန္ရွိၿပီး ထိုအိမ္ထဲတြင္ အိမ္ရွင္ျဖစ္မည္ဟု ယူဆရသူ အသက္(၄၀) ေက်ာ္လူၾကီးတစ္ဦးရိွေနသည္။ တဲအိမ္တြင္း ဝင္လာၾကသည့္ လူအုပ္သည္ ၎လူႀကီးေရွ႕တြင္ တန္းစီးရပ္ေနၾကၿပီး ထိုလူႀကီးက တစ္ေယာက္ တစ္လွည့့္ စီအား စကၠဴေပၚ အျဖဴမႈန္႔မ်ားအား သြန္ခ်ေပး ေနသည္။
“တစ္ေထာင္ဖိုး” ဆိုသည့္ အသံ ေနာက္က တန္ရာတန္ေၾကးအတြက္ အျဖဴမႈန္႔မ်ား ေပးေနျခင္းျဖစ္သည္။ ေကာင္သာေရွ႕တြင္ ထိုင္ေနေသာ ဆိုင္ရွင္(သို႔) အိမ္ရွင္ဟု ထင္မွတ္ရေသာ လူႀကီးေနာက္တစ္ဦးထံသို႔ ဝယ္ ယူၿပီးေသာသူမ်ားသည္ အျဖဴမႈန္႔မ်ား အနည္းငယ္ ေပးေဆာင္ရ ေနသည္ကိုေတြ႕ရသည္။ အခြန္ေပးေဆာင္ ေနရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ဆိုသည္။
ဝယ္ယူၿပီးေသာ သူမ်ားသည္ ဝမ္းသာအားရျဖင့္ ကိုယ္စီေနရာယုူၾကကာ ထိုအမႈန္႔မ်ားကို ေဆးထိုးအပ္ျဖင့္ ၎သို႔ေသြးေၾကာ အသီးသီးထဲ ထိုးသြင္းေနသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ၎အျဖဴမႈန္႔မွာ လူေတြ ခႏၵာကိုယ္ကို တျဖည္းျဖည္း ဝါးမ်ိဳမည့္ ေၾကာက္စရာေကာင္း သည့္ ဘိန္းျဖဴမ်ား ျဖစ္သည္။
ဖားကန္႔ၿမိဳ႕နယ္ ဆိုင္းေတာင္ေက်းရြာသို႕ သြားေရာက္ခဲ႔စဥ္က ခရီးေဖာ္လူငယ္တစ္ဦးက ေဒသခံမ်ားအေနျဖင္႔ မူးယစ္ေဆးသံုးစြဲရင္း အသက္ဆံုးရံႈးခဲ႕ရသူ အမ်ားအျပားရွိေၾကာင္း ခရီးသြားရင္းစကားစပ္မိ၍ ေျပာခဲ႔သည္။
“ ဘိန္းျဖဴ ထိုးေနၾကတာေလ။ တခိ်ဳ႕က မိုးေရနဲ႔ ေရာထိုးတာ။ တခ်ိဳ႔ဆိုရင္ မိုးေရေတာင္ မသံုးေတာ့ဘူး သူတို႔ ေသြးကိုပဲ ထုတ္ၿပီးေတာ့ ျပန္ထိုးၾကတယ္။ တကယ္ အဆင့္ျမင့္တဲ့သူေတြကေတာ့ အဲ့အမႈန္႕ကို ႏွာေခ်ာင္းနဲ႕ ရႈၾကတယ္။” ဟု အဆိုပါ လူငယ္တစ္ဦးက စိတ္၇ွည္လက္ရွည္ႏွင္႔ ရွင္းျပသည္။
ယခင္က မူးယစ္ေဆးအား လက္ေသြးေၾကာ၊ ေျခေထာက္ေသြးေၾကာမ်ားတြင္ ထိုးသြင္းခဲ႔ၾကေသာ္လည္း ယခုတြင္မူ ေပါင္ႏွင့္ ဆီးခံုၾကားတြင္ နံပါတ္ဖိုးေဆးရည္ ထိုးသြင္းကာ မိဘ၊ ေဆြမ်ိဳး၊ မိတ္ေဆြ အသိုင္း အဝိုင္းအား ေမ့ေလ်ာ့ ေနၾကေၾကာင္းကိုလည္း သိရသည္။
ဆိုင္းေတာင္၇ွိ ငယ္သူငယ္ခ်င္းမ်ားအားေတြ႕လို၍ ဘရန္ေတာင္၏ ေနအိမ္သို႔ သြားေရာက္ခဲ႔ရာတြင္ ယခုကဲသို႕ ၾကားသိခဲ႔ရသည္။
“ဘရန္ေတာင္ေရာ သူခုဘာလုပ္ေနလဲ။”ဟု ကြ်န္ေတာ္ကေမးရာ “ဟယ္.. မသိဘူးလား။ နံပါတ္ဖိုး ထိုးၿပီး ေရွာ့္ျဖစ္လို႔ ဆံုးသြားတယ္ေလ။” ဟု သူ၏ ၀မ္းကြဲညီအစ္ကို တစ္ဦးကေျပာသည္။ “ခြန္းဆိုင္းေရာ.. ေရမေဆး ေကာက္ေနတုန္းလား။” ဟု ကြ်န္ေတာ္႔ဒုတိယေမးခြန္းကို ၄င္း၏ ေဘးတြင္းရပ္ေသာ သူ႔အမ်ဳိးသမီးက “သူလည္း ဖိုးထိုးမွားလို႔ ဆံုးသြားတယ္ေလ။”ဟု ဆို႔နင္႔သည္႔ေလသံျဖင္႔ေျပာသည္။
ကြ်န္ေတာ့္ ေမးခြန္းေတြအတြက္ အေျဖကာ တစ္ခုတည္းသာ ျဖစ္ခဲ့ရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေနာက္ထပ္ မေမးရဲေလာက္ေအာင္ပင္ ႏႈတ္တြန္႔ေနရေတာ့သည္။
ယခင္ ႏွစ္မ်ားလို ယခု ဆိုင္းေတာင္ကိုေရာက္တာ မေပ်ာ္ႏိုင္ေတာ့ပါ။ ခ်က္ခ်င္းပင္ မ်က္ရည္ဝဲေနမိသည္။ က်န္သည့္ သူငယ္ခ်င္းေတြကိုလည္း ဒီလို ဆက္မျဖစ္ေစခ်င္ပါ။ သို႔ေသာ္ …။ ကံမေကာင္းစြာျဖင့္ သတင္းထပ္ၾကားရသည္က ဖားကန္႔တစ္ခြင္ရိွ လူငယ္မ်ားသည္ မူးယစ္ေဆးဝါးနဲ႔ မကင္းၾကေပ။
၎မူးယစ္ေဆးဝါးသံုးစြဲသူမ်ားသည္ ေငြေၾကးမခ်မ္းသာၾက။ ေရမေဆးေက်ာက္ (ကုမၸဏီမွ ေျမစာသြန္သည့္ခ်ိန္ ပါလာသည့္ ေက်ာက္စိမ္း) မ်ား ေကာက္၊ ေက်ာက္ပြဲစားလုပ္နဲ႔ တစ္ေန႔စာ တစ္ေန႔ ဝမ္းစာရွာေနၾကသူမ်ား သာျဖစ္သည္။ ရွာလာသည့္ ေငြမွာ မူးယစ္ေဆး သံုးစြဲျခင္းျဖစ္သာ ကုန္ေနရသည္မွာ စိုးရိမ္စရာအေျခအေနသို႔ ေျပာင္းလဲလာသည္။
ထိုသူငယ္ခ်င္းမ်ားကို ဆံုးမစကားထက္ အားေပးစကားသာဆိုရင္း ဆိုင္းေတာင္ေက်းရြာႀကီးထဲမွ စိတ္ မေကာင္းစြာျဖင့္ ကြ်န္ေတာ္ ႏႈတ္ဆက္ခဲ့ရသည္။ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕ေရာက္ေတာ့မွ မိတ္ေဆြ သူငယ္ခ်င္းမ်ားကို စိတ္မေကာင္းစြာျဖင့္ ရင္ဖြင့္ခဲ့ရသည္။
တစ္ေန႔ ဒူကေထာင္ ရပ္ကြက္ တပ္ကုန္းဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေရွ႕ လမ္းမႀကီးေပၚတြင္ သူငယ္ခ်င္းႏွင့္ စကားတေျပာေျပာ လမ္းေလွ်ာက္လာခ်ိန္ မႈန္႔ဆိုင္ေရွ႕ရိွ ထိုင္ခံုတြင္ ဓါးလြယ္ရွည္ကို ပခံုးအထက္လြယ္ကာ ပုဆိုးခါးၾကားတြင္ ဓါးေျမာင္ေသးေလး ထိုးထားသည့္ မ်က္ႏွာထား တင္းတင္း လူႀကီးတစ္ဦး ထုိင္ေနသည္။
ဘာလို႔ သူ႔ ခမ်ား မ်က္ႏွာပ်က္၊ စိတ္ပ်က္လက္ပ်က္ ထိုင္ေနရေၾကာင္း မဆိုင္ဘဲ ေတြးေနမိသည္။ သူငယ္ခ်င္းထံမွအသံထြက္လာသည္။ “အဲ့လူႀကီးက ေဆးေရာင္းတာ။ ဟိုတစ္ေန႔က သူ႔ဆီက အေၾကြးနဲ႔ ဝယ္တဲ့လူကို ဓါးနဲ႔ ၿဖဲေခ်ာက္ အေၾကြးေတာင္းေနတာ။” ဟု ဆိုသည္။
ဝိုင္းေမာ္ၿမိဳ႕နယ္၊ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕နယ္ရိွ မူးယစ္ေဆးဝါးေရာင္းခ်ေနသူမ်ားမွာ နယ္ေျမလံုၿခံဳေရးေၾကာင့္ မဟုတ္ပဲ မူးယစ္ေဆး ေရာင္းခ်ရာတြင္ မိမိကိုယ္ကိုယ္ လံုၿခံဳေရးအတြက္ သီးသန္႔ ဓါးလြယ္မ်ား လြယ္ထားျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ေဒသခံမ်ားကဆိုသည္။
“ဟိုတစ္ေန႔ကလည္း ေဆးေရာင္းတဲ့သူကို နံပါတ္ဖိုးသမားေတြက ရိုက္ၿပီး ေဆးေတြ လုသြားတယ္။ သူတို႔က လမ္းႀကိဳ လမ္းၾကားမွာ ေရာင္းေတာ့ ဓါးလြယ္ထားေတာ့ ေငြမေပးတဲ့သူကို ဓါးနဲ႔ ေျခာက္ေနရတာေလ။” ဟု ဝိုင္းေမာ္ ၿမိဳ႕ခံ တစ္ဦးက စိတ္ရွည္လက္ရွည္ ေျပာျပေနသည္။
ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ ၿပီးခဲ့သည့္ ႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာလမွ ဧၿပီလလယ္ထိ မူးယစ္ေဆးဝါးေရာင္းခ်ေနသူမ်ားအား ဖမ္းဆီးအေရးယူထားသည့္ အမႈေပါင္း (၂၀၀)ေက်ာ္ခန္႔ ရိွေနေၾကာင္း မူးယစ္တားဆီးႏွိမ္ႏွင္းေရးအဖြဲ႔ အထူးအဖြဲ႔မွ ဒုရဲမွဴး စိုင္းသိန္းေဇာ္က ေျပာသည္။
“ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီးကလည္း စီမံခ်က္ေတြ ခ်မွတ္ၿပီးေနာက္ ဖမ္းဆီးေရးေဆာင္ရြက္လာတာျဖစ္တာ။ ခု လက္ထက္မွာေတာ့ လာတ္ေပးလာတ္ယူ မရေတာ့ဘူး။ လံုးဝ လက္မခံေတာ့ဘူး။ ေတာ္ေတာ္ကို မတရားကို ဖမ္းတာ။ မိုးညႇင္း၊ မိုးေကာင္း၊ ဟိုပင္၊ ဟိုအရင္ နာမည္ႀကီးတဲ့ ဖားကန္႔၊ မေန႔ကပဲ မိုးေကာင္းမွာ နာမည္ႀကီး မူးယစ္ေကာင္ကို ေစာင့္ဖမ္းတယ္။ ၅ေကာင္ေလာက္ရိွတယ္။” ဟု ဒုရဲမွဴး စိုင္းသိန္းေဇာ္က ဆိုသည္။
၎မွ ဆက္ၿပီး ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ မူးယစ္သံုးစြဲမႈ မ်ားျပားေနရျခင္းႏွင္႔ပတ္သက္၍ “ေက်ာက္စိမ္းတူးတဲ့ ေက်ာက္ေမွာ္ေတြ ၊ ေရႊေမွာ္ေတြမွာ တႏိုင္ငံလံုးမွာရိွတဲ့ လူေတြ အဲ့မွာေရာက္လာၿပီးမွ စီးပြားလာရွာတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔ ဒီလူေတြက ေကာင္းတဲ့လူလည္းပါတယ္။ သူခိုး၊ ဓါးျမ၊ ဝရမ္းေျပး လည္းပါမယ္။ ပိုက္ဆံရလြယ္တယ္ဆိုေတာ့ကြာ မူးယစ္ေဆးဝါးသံုးစြဲၾကတယ္။ အလုပ္ကို မ်ားမ်ား လုပ္ႏိုင္ေအာင္ သံုးၾကတယ္။ လက္ဖ်ားမနာေအာင္ ရိုးရာ ခပ္ပံုရႈၾကတယ္။” ဟု ရွင္းလင္းေျပာဆိုသည္။
အဆုိပါျပည္နယ္တြင္ မူးယစ္ေဆးဝါး အမ်ားဆံုးအသံုးျပဳေနသည့္ ေဆးအမ်ိဳးအစားမွာမူ ဘိန္းမည္း၊ ေဆးျပား၊ ရာမ၊ ဘိန္းျဖဴမ်ား ျဖစ္ၿပီး ဆင္ေကာ္ရႈျခင္း၊ ေဆးဆိုင္မ်ားတြင္ အလြယ္တကူရႏုိင္သည့္ ထရိုဆစ္ (ဘိန္းျဖတ္ေဆး) မ်ားတို႔ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရိွရသည္။
ဘိန္းစိုက္ပ်ိဳးသည့္ ေနရာေဒသမ်ားသည္ အိႏိၵနယ္စပ္ တႏိုင္း၊ တရုတ္ျပည္နယ္နယ္စပ္ ဆဒံု၊ ကန္ပိုင္တီ၊ ပူတာအုိခရိုင္ တို႔တြင္ ဘိန္းအမ်ားဆံုး စိုက္ပ်ိဳးသည့္ ေဒသျဖစ္သည္။
တရုတ္ျပည္နယ္သို႔ ကခ်င္ျပည္နယ္မွ ဘိန္းမည္းမ်ား ေရာင္းခ်ၿပီး ၎မွ ေစ်းႀကီးႀကီးျဖင့္ ဘိန္းျဖဴ ထပ္မံ ဝင္ေရာက္ လာျခင္းျဖစ္သည္။ တရုတ္ျပည္- ဆံဒံုမွ ေရာက္ရိွလာသည့္ မူးယစ္ေဆးဝါးမ်ားကို ဝါေရွာင္ ေက်းရြာတြင္ လြယ္လင့္တကူ ဝယ္ယူရရိွႏိုင္သည့္ ေက်းရြာတစ္ခုလိုပင္ျဖစ္လာေတာ့သည္။
“ဝါေရွာင္က ေစ်းအေပါဆံုးပဲ ဘိန္းျဖဴ (နံပါတ္ ဖိုး) ဆို ပယ္နယ္စလင္ပုလင္းေသး တစ္ခုကို ၃ေသာင္း ေပးရတယ္။ ျမစ္ႀကီးနားေရာက္ေတာ့ ေသာင္းႀကီးျဖစ္သြားၿပီ။” ဟု မန္ခိန္ရပ္ကြက္ေန လူငယ္တစ္ဦးက ဆိုသည္။
ယခုတြင္မူ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႔ (ေကအုိင္အို)ႏွင့္ ျမန္မာအစိုးရတပ္မေတာ္တို႔ စစ္တိုက္ပြဲမ်ား ဆက္တိုက္ ျဖစ္ပြား ေနျခင္းေၾကာင့္ ဘိန္းစိုက္ပ်ိဳးႏိုင္ျခင္းမရိွဘဲ မူးယစ္ေဆးဝါးမ်ားမွာ ယခင္ထက္ ရွားပါးၿပီး ေစ်းႏႈန္းျမင့္တက္လာေၾကာင္း ကိုလည္း စံုးစမ္းသိရိွရသည္
သစ္ထူးလြင္
